Ból okolicy lędźwiowej, zwany lumbago, inaczej heksenszun lub postrzał (LBP – ang. low back pain), jest jednym z najczęstszych problemów zdrowotnych na całym świecie.[1] Zazwyczaj definiowany jest jako ból, napięcie mięśni lub sztywność, zlokalizowane poniżej łuku żebrowego, a powyżej bruzdy pośladkowej.[2] Szacuje się, że w państwach uprzemysłowionych choroba ta dotyka 60% – 70% populacji.[3] Wpływa ona nie tylko na życie osobiste, przyczyniając się do ograniczenia w codziennych aktywnościach czy nieobecności w pracy. Przynosi także duże obciążenie ekonomiczne.[3][4]
Rekomendowanym leczeniem lumbago są leki z grupy NLPZ. Celem przeglądu systematycznego Cochrane była ocena skuteczności NLPZ w porównaniu do placebo i innych leków porównawczych stosowanych w LBP.
Komparatorami stosowanymi w uwzględnionych RCT były:
- placebo,
- paracetamol,
- inne NLPZ,
- leki z innych grup (acetaminofen z kodeiną, tramadol, meptazinol),
- inne terapie (manipulacja kręgosłupa, fizjoterapia, odpoczynek w łóżku, akupunktura, ciepłe okłady).
Podsumowując, NLPZ wydają się nieco bardziej skuteczne niż placebo w:
- krótkotrwałym zmniejszeniu intensywności bólu (umiarkowana jakość badań),
- krótkotrwałym zmniejszeniu niepełnosprawności (wysoka jakość badań),
- ogólnej poprawie choroby (niska jakość badań).
Nie stwierdzono wyraźnej różnicy w krótkotrwałej redukcji bólu (niska pewność badań) przy porównaniu selektywnych inhibitorów COX-2 z nieselektywnymi NLPZ.
Znaleziono bardzo niskiej jakości dowody na brak wyraźnej różnicy w odsetku pacjentów doświadczających zdarzeń niepożądanych zarówno w badaniach porównujących NLPZ z placebo, jak i porównujących selektywne inhibitory COX-2 z nieselektywnymi NLPZ. Zgłaszano podobną liczbę działań niepożądanych ze strony układu pokarmowego, tj. ból brzucha, nudności czy biegunka.
Na podstawie uwzględnionych RCT nie można wyciągnąć wniosków na temat zdarzeń niepożądanych podczas długotrwałego stosowania NLPZ.[5]
Zachęcamy też do sprawdzenia naszego artykułu, w którym pisaliśmy o przeglądzie systematycznym Cochrane, oceniającym korzyści ze stosowania paracetamolu w LBP. (Patrz: “Cochrane: Paracetamol nieskuteczny w leczeniu bólu krzyża”.)
Piśmiennictwo
- GHM: Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 328 diseases and injuries for 195 countries, 1990-2016: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2016. GBD 2016 Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators. 2017. pełny tekst⬏
- Koes B.W., van Tulder M., Lin C.W., Macedo L.G., McAuley J., Maher C. An updated overview of clinical guidelines for the management of non-specific low back pain in primary care. European Spine Journal, 2010. pełny tekst⬏
- Hoy D., Brooks P., Blyth F., Ruchbinder R. The Epidemiology of Low Back Pain. Best Pract Res Clin Theumatol. 2010. abstrakt⬏⬏
- Lidgren L. The bone and joint decade 2000-2010. Bull World Health Organ. 2003. pełny tekst.pdf⬏
- van der Gaag W.H., Roelofs P.D.D.M., Enthoven W.T.M., van Tulder M.W., Koes B.W., Non-steroidal anti-inflammatory drugs for acute low back pain (Review). Cochrane Library, 2020. [dostęp: 26.05.2020 r.]⬏
Przy opisywaniu skuteczności lub bezpieczeństwa leków warto używać konkretnych wartości (najlepiej na 2 różne sposoby). Stwierdzenie, że NLPZ wydają się nieco bardziej skuteczne niż placebo jest dość ogólne, abstraktów nie powinniśmy tłumaczyć pacjentom 🙂
Pacjent zazwyczaj oczekuje gotowca 😉 Zdarzyło mi się usłyszeć chyba dwa razy pytanie “Ma Pani dowód?” ale dotyczyło przyczyny stwierdzenia, że coś z receptą jest nie tak