fbpx

Serwis:

Mój pierwszy Przegląd Lekowy [Dziennik stażysty #4]

Autor:
mgr farm.
Dodano: 18/12/2016
Aktualizacja: 05/11/2022
Przegląd lekowy w wykonaniu stażystów AuF.
Przegląd lekowy w wykonaniu stażystów AuF.
Stażyści po niespełna 3 miesiącach praktyki podjęli próbę przeprowadzenia analizy stosowanych leków stałego pacjenta apteki (usługę nazywamy Przeglądem Lekowym). Wnioski jakie wyciągnęliśmy dotyczą przygotowania absolwentów farmacji do pełnienia opieki farmaceutycznej.

Pacjent zgłosił się po do apteki w celu wykupienia recepty na nowe leki.

Metryczka pacjenta
płeć:mężczyzna
wiek:85
choroby przewlekłe:
  • nadciśnienie tętnicze
  • niewydolność serca
  • choroba tętnic obwodowych (świeżo zdiagnozowana)
inne dolegliwości:powtarzające się wylewy do oka, przewlekły, suchy kaszel, ból nóg
stosowane leki i dawkowanie:
  • Dilatrend 25 (karwedilol) 0,5-0-0,5
  • Tertensif SR 1,5 (indapamid) 1-0-0
  • Eplenocard 25 (eplerenon) 1-0-0
  • Acenokumarol WZF (acenokumarol) róznie
  • Vessel Due F (sulodeksyd) 1-0-0
  • PentoHexal 600 Retard (pentoksyfilina)
  • Prestarium 10 (perindopril) (zamieniono z Zofenil 30 (zofenopril))
  • Movalis 15 (meloksykam) 0-1-0
  • Kalipoz prolongatum (chlorek potasu) 0-1-0
  • Zocor 20 (simwastatyna) 0-0-1 (zamieniono z Pravator 20 (prawastatyna))
  • Tramapar (tramadol + paracetamol) 1-0-1 (z sugestii farmaceuty)

Pacjent jest stałym bywalcem apteki i najbardziej obawia się interakcji z lekiem przeciwzakrzepowym. Dlatego przy każdym nowym leku czy suplemencie diety prosi o konsultację.

Zidentyfikowany problem lekowySugerowane działanie
Kaszel podczas stosowania zofenoprylu. Zamiana na peryndopril może nie rozwiązać problemu, ponieważ to ta sama grupa leków.Jeśli kaszel będzie się utrzymywał także przy perindoprilu, proponujemy lekarzowi zamianę na sartan.
Zwiększone ryzyko hiperkaliemii – Kalipoz prolongatum z lekami zatrzymującymi potas (eplerenon, perindopril)Zalecamy kontrolę poziomu potasu we krwi.
Wahania INR – nasilenie przeciwzakrzepowego działania acenokumarolu pod wpływem NLPZ.Pacjent ma skoki INR za każdym razem, gdy zastosuje NLPZ. Odradzamy stosowanie Movalisu (meloksykam). Zamiana na Tramapar (paracetamol + tramadol) do leczenia bólu stawów
Nierównoważna dawka zamienionych statyn – Zocor 20 i Pravator 20Upewniamy się czy pacjent miał przyjmować zwiększoną dawkę statyn.
Zwiększone ryzyko niewydolności nerek przy stosowaniu łącznie Eplenecardu, Movalisu, Prestarium i Tertensif SR.Zalecamy kontrolę czynności nerek (poziom kreatyniny).

Omówienie

Co warto zapamiętać na przyszłość?

Kaszel po perindoprilu

Podczas stosowania leku Zofenil wystąpił suchy kaszel. Wg subiektywnej oceny pacjenta “lek mu nie służy”. Lekarz dokonał zamiany na odpowiednik terapeutyczny jakim jest Prestarium, a więc lek z tej samej grupy farmakologicznej. Jednym z częstszych działań niepożądanych stosowania inhibitorów konwertazy angiotensyny jest kaszel bradykininowy (ok. 10% pacjentów). W przypadku, gdy kaszel nie ustąpi, zasadne będzie zaproponowanie lekarzowi zmiany na sartan.

Kaszel po IKA omówiliśmy w osobnym opracowaniu. (Patrz: Suchy kaszel po lekach na nadciśnienie”.)

Zwiększone ryzyko hiperkaliemii

Pacjent przyjmuje niewielką dawkę preparatu zawierający potas (Kalipoz prolongatum) oraz leki, które zwiększają poziom potasu we krwi (Eplenocard, Prestarium/Zofenil). Takie połączenie może zwiększać ryzyko zaburzeń elektrolitowych (hiperkaliemia). Sugerowana jest kontrola poziomu potasu, w celu ustalenia faktycznego zapotrzebowania na ten pierwiastek oraz zasadności stosowania leku Kalipoz prolongatum.

Wahania INR

Powtarzające się wylewy krwi do oka mogą świadczyć o nasilaniu działania przeciwzakrzepowego acenokumarolu. Odpowiadać za to mogą niesteroidowe leki przeciwzapalne (Movalis) wypierające z połączeń białkowych acenokumarol. Wahania współczynnika czasu protrombinowego mogą również wynikać ze zmniejszenia skuteczności działanie przeciwzakrzepowego acenokumarolu pod wpływem diety bogatej w witaminę K. Przy następnej wizycie zostanie wydana ulotka Źródła witaminy K w diecie.

W osobnym opracowaniu porównaliśmy warfarynę z acenokumarolem. (Patrz: Czym się różni warfaryna od acenokumarolu? [Case #40]”.)

Nierównoważna dawka zamienionych statyn

Pacjent przyjmował wcześniej lek Pravator 20 (prawastatyna), który został zamieniony na Zocor 20 (simwastatyna) ze względu na złe samopoczucie. Równoważną terapeutycznie dawką dla stosowanej wcześniej prawastatyny (20mg) jest simwastatyna w dawce 10 mg. (Patrz: Równoważne dawki statyn [Case #2]”.) Warto upewnić się, czy lekarz celowo zmieniając lek pacjenta chciał zwiększyć dawkę terapeutyczną statyny.

Zwiększone ryzyko zwężenia tętnicy nerkowej

Jednoczesne stosowane diuretyku oszczędzającego potas – Eplenocard (epleneron), niesteroidowego leku przeciwzapalnego – Movalis (meloksykam) oraz inhibitora konwertazy angiotensyny – Prestarium (perindopril) / Zofenil (zofenopril) zwiększa ryzyko zwężenia tętnicy nerkowej prowadzące do niewydolności nerek.

Komentarz

Stażyści po niespełna 3 miesiącach praktyki podjęli próbę przeprowadzenia analizy stosowanych leków stałego pacjenta apteki (usługę nazywamy Przeglądem Lekowym). Wnioski, jakie wyciągnęliśmy, są raczej przewidywalne i dotyczą przygotowania absolwentów farmacji do pełnienia opieki farmaceutycznej.

  1. Stażyści słusznie zwrócili uwagę na kaszel bradykininowy po inhibitorach konwertazy angiotensyny – to książkowe działanie niepożądane i jeśli kaszel utrzyma się po peryndoprylu, zasugerowany zostanie sartan.
  2. Pomyłki przy zamianach statyn zdarzają się stosunkowo często, zarówno przy ekspedycji (niewyraźnie zapisana nazwa), jak i zamianach na inną (przykład z życia wzięty opisano na forum TU). W przypadku zamiany prawastatyny na simwastatynę różnica jest nieznaczna i można założyć, że zamierzona. W przypadku zamian na większe dawki (sim- 20 na rosu- 20) należy upewnić się co do substancji i do tego, czy dawka miała być zwiększona.
  3. Ryzyko niewydolność nerek występuje nie tylko przy eplerononie, ale i innych diuretykach. Interakcja nosi nazwę potrójnej kaskady (“triple whammy“) i dotyczy połączenia leku z grupy NLPZ, diuretyku i inhibitora konwertazy angiotensyny (lub sartanu). Ryzyko jest poważne, ale często bagatelizowane. Pacjentowi odradzono stosowanie meloksykami, na co przystał, zwłaszcza że od lat zgłaszał problemy z wydłużeniem INR po zastosowaniu różnych leków przeciwbólowych. Przyczyny wzrostu INR mogły być zupełnie inne – wpływ NLPZ na czas krzepnięcia jest nieznaczny, choć interakcja jest mimo wszystko istotna, bo zwiększa ryzyko krwawień z przewodu pokarmowego. Opisane przez stażystów wypieranie leków z połączeń z białkami nie ma znaczenia klinicznego. (Patrz: Jaki lek przeciwbólowy z warfaryną i acenokumarolem?”.)
  4. Stażyści słusznie zwrócili uwagę na ryzyko hiperkaliemii. Pacjent stosuje 2 leki oszczędzające potas i jeden wypłukujący. Zasadność suplementacji potasu jest tu wątpliwa i pacjent uzgodni z lekarzem dalsze postępowanie po zrobieniu badań na elektrolity.

Stażyści byli dobrze przygotowani od strony merytorycznej. Wiedza wyniesiona z farmakologii pozwalała zidentyfikować najważniejsze problemy lekowe, jednak wystąpiły trudności z oceną, jaki problem lekowy jest klinicznie istotny, i co tak naprawdę ma znaczenie. Ponadto kluczowy jest sposób przekazania zaleceń pacjentowi i informacji lekarzowi, a takie umiejętności nie są nabywane w toku studiów.

Czy ten materiał był przydatny?
Czy przedstawiony materiał był przydatny?
Hidden
Podziel się:
Subskrybuj
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments

Przeczytaj najnowszy numer Gońca Aptecznego:

0
Wyraź swoje zdanie i dodaj komentarz :)x
Scroll to Top

Zaloguj się

Zgłoś problem/błąd

Przepraszam. Musisz być zalogowany, aby zobaczyć ten formularz.