Do diuretyków pętlowych zaliczamy:
- furosemid (Furosemidum Polpharmex, Furosemidum Polpharma),
- torasemid (Diuver, Diured, Torsemed, Toramide, Trifas Cor, Trifas).
Stosuje się je w celu zmniejszania obrzęków oraz pomocniczo w niewydolności serca i nadciśnieniu.
Jakich informacji udzielić o dawkowaniu?
Diuretyki pętlowe zaczynają działać w ciągu godziny, a diureza jest zwykle zakończona w ciągu sześciu godzin. Aby nie zakłócać snu, mogą być podawane dwa razy na dobę, rano i po południu.
Siła działania torasemidu jest 4x większa od furosemidu.[1] Równoważne dawki tych leków to:
5 mg torasemidu = 20 mg furosemidu
10 mg torasemidu = 40 mg furosemidu
20 mg torasemidu = 80 mg furosemidu
Torasemid charakteryzuje mniejsze ryzyko hipokaliemii z uwagi na aktywność antyaldosteronową.[2] Zdarza się, że pacjenci samodzielnie regulują dawki leków na podstawie nasilenia objawów i codziennych pomiarów masy ciała, jednak ważne, aby pacjent był odpowiednio poinstruowany przez lekarza w tym zakresie.
Na czym się skupić edukując pacjenta o leku lub chorobie?
Upewnij się, że pacjent wie jak prawidłowo stosować leki i robi to prawidłowo. Przypomnij o konieczności regularnego stosowania leków. Jeśli pacjent leczy się na nadciśnienie, przypomnij mu o konieczności regularnych pomiarów ciśnienia krwi.
Podczas leczenia chory może narzekać na bardzo silną diurezę, która może ograniczać codzienne czynności. Pomimo tego przekonaj go do przyjmowania leku rano, a drugą dawkę po południu, ponieważ przyjęcie na noc może prowadzić do nocnego moczenia lub częstych wybudzeń w celu skorzystania z toalety.
Czy leczenie przynosi efekty?
Jeśli pacjent nie odczuwa widocznej poprawy podczas stosowania leków, powinien zgłosić się do lekarza w celu modyfikacji leczenia.
Jakich działań niepożądanych można się spodziewać?
Diuretyki pętlowe mogą powodować bóle i zawroty głowy, senność, osłabienie, niewyraźne widzenie, które w niewielkim lub umiarkowanym stopniu mogą upośledzać sprawność psychofizyczną, a także zmniejszenie apetytu, ból żołądka, nudności, wymioty, biegunkę, skurcze mięśni. Duże dawki mogą być ototoksyczne, dlatego w rozmowie z pacjentem można upewnić się, czy pacjent nie doświadcza pogarszania się słuchu.[3]
Jak pomóc monitorować leczenie i ryzyko interakcji?
Pacjenci stosujący długotrwale leki moczopędne powinni regularnie badać poziom elektrolitów. Diuretyki pętlowe zwiększają ryzyko hipokaliemii. Wytłumacz pacjentowi to w prosty sposób: np. Pani/Pana leki wypłukują potas, magnez i wapń.
Konsultując pacjenta, warto wiedzieć, że:
- torasemid i furosemid są odpowiednikami terapeutycznymi, co oznacza, że różnią się siłą i skutecznością działania; może to rodzić wątpliwości u pacjenta, któremu lekarz, zamienił np. 20 mg furosemidu na 10 mg torasemidu, sugerując jednocześnie konieczność podwyższenia dawki,
- diuretyki pętlowe są stosowane jako leki pierwszego rzutu u osób z niewydolnością serca oraz ostrym obrzękiem płuc. Dawkę można stopniowo dostosowywać do potrzeb pacjenta w zależności od reakcji organizmu oraz stosowania innych leków,
- u pacjentów z nadciśnieniem, u których nie da się osiągnąć kontroli ciśnienia innymi lekami, jako kolejny etap terapii skojarzonej wprowadza się diuretyki pętlowe.
Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania diuretyków pętlowych z :
- innymi lekami moczopędnymi,
- glikozydami nasercowymi – hipokaliemia powodowana przez diuretyki pętlowe może zwiększać ich toksyczność na serce prowadząc do groźnych niemiarowości.
- z insuliną i lekami przeciwcukrzycowymi — podczas jednoczesnego stosowania z furosemidem lub torasemidem, może dojść do osłabienia ich działania.[4]
Zaproponuj zmiany w stylu życia
Warto przekazać pacjentowi rady na temat zdrowego stylu życia, zrównoważonej diety, regularnych ćwiczeń oraz ograniczenia spożycia soli, alkoholu i papierosów. W przypadku niewydolności serca i cukrzycy pewne dane wskazują na wzrost ogólnej śmiertelności przy diecie ubogiej w sód, dlatego nie zalecaj restrykcyjnej diety ubogosodowej. Choć wiele badań wykazało wpływ tej diety na obniżenie ciśnienia, ten parametr nie może być decydujący przy niektórych chorobach współistniejących.[5][6]
Piśmiennictwo:
- Dryla W. Torasemid i furosemid – podobieństwa i różnice. Medycyna Faktów pełny tekst .pdf⬏
- Dyrla W., Kuch M. Torasemid i furosemid – podobieństwa i różnice 2014 pełny tekst .pdf⬏
- Youssef S. Medicines Use Reviews: A practical guide, Pharmaceutical Press 2010⬏
- ChPL Furosemidum Polpharma⬏
- Taylor RS, Ashton KE, Moxham T, Hooper L, Ebrahim S. Reduced dietary salt for the prevention of cardiovascular disease: a meta-analysis of randomized controlled trials (Cochrane review). Am J Hypertens. 2011 Aug;24(8):843-53. doi: 10.1038/ajh.2011.115. abstrakt⬏
- Kong YW, Baqar S, Jerums G, Ekinci EI. Sodium and Its Role in Cardiovascular Disease – The Debate Continues. Front Endocrinol (Lausanne). 2016 Dec 23;7:164. doi: 10.3389/fendo.2016.00164. pełny artykuł⬏
