Gdy tworzymy plan nowego Zeszytu Aptecznego rozpisujemy wyjściowy spis rozdziałów. Myślimy w kategoriach: potrzebujemy umieścić to, co sami pracując w aptece chcielibyśmy mieć w praktycznym podręczniku na dany temat, następnie dzielimy się zagadnieniami. Pisząc w ten sposób sprawiamy, że każdy autor Zeszytu dodaje od siebie swoje doświadczenie i praktykę w danej dziedzinie, co w połączeniu z wiedzą opartą na EBM daje właściwy Zeszyt Apteczny. Następnie wymieniamy się rozdziałami czytając je wzajemnie, po czym oceniają je tzw. konsultanci (lekarze i pracownicy naukowi), po czym teksty czasem wracają do autorów – tak może powstać nawet 15 wersji rozdziału, zanim ostateczna trafi do Zeszytu. Ten o bólu przyprawił jednak wszystkich o… ból głowy.
Zeszyt o Bólu powstawał wyjątkowo długo
Największym wyzwaniem było opisanie NLPZ, czyli niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Które w najmniejszym stopniu uszkadzają śluzówkę żołądka? Stosowanie których wiąże się z największym ryzykiem sercowo-naczyniowym? Które NLPZ najbardziej szkodzą na wątrobę? To były pytania, które zadają farmaceuci najczęściej, a na które nie jest łatwo odpowiedzieć. Wyniki coraz to kolejnego przeglądu systematycznego i metaanalizy prezentują bardzo różne wnioski co do bezpieczeństwa stosowania tych leków.
Podobnie, trudno jednoznacznie określić, jak skuteczne będą preparaty na stawy i ból kręgosłupa albo jakie rekomendacje przekazać farmaceutom na temat bólu brzucha, bólu w klatce piersiowej, bólu ucha, zęba, oka… Boleć może prawie każda część ciała, a ból ten często wiąże się z wieloma różnymi schorzeniami, które musieliśmy omówić, aby dać pełen obraz sytuacji.
Zioła w leczeniu bólu
Ważną część Zeszytu Aptecznego Ból z perspektywy farmaceuty stanowi rozdział poświęcony surowcom naturalnym, czyli lekom ziołowym i suplementom diety np. na bóle kręgosłupa czy stawów. Dzięki niemu będzie możliwe podjęcie dyskusji z pacjentem nastawionym na ziołolecznictwo w oparciu o wiedzę popartą wiarygodnymi badaniami klinicznymi, przeglądami systematycznymi oraz wytycznymi.
W Zeszycie krótko został także omówiony temat medycyny alternatywnej w leczeniu bólu.
Schematy tabele i rysunki
W rozdziałach, w których było to potrzebne, umieściliśmy schematy i rysunki, które pomagają zapamiętać dane zagadnienie. Ważne kwestie, które można wykorzystać w konsultacji pacjenta, zostały wyróżnione i oznaczone boksem typu „Wskazówka praktyczna”, dzięki czemu szybko można przeskanować cały rozdział i odnaleźć poszukiwane informacje.
W Zeszycie Ból z perspektywy farmaceuty znalazło się ponad 40 tabel. Można w nich znaleźć np. zebrane interakcje leków NLPZ, pomocne pytania w wywiadzie pacjenta z bólem w klatce piersiowej czy podział leków wpływających na układ krzepnięcia.
Zeszyt Apteczny Ból z perspektywy farmaceuty można zamówić na stronie wydawnictwo.farm