Według legendy polska nazwa rośliny zawdzięcza swoje pochodzenia centaurowi Chironowi, który wyleczył swoje rany zadane przez Herkulesa właśnie centurią.[1] Istnieje także inna wersja genezy nazwy, która mówi, że jest to tłumaczenie centum aurum oznaczającego „100 sztuk złota”, co miałoby świadczyć o tym, jak bardzo była to ceniona roślina.
Surowce
Ziele centurii – Centaurii herba
Skład chemiczny
Ziele centurii pospolitej jest surowcem goryczowym. Zawiera irydoidy (m.in. gentiopikrozyd, centapikryna, centaurozyd, erytrocentauryna) i są one odpowiedzialne za jej gorzki smak. W skład wchodzą również alkaloidy, ksantony, kwasy fenolowe, triterpeny, sterole i sitosterole. Dodatkowo zawiera flawonoidy, kwasy tłuszczowe, alkeny, woski, żywice i olejki eteryczne.
Działanie
Ziele centurii wykazuje działanie:
- przeciwzapalne i przeciwgorączkowe (wykazane w badaniach na zwierzętach),
- moczopędne (zaobserwowane w badaniach na szczurach),[2]
- pobudzające wydzielanie soków trawiennych (potwierdzone wieloletnim, tradycyjnym stosowaniem).[3]
Zastosowanie poparte wynikami badań klinicznych
Brak jest badań klinicznych potwierdzających celowość stosowania ziela centurii.
Zastosowanie jako tradycyjny produkt leczniczy roślinny
Ziele centurii może być stosowane w leczeniu takich dolegliwości jak:[3]
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
- brak apetytu.
Zastosowanie w medycynie ludowej
Ponadto w medycynie ludowej ziele centurii jest stosowane na takie dolegliwości jak: wyczerpanie organizmu, choroby skórne, krzywica, zaburzenia miesiączkowania.
Interakcje
Interakcje ziela centurii z lekami nie są znane.
Bezpieczeństwo stosowania
Przeciwwskazaniami do stosowania ziela centurii są nadwrażliwość na substancje czynne zawarte w surowcu i wrzody trawienne.[3]
Przykładowe preparaty
Leki zawierające centurię pospolitą to:
- Ziele tysiącznika (FLOS/Kawon) – zioła do sporządzania odwaru (do stosowania w leczeniu niestrawności i wspomagająco w braku łaknienia).
Ponadto na rynku dostępne są leki złożone, takie jak:
- Canephron – tabletki drażowane i Canephron N – krople doustne (do stosowania w łagodnych stanach zapalnych dolnych dróg moczowych, wspomagająco i profilaktycznie w kamicy nerkowej).
Zgodnie z ChPL Canephron zalecane jest przyjmowanie po 2 tabletki drażowane 3 razy na dobę. Canephron N należy stosować doustne 3 razy na dobę, co odpowiada 5 ml w dawce jednorazowej.
Zobacz też: Przegląd preparatów bez recepty na zapalenie dróg moczowych
Piśmiennictwo
