Oktenidyna stosowana jest w połączeniu z fenoksyetanolem (Octenisept, Maxiseptic) i działa bakteriobójczo, grzybobójczo i wirusobójczo. Skuteczność leku została potwierdzona w wielu RCT. W warunkach laboratoryjnych lek działa niszcząco na bakterie (łącznie z Chlamydium i Mycoplasma), grzyby, drożdżaki, pierwotniaki (Trichomonas) i wirusy (Herpes simplex, inaktywuje HBV i HIV).
Działanie leku utrzymuje się przez godzinę i tym samym zapewnia bezpieczeństwo przy wykonywaniu zabiegów.[1] Oktenidyna jest jednym z najskuteczniejszych środków antyseptycznych.[2][3][4]
Oktenidyna stosowana jest m.in.:
- do antyseptyki niewielkich ran, błony śluzowej i graniczącej z raną skóry,
- w trakcie i po zabiegach diagnostycznych i operacyjnych w ginekologii, urologii, proktologii, dermatologii, geriatrii, wenerologii, położnictwie czy stomatologii,
- do opracowania czystych i płukania zakażonych ran,
- do opracowania ran oparzeniowych i owrzodzeń,
- w pielęgnacji ran i szwów pooperacyjnych,
- przy cewnikowaniu,
- przed badaniami dopochwowymi i pozapochwowymi, przy czynnościach przed, w trakcie i po porodzie,
- do pooperacyjnych i poporodowych irygacji pochwy przed założeniem wkładki wewnątrzmacicznej,
- do dezynfekcji jamy ustnej.
Przy irygacjach pochwy może powstawać subiektywnie odczuwane wrażenie ciepła lub pieczenia. Przy płukaniu jamy ustnej gorzki smak utrzymuje się około 1 h.
Pielęgnacja pępka
Przy pielęgnacji pępka u noworodków nie zaleca się rutynowego stosowania antyseptyków (w tym oktenidyny). Nie zmniejsza to ryzyka zapalenia pępka,[5] lecz utrudnia gojenie i może wydłużać (nawet o kilka dni) czas, po jakim odpadnie kikut. Zamiast antyseptyków, zalecane jest mycie pępka wodą z mydłem i dokładne jego osuszanie.
Interakcje z jodopowidonem
Nie należy nakładać preparatu z jodopowidonem bezpośrednio po odkażeniu oktenidyną (Octenisept, Maxiseptic), ponieważ dochodzi wówczas do interakcji polegającej na wytrąceniu brunatnego, trudno zmywalnego osadu. Zdjęcie z eksperymentu przeprowadzonego w aptece znajdziesz TU.
Piśmiennictwo
- ChPL Octenisept⬏
- Bartoszewicz M, Porównanie skuteczności przeciwdrobnoustrojowej antyseptyków zawierających oktenidynę i etakrydynę względem biofilmu tworzonego przez szczepy S. aureus i P. aeruginosa izolowane z zakażeń ran przewlekłych, Leczenie Ran 2012 abstrakt⬏
- Uygur F, Comparison of octenidine dihydrochloride (Octenisept®), polihexanide (Prontosan®) and povidon iodine (Betadine®) for topical antibacterial effects in Pseudomonas aeruginosa-contaminated, full-skin thickness burn wounds in rats, Central European Journal of Medicine 2008 abstrakt⬏
- T. Koburger. Standardized comparison of antiseptic efficacy of triclosan, PVP–iodine, octenidine dihydrochloride, polyhexanide and chlorhexidine digluconate, J Antimicrob Chemother. 2010 abstrakt⬏
- Gras-Le Guen C et al.: Dry Care Versus Antiseptics for Umbilical Cord Care: A Cluster Randomized Trial. Pediatrics. 2017. pełny tekst⬏
Z własnego doświadczenia obserwuję, że wielu młodych rodziców dostaje zalecenia i stosuje antyseptyki z oktenidyną i fenoksyetanolem przy codziennej pielęgnacji kikuta pępowinowego, a nie tylko wtedy, kiedy istnieje taka potrzeba.