Białko C-reaktywne (ang. C–reactive protein) to obecne w osoczu białko o budowie pierścieniowej, którego poziom wzrasta w odpowiedzi na stan zapalny (jest jednym z tzw. białek fazy ostrej). CRP jest syntetyzowany przez wątrobę w odpowiedzi na czynniki uwalniane przez makrofagi i komórki tłuszczowe (adypocyty).
CRP bierze udział w odpowiedzi immunologicznej organizmu, w tym w odporności wrodzonej. Jego fizjologiczna rola polega na związaniu lizofosfatydylocholiny na powierzchni obumierających i martwych komórek oraz bakterii w celu aktywacji układu dopełniacza, który umożliwia fagocytozę tych komórek przez makrofagi.
Wzrost stężenia interleukiny 6 (a co za tym idzie CRP) jest spowodowany ostrymi i przewlekłymi stanami zapalnymi, które mogą wynikać z:
- infekcji bakteryjnych, wirusowych lub grzybiczych;
- RZS i innych chorób zapalnych
- uszkodzenia i martwica tkanek
- chorób nowotworowych
- zawale
Jego okres półtrwania jest stały i wynosi 18 godzin. Wynika z tego, że jego poziom zależy od szybkości produkcji, a tym samym od nasilenia czynników powodujących jego syntezę, w związku z czym CRP może służyć jako marker występowania w organizmie stanu zapalnego. Czynnikiem zakłócającym syntezę CRP może być niewydolność wątroby lub interferon α, w związku z czym w przypadku występowania infekcji wirusowej w porównaniu do infekcji bakteryjnej poziom CRP może być stosunkowo niski.