Atopowe Zapalenie Skóry (AZS) – co może nasilać objawy?

Atopowe zapalenie skóry to przewlekła choroba zapalna związana z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu odpornościowego. Uważana jest za jedną z najczęstszych chorób alergicznych. Stan zapalny skóry powstaje na skutek kontaktu z czynnikiem uczulającym tzw. alergenem. Objawy choroby to suchość skóry, intensywny świąd, pękanie skóry, powstawanie grudek, zaczerwienie i sączące się rany. Unikanie czynników, które mogą powodować nagłe pogorszenie stanu skóry, zwiększa skuteczność leczenia.

1. Alergeny kontaktowe stanowią najczęstszą przyczynę zaostrzeń choroby u starszych dzieci i u dorosłych. Nieprawidłowości budowa naskórka mogą ułatwiać kontakt alergenów z komórkami układu odpornościowego i wywoływać reakcję alergiczną. Najczęstsze alergeny to sierść zwierząt, roztocza i pyłki traw (z ich powodu choroba może zaostrzać się sezonowo). Jeśli nie wiesz, co może powodować alergię, wykonaj podstawowe badanie na określenie alergenu – testy skórne lub z krwi.
2. Alergeny pokarmowe. Najczęstsze alergeny pokarmowe to jaja kurze, mleko, orzechy, sery, pszenica, soja, kakao, cytrusy.
3. Długie, gorące kąpiele. Wbrew pozorom długa kąpiel wcale nie nawilża skóry, przeciwnie – wysusza ją. Dodatkowym czynnikiem zaostrzającym objawy jest wysoka temperatura wody. Strumienie gorącej wody mogą przynieść chwilową ulgę w przypadku mocnego świądu, jednak z upływem czasu będzie to wpływać niekorzystnie na stan naskórka. Zaleca się maksymalnie kilkunastominutowe kąpiele w letniej wodzie z dodatkiem substancji natłuszczających. Po kąpieli również zastosuj balsam lub krem natłuszczający.
4. Niekontrolowane drapanie skóry. Chorobie towarzyszy intensywny świąd, który wyzwala konieczność ciągłego drapania i uszkadzania przez to skóry. Powstawanie drobnych ran i zadrapań sprzyja powstawaniu infekcji bakteryjnych, które dodatkowo pogarszają stan naskórka. Ulgę przy nadmiernym swędzeniu może przynieść zimny prysznic, okłady z gazy nasączonej zimną wodą lub zastosowanie kremu nawilżającego.
5. Nieodpowiednia pielęgnacja. Bardzo ważnym elementem leczenie AZS jest nawilżenie i natłuszczanie skóry. Preparaty natłuszczające, czyli tzw. emolienty (do mycia i smarowania skóry) stosuj regularnie, zarówno w okresie wyraźnego nasilenia objawów, jak i w momentach, gdy ustępują. Chronią one przed utratą wody ze skóry.
6. Nieprawidłowe stosowanie leków. Główną grupą leków stosowanych na skórę w AZS są glikokortykosteroidy – maści i kremy sterydowe. Należy stosować je dokładnie według zaleceń lekarza – przez jak najkrótszy czas potrzebny do opanowania objawów (do dwóch tygodni), w odpowiedniej ilości. Pamiętaj, że w dawkach leczniczych glikokortykostreoidy uznawane są za leki bezpieczne, dlatego nigdy nie przerywaj samodzielnie leczenia z obawy przed działaniami niepożądanymi leku.
7. Zanieczyszczenia powietrza. Zauważono, że mieszkańcy dużych miast częściej chorują na AZS, co prawdopodobnie spowodowane jest większym stopniem zanieczyszczenia powietrza. Dym tytoniowy również niekorzystnie wpływa na zmiany skórne, dlatego unikaj przebywania w zadymionych pomieszczeniach.
8. Woda. Kontakt skóry z wodą chlorowaną powodować uczucie pieczenia, dlatego unikaj częstego i długotrwałego korzystania z basenów z wodą chlorowaną. Zdecydowanie lepsza dla skóry jest woda ozonowana. Niekorzystnie wpływa na skórę także tzw. twarda woda (czyli zawierająca dużą ilość składników mineralnych).
9. Przegrzewanie. Przylegające materiały i tworzywa sztuczne mogą być przyczyną zmian wypryskowych na skórze. Należy nosić przewiewną odzież i unikać długotrwałego noszenia rękawic gumowych (szczególnie w przypadku zmian na dłoniach), pod którymi skóra będzie się zaparzać. Zawarte w pocie związki takie jak sól, mocznik i kwasy organiczne będą drażnić skórę, nasilając świąd.
10. Suche powietrze. Codziennie przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach nasila wysuszenie skóry, a co za tym idzie, świąd. Warto zastosować w sezonie grzewczym w domu nawilżacze powietrza lub rozłożyć w pokoju mokry ręcznik do odparowania.
11. Wełna. Odzież, która ma bezpośredni kontakt ze skórą, powinna być wykonana z miękkiego tworzywa np. z bawełny. Unikaj wełnianych ubrań, a w preparatach do stosowania na skórę podłoża pozyskiwanego z wełny owczej – lanoliny.
12. Niewłaściwe preparaty do pielęgnacji i detergenty. Kosmetyki zawierające substancje drażniące oraz te o nieodpowiednim pH (np. mydła w kostce) mogą pogarszać stan chorobowy. Unikaj kosmetyków zawierająych SLS (Sodium Lauryl Sulfate, laurylosiarczan sodu) odpowiedzialny za pienienie się kosmetyków. SLS jest częstym składnikiem szamponów i kosmetyków do mycia ciała.
13. Stres i zmęczenie. Istnieją badania mówiące, że stres może nasilać objawy AZS. Pamiętaj, że życie w pośpiechu, lęku i ciągłym stresie będzie zmniejszać skuteczność terapii. Postaraj się, aby każdego dnia, w Twoim planie dnia znalazł się czas na odpoczynek, relaks i odpowiednia ilość snu.

Pamiętaj, że leczenie i pielęgnacja skóry w AZS wymaga cierpliwości. Tylko odpowiednie stosowanie leków połączone z regularną i systematyczną pielęgnacją skóry może przynosić oczekiwane efekty. W razie pytań skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

Wydał(a):