Inkretynomimetyki to agonisty receptora GLP-1 (peptydu glukagonopodobnego typu 1). Są stosowane w leczeniu cukrzycy typu drugiego.[1] Mechanizm ich działania polega na zwiększeniu wydzielania insuliny, hamowaniu wydzielania glukagonu oraz spowolnieniu opróżniania żołądka. Pomagają zmniejszyć masę ciała.[2]
Leki z tej grupy używane są w terapii skojarzonej z pochodnymi sulfonylomocznika lub metforminą, jak również w ciężkich przypadkach cukrzycy w połączeniu z jednym i drugim lekiem jednocześnie.
Przykłady inkretynomimetyków stosowanych na terenie Polski to:
- eksenatyd (Bydueron o przedłużonym uwalnianiu)
- liraglutyd (Victoza, Saxenda),
- liksysenatyd (Lyxumia),
- dulaglutyd (Trulicity),
- semaglutyd (Ozempic, Rybelsus).
Jakich informacji udzielić o dawkowaniu?
Analogi GLP-1 występują w postaci roztworów do wstrzykiwań. Dawki podaje się dwa razy dziennie, w odstępie godziny od dwóch głównych posiłków. Między dawkami powinno się zachować przynajmniej sześć godzin przerwy. W przypadku pominięcia dawki nie powinno się jej podawać po posiłku, a kolejna dawka powinna być podana tak, jak zostało to wcześniej zaplanowane.
Eksenatyd o przedłużonym uwalnianiu (Bydueron) stosuje się raz w tygodniu, niezależnie od posiłku.[3]
Na czym się skupić edukując pacjenta o leku lub chorobie?
Inkretynomimetyki najczęściej stosuje się w terapii skojarzonej.
Czy leczenie przynosi efekty?
W rozmowie z pacjentem, upewnij się czy pacjent zdaje sobie sprawę z konieczności przeprowadzania regularnych kontroli stężenia glukozy we krwi. Jeżeli pacjent prawidłowo przyjmuje leki, ale wysoki poziom glukozy nadal się utrzymuje, konieczna jest konsultacja z lekarzem prowadzącym.
Jakich działań niepożądanych można się spodziewać?
Główne działania niepożądane wywołane stosowaniem inkretynomimetyków to zaburzenia przewodu pokarmowego – nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha i refluks żołądkowo-przełykowy oraz zmniejszenie apetytu. W leczeniu skojarzonym z metforminą i pochodnymi sulfonylomocznika mogą wywołać hipoglikemię.
Jak pomóc monitorować leczenie i ryzyko interakcji?
Upewnij się, czy pacjent prawidłowo rozpoznaje objawy hipoglikemii jak np. pocenie się, zaburzenia widzenia, bladość, splątanie, mrowienie warg, zmiany nastroju, drżenia czy niepokój.
Pacjenci powinni być zachęcani do regularnych wizyt u okulisty, w celu uniknięcia powikłań. Pacjenci z cukrzycą są bardziej narażeni na choroby serca, udar mózgu i choroby nerek, dlatego często dodatkowo zażywają statyny, aspirynę i leki hipotensyjne. Poinformuj pacjenta o możliwych powikłaniach cukrzycy i wyjaśnij dlaczego odpowiednie leczenie jest tak ważne.
Zaproponuj zmiany w stylu życia
Dieta jest niezbędnym elementem leczenia cukrzycy. Zachęć pacjenta do regularnego spożywania owoców, warzyw, ryb i błonnika oraz zmniejszenia spożycia cukru, soli, tłuszczów i alkoholu. W leczeniu cukrzycy, zalecana jest umiarkowana aktywność fizyczna, która pomaga utrzymać prawidłową masę ciała oraz zmniejsza insulino-oporność. Należy uczulić pacjenta na częstsze pomiary glikemii w czasie wysiłku, w celu uniknięcia hipoglikemii. Wydrukuj pacjentowi ulotkę na temat aktywności fizycznej w cukrzycy.
Warto również wspomnieć o ograniczeniu palenia papierosów oraz spożywania alkoholu. Pacjenci powinni być zachęcani do regularnych wizyt u okulisty, w celu uniknięcia powikłań. Pacjenci z cukrzycą są bardziej narażeni na choroby serca, udar mózgu i choroby nerek, często dodatkowo zażywają statyny, aspirynę i leki hipotensyjne.
Piśmiennictwo:
- Siddiqui NI. Incretin mimetics and DPP-4 inhibitors: new approach to treatment of type 2 diabetes mellitus. Mymensingh Med J. 2009 Jan;18(1):113-24. abstract⬏
- Hansen KB, Vilsbøll T, Knop FK. Incretin mimetics: a novel therapeutic option for patients with type 2 diabetes – a review. Diabetes, metabolic syndrome and obesity : targets and therapy. 2010;3:155-163. pełny tekst⬏
- ChPL Bydueron⬏
Innymi przykładami agonistów receptora GLP-1 są jeszcze dulaglutyd i semaglutyd – pewnie już każdy je zna z praktyki aptecznej 😉
Dzięki za wyłapanie, dodałam do artykułu.