Przeprowadzono badanie RCT z podwójnym zaślepieniem, którego celem było ocenienie korzyści z codziennego przyjmowania kwasu acetylosalicylowego u pacjentów z grupy dużego ryzyka w perspektywie długoterminowej. Populacja włączona do badania obejmowała pacjentów z zespołem Lyncha, określanego także skrótem HNPCC (dziedziczny rak jelita grubego niezwiązany z polipowatością, ang. hereditary non-polyposis colon cancer), polegającego na dziedzicznej predyspozycji do nowotworów (np. jelita czy macicy). Chorzy byli obserwowani przez kolejne 10 lat od włączenia do badania klinicznego. Wcześniej byli monitorowani przez 20 lat.
Kwas acetylosalicylowy był podawany 427 pacjentom regularnie przez dwa lata, 434 pacjentów przydzielono do grupy, którym podawano placebo. Okazało się, że u pacjentów, którym podawano kwas acetylosalicylowy w dawce 600 mg dziennie, odnotowano spadek rozwoju nowotworów jelita grubego o 42,6%.
Dowody zgromadzone przez 30 lat pokazują, że regularne przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworu w ogólnej populacji. Udowodniono, że działanie ochronne kwasu acetylosalicylowego, przyjmowanego przez min. 2 lata, trwa od 3 do nawet 10 lat.
Wyniki badania dodatkowo są wzmacniane przez zalecenia NICE (ang. The National Institute for Health and Care Excellence), w których stwierdzono, że codzienne przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego u osób z grupy wysokiego ryzyka może zapobiec rozwojowi nowotworu.
Mechanizm działania kwasu acetylosalicylowego w prewencji nowotworu jelita grubego wciąż pozostaje nie do końca poznany. We wcześniejszych badaniach wykazano, że kwas acetylosalicylowego i inne NLPZ mają działanie przeciwproliferacyjne oraz indukujące apoptozę.[1][2] Salicylany zawarte w roślinach modulują apoptyczną odpowiedź na zakażenie i mogą mieć podobny proapoptyczny wpływ na jelita.[3]
Na podstawie wstępnych wyników z badania, NICE dodatkowo zaleciło, aby rekomendować kwas acetylosalicylowy u osób dorosłych z zespołem Lyncha w profilaktyce nowotworu jelita grubego.
Autorzy badania podkreślają, że pacjenci powinni skontaktować się z lekarzem, zanim zaczną przyjmować regularnie kwas acetylosalicylowy, ze względu na ryzyko dolegliwości żołądkowych – owrzodzeń i krwawień. Jeśli jednak w rodzinie odnotowywano nowotwory, pacjenci mogą rozważyć przyjmowanie leku przez co najmniej 2 lata.[4][5]
Piśmiennictwo
- Ruschoff J., Wallinger S., Dietmaier W., Bocker T., Brockhoff G., Hofstadter F., Fishel R. Aspirin Suppresses the Mutator Phenotype Associated with Hereditary Nonpolyposis Colorectal Cancer by Genetic Selection. Proc Natl Acad Sci U S A., 1998. pełny tekst⬏
- Mcilhatton M.A., Tyler J., Kerepesi L.A., Bocker-Edmonston T., Kucherlapati M.H., Edelmann W., Kucherlapati R., Kopelovich L., Fishel R. Aspirin and Low Dose Nitric Oxide-Donating Aspirin Increase Life Span in a Lynch Syndrome Mouse Model. Cancer Prev Res (Phila), 2011. pełny tekst⬏
- Delaney T.P., Uknes S., Vernooij B,. et al. A central role of salicylic acid in plant disease resistance. Science, 1994. pełny tekst⬏
- Burn J., Sheth H., Elliott F., Reed L., et al. Cancer prevention with aspirin in hereditary colorectal cancer (Lynch syndrome), 10-year follow-up and registry-based 20-year data in the CAPP2 study: a double-blind, randomised placebo-controlled trial. Lancet, 2020. pełny tekst.pdf⬏
- ScienceDaily: An aspirin a day keeps the bowel doctor away. 2020 pełny tekst⬏
