Wiosna to czas pylenia drzew, krzewów i traw, a więc pora także na odświeżenie tematu alergii, a w tym pomocne zapewne będą Zeszyty Apteczne: Alergia z perspektywy farmaceuty.

Polecając pacjentowi leki przeciwhistaminowe, decydujemy się z reguły na leki drugiej i trzeciej generacji ze względu na selektywność oddziaływania na receptory histaminowe i mniejszą częstość działań niepożądanych. Co ciekawe, często to właśnie pozorne działanie niepożądane pierwszej generacji leków staje się kluczowe w terapii niektórych schorzeń. Jest tak w przypadku hydroksyzyny, której działanie uspokajające wykorzystywane jest w terapii lęku. Cyproheptadyna stosowana jest z kolei w leczeniu anoreksji, ze względu na zwiększanie masy ciała. Chlorfeniramina i triprolidyna wywołując suchość błon śluzowych, łagodzą objawy nieżytu nosa o niealergicznym podłożu.

Polecenie preparatu przeciwhistaminowego bez recepty pacjentowi z klasycznymi objawami alergii: cieknący katar, zapuchnięte oczy, świąd skóry, nie stanowi większego wyzwania (Patrz: “Wytyczne leczenia alergicznego nieżytu nosa (ANN)”.). Co jednak w przypadku, gdy jest on w trakcie odczulania alergenowego? Czy leki przeciwalergiczne mogą obniżać skuteczność immunoterapii? Z takim pacjentem spotkałam się kilka tygodni temu i dzięki Zeszytom wiem, że stosowanie zarówno glikokortykosteroidów jak i leków przeciwhistaminowych w trakcie odczulania nie jest przeciwwskazane.

Moja dość skromna wiedza ? w temacie odczulania została znacznie wzbogacona dzięki rozdziałowi poświęconemu swoistej immunoterapii alergenowej. Sam zapis na preparat do immunoterapii bywa problematyczny. Dzięki Zeszytom wiem, że Allergovit A, B oznacza zestaw do leczenia podstawowego (pacjent otrzyma wzrastające dawki alergenu), z kolei zapis Allergovit B oznacza zestaw do leczenia podtrzymującego z wyższymi stężeniami alergenu.

Co oznaczają skróty SQ czy IR? Niestety nie istnieją jednolite jednostki wyrażania mocy preparatów odczulających, a metody określania ich mocy różnią się znacząco między producentami, stąd też w opisie produktów znajdujemy różne skróty, takie jak wspomniane SQ, co oznacza standaryzowaną jednostkę jakości, czy też IR, czyli wskaźnik reaktywności.

Glikokortykosteroidy są często uważane przez pacjentów za leki bardzo silnie działające, co za tym idzie wywołujące wiele działań niepożądanych. Silny strach przed ich stosowaniem dotyczyć może nawet 80% pacjentów, dlatego dobrze, że w podręczniku znalazł swoje miejsce rozdział o steroidofobii. Odpowiednia argumentacja zdecydowanie ułatwia rozwianie obaw pacjenta i przekonanie go do zaleconej przez lekarza terapii a w efekcie do osiągnięcia zamierzonego efektu, bo przecież odpowiednia aplikacja leku minimalizuje ryzyko działań niepożądanych.

Z drugiej strony jednak warto pamiętać, do czego prowadzi nieodpowiednia i zbyt długotrwała kuracja GKS, zwłaszcza w odniesieniu do wzroku. Wydając sterydy w kroplach (Dexamethazon, Cortineff czy Flucon) warto się upewnić, że pacjent jest pod regularną opieką okulisty, ponieważ stałe stosowanie tych leków skutkować może zmętnieniem soczewki czy też zaburzeniami refrakcji.

Nieżyt nosa to jedno z najbardziej uciążliwych schorzeń alergicznych. Jedynym sterydem donosowym, który aktualnie możemy polecić bez recepty pacjentowi w przypadku sezonowego alergicznego nieżytu nosa, jest furoinian mometazonu. Tylko… kiedy właściwie sięgnąć po steryd? Warto rozważyć jego użycie u osób dorosłych ze zdiagnozowanym alergicznym nieżytem nosa (gdy miejscowe leki przeciwhistaminowe są zbyt słabe), czy też u chorego leczącego się z powodu polipów w nosie.

Jako że wstrząs anafilaktyczny to stan zagrożenia życia, warto wiedzieć jak postępować w przypadku jego wystąpienia. Pomocne wskazówki znalazły się w rozdziale poświęconym anafilaksji, natomiast preparaty do podania domięśniowego adrenaliny zebrane zostały w tabeli. Z rozdziału można się dowiedzieć np. że lek EpiPen nie wymaga przechowywania w lodówce, co jest konieczne w przypadku leku Adrenalina WZF. Co ciekawe, EpiPen dzięki grubszej igle może być podawany nawet przez dżinsowe spodnie.

Podręcznik Zeszyty Apteczne: Alergia z perspektywy farmaceuty jest obecnie dostępny w sklepie Wydawnictwa Farmaceutycznego:

https://wydawnictwo.farm/produkt/zeszyty-apteczne-alergia-z-perspektywy-farmaceuty/