Pacjentka w ciąży, której wydano lek z amoksycyliną, może prosić o wyjaśnienie, czy przyjmowanie antybiotyku nie jest przeciwwskazane w czasie ciąży i czy może wiązać się z ryzykiem dla jej dziecka. Czy amoksycylina może być stosowana w trakcie ciąży?

Krótka odpowiedź

Tak, amoksycylina może być stosowana u kobiet ciężarnych. Penicyliny, w tym amoksycylina, ze względu na dobrze poznany profil bezpieczeństwa są uznawane za antybiotyki pierwszego wyboru u kobiet w ciąży.

Wyjaśnienie

Penicyliny przechodzą przez łożysko i są wykrywane w płynie owodniowym, jednak publikowane od lat dane nie wykazują, aby działały embrio- lub fetotoksycznie, dlatego są one uznawane za antybiotyki pierwszego wyboru u kobiet ciężarnych. Analiza danych pochodzących z Slone Epidemiology Center opublikowana w 2012 roku obejmująca 1348 dzieci z rozszczepem podniebienia i 6952 dzieci w grupie kontrolnej wykazała, że stosowanie amoksycyliny we wczesnej ciąży może być związane ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia rozszczepu podniebienia.^[1] Jednak szereg innych badań, m.in. dotyczących stosowania amoksycyliny w leczeniu bakteriurii nie wykazały związku pomiędzy ekspozycją na penicyliny i rozszczepem podniebienia lub występowaniem innych wad rozwojowych.^[2]

Zobacz też: Poproszę antybiotyk bez recepty – Case study

Klasyfikacja Briggs’a

Według klasyfikacji Briggs’a dane z badań z udziałem ludzi sugerują występowanie ryzyka związanego ze stosowaniem amoksycyliny w pierwszym i trzecim trymestrze ciąży.

Penicyliny, z uwagi na dobrze poznany profil bezpieczeństwa, są lekami pierwszego wyboru u kobiet w ciąży. Niektóre dane jednak sugerują, że aminopenicyliny (ampicylina i amoksycylina) stosowane podczas pierwszego trymestru ciąży mogą zwiększać ryzyko rozszczepu podniebienia. Natomiast jedno badanie kliniczne z randomizacją z 2001 roku wykazało możliwy związek pomiędzy wystąpieniem martwiczego zapalenia jelit u wcześniaków a stosowaniem amoksycyliny w połączeniu z kwasem klawulanowym w okresie okołoporodowym. Niezbędne jest jednak potwierdzenie tych ustaleń.^[3]

Klasyfikacja FDA

Według nieaktualnej od 2015 roku klasyfikacji lek należał do kategorii B, co oznaczało, że badania na zwierzętach nie wskazują na istnienie ryzyka dla płodu, ale nie przeprowadzono badań z grupą kontrolną u ludzi lub badania na zwierzętach wykazały działanie niepożądane na płód, ale badania w grupie kobiet ciężarnych nie potwierdziły istnienia ryzyka dla płodu.

Czytaj też:

Zapalenie ucha środkowego – co może polecić farmaceuta?

Gdzie szukać informacji o bezpieczeństwie leków w trakcie ciąży? – Pytanie do redakcji

Klasyfikacja makrolidów + przykłady z rynku

Bezpieczeństwo według ChPL

Według informacji zawartych w wybranych ChPL:

• Amotaks. „Badania na zwierzętach nie wskazują na bezpośredni lub pośredni szkodliwy wpływ reprodukcję. Ograniczone dane dotyczące stosowania amoksycyliny u kobiet w ciąży nie wskazują na zwiększone ryzyko wystąpienia wrodzonych wad rozwojowych. Amoksycylina może być stosowana u kobiet w ciąży jedynie wtedy, gdy spodziewane korzyści przeważają ryzyko związane z leczeniem.”^[4]
• Duomox. „Badania na zwierzętach nie wskazują na bezpośredni lub pośredni szkodliwy wpływ na reprodukcję. Ograniczone dane dotyczące stosowania amoksycyliny u kobiet w ciąży nie wskazują na zwiększone ryzyko wystąpienia wrodzonych wad rozwojowych. Amoksycylina może być stosowana u kobiet w ciąży jedynie wtedy, gdy spodziewane korzyści przeważają ryzyko związane z leczeniem.”^[5]
• Ospamox. „Badania na zwierzętach nie wskazują na bezpośredni lub pośredni szkodliwy wpływ na reprodukcję. Ograniczone dane dotyczące stosowania amoksycyliny u kobiet w ciąży nie wskazują na zwiększone ryzyko wystąpienia wrodzonych wad rozwojowych. Amoksycylina może być stosowana u kobiet w ciąży jedynie wtedy, gdy spodziewane korzyści przeważają ryzyko związane z leczeniem.”^[6]

Zobacz też: Loperamid w ciąży

Piśmiennictwo

1. Lin, K. J., Mitchell, A. A., Yau, W. P., Louik, C., & Hernández-Díaz, S. (2012). Maternal exposure to amoxicillin and the risk of oral clefts. Epidemiology (Cambridge, Mass.), 23(5), 699–705. https://doi.org/10.1097/EDE.0b013e318258cb05⬏
2. Schaefer, C., Peters, P. W. J., Miller, R. K. (2014). Drugs During Pregnancy and Lactation. Treatment Options and Risk Assessment. Third edition. Academic Press⬏
3. Briggs, G. G., Freeman, R. K., Towers, C. V., Forinash, A. B. (2017). Drugs in pregnancy and lactation: a reference guide to fetal and neonatal risk. Eleventh edition. Lippincott Williams & Wilkins.⬏
4. Tarchomińskie Zakłady Farmaceutyczne „Polfa”. (2013). ChPL Amotaks. Pobrano z: https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl⬏
5. Astellas Pharma. (2020). ChPL Duomox. Pobrano z: https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl⬏
6. Sandoz. (2013). ChPL Ospamox. Pobrano z: https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl⬏