Pytanie czytelnika
Co można polecić pacjentowi na ukąszenia i występującą z tym opuchliznę na powiece oka? Czy można zastosować miejscowo lek przeciwhistaminowy w okolicy oka?
Nasza odpowiedź
Nie ma osobnych zaleceń dotyczących postępowania w przypadku ukąszeń w okolicy oka, należy zatem potraktować je podobnie jak ukąszenia w inne części ciała. Lekami pierwszego wyboru są doustne leki przeciwhistaminowe, np. cetyryzyna, loratadyna, feksofenadyna, lewocetyryzyna.[1][2] Dostępne na rynku leki przeciwhistaminowe w postaciach do stosowania zewnętrznego zawierające dimetynden (obecny w lekach Fenistil i Foxill) nie spełniają wymogów stawianych preparatom ocznym. Nie powinny także być stosowane na błony śluzowe.[3][4]
Według wytycznych NICE, w przypadku tzw. zwykłej reakcji miejscowej po ukąszeniu owadów, lekami z wyboru stosowanymi w celu złagodzenia świądu są doustne leki przeciwhistaminowe, pomimo iż ich skuteczność w przypadku tej dolegliwości nie jest jednoznacznie potwierdzona w badaniach klinicznych.[5]
Dostępne są publikacje omawiające możliwości postępowania w przypadku wystąpienia obrzęku powiek, takie jak zastosowanie kortykosteroidów, antybiotyków, diuretyków, masażu limfatycznego i iniekcji z kwasu hialuronowego. Nie dotyczą one jednak obrzęków wywołanych ukąszeniem przez owady, lecz na przykład spowodowanych operacją.[6] Nie mają zatem zastosowania w praktyce aptecznej. Warto również dodać, że należy unikać stosowania kremu z hydrokortyzonem na skórę twarzy, tym bardziej zaś na powieki i okolice oczu.[7]
Dodatkowe zalecenia, które możemy przekazać pacjentowi, to zastosowanie doustnych leków przeciwbólowych oraz zimnych okładów, które zmniejszą ból oraz obrzęk.
Zobacz też:
- Repelenty dostępne w aptece w świetle badań naukowych
- Które repelenty można polecać pacjentkom w ciąży? [Q&A]
- Które repelenty mogą być stosowane u dzieci? [Q&A]
Piśmiennictwo:
- Gajewski, P. (red.) (2019). Interna Szczeklika. Medycyna Praktyczna.⬏
- Tuszyński, P. (red.). (2020). Leki pierwszego wyboru. Jak rozpoznać i leczyć najczęstsze schorzenia i dolegliwości. Wydawnictwo Farmaceutyczne, Kraków.⬏
- ChPL Fenistil⬏
- ChPL Foxill⬏
- NICE: Insect bites and stings: antimicrobial prescribing. 22.09.2020. pełny tekst.⬏
- Sami MS, Soparkar CN, Patrinely JR, Tower RN. Eyelid edema. Semin Plast Surg. 2007. pełny tekst.⬏
- ChPL Hydrocortisonum Amara⬏
Myślę, że warto pamiętać także o dimetyndenie w postaci kropelek doustnych, które można stosować nawet od 1. miesiąca życia (pod kontrolą lekarza). Na podstawie własnych obserwacji wydaje mi się, że najmłodsi właśnie najczęściej są ofiarami ukąszeń w okolicach oczu.
Dziękuję za uzupełnienie 🙂
Pacjentowi poszukującemu preparatu do smarowania okolicy oczu można zaproponować żel z arniką. Niektóre są dedykowane są do okolic oczu, , np. kosmetyk żel arnikowy forte z flos leku. Po schłodzeniu w lodówce daje przyjemny efekt chłodzenia.
Faktycznie, to świetny pomysł 🙂