Pytanie czytelnika

Często spotykam się z tym, że pielęgniarki po szczepieniu odradzają stosowania ibuprofenu, bo osłabia działanie szczepionek. Czy coś wiadomo na ten temat?

Nasza odpowiedź

Odpowiedź na to pytanie jest o tyle trudna, że aby móc na nie odpowiedzieć, trzeba oceniać każdą szczepionkę albo przynajmniej typ szczepionki osobno. Faktycznie istnieją obawy co do możliwości tłumienia odpowiedzi immunologicznej, zarówno przez NLPZ jak i przez paracetamol, i tym samym ograniczenia skuteczności immunizacji. Dlatego też prowadzone są badania pozwalające ocenić istotność tego efektu.

Przykładem jest randomizowane badanie kliniczne z udziałem 908 niemowląt, w którym podawano podstawowe szczepienia przeciw pneumokokom oraz przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (wzw B), poliomyelitis oraz inwazyjnym zakażeniom wywołanym przez Haemophilus influenzae typu b. Dzieci podzielono na grupy otrzymujące profilaktycznie paracetamol lub ibuprofen w różnych odstępach czasowych oraz na grupę kontrolną, która nie otrzymała żadnego leku przeciwgorączkowego. U niemowląt do pierwszego roku życia przyjmujących profilaktycznie paracetamol oznaczono niższe poziomy przeciwciał przeciw pneumokokom, zaś w grupie przyjmującej profilaktycznie ibuprofen niższe poziomy przeciwciał przeciw krztuścowi i tężcowi. Co ciekawe, gdy dzieci otrzymały ostatnie dawki szczepionek w wieku 12 miesięcy nie zaobserwowano już żadnych różnic.^[1]

Autorzy przeglądu badań dotyczących wpływu leków przeciwgorączkowych na odpowiedź immunologiczną po szczepieniu zwracają jednak uwagę, że większość tych badań dotyczyła profilaktycznego stosowania paracetamolu lub ibuprofenu, zaś ich wyniki nie są jednoznaczne.^[2]

Czytaj też:

Jaki lek przeciwbólowy z warfaryną i acenokumarolem? – Case study

Który lek szybciej obniża gorączkę u dzieci? – Wyjaśniamy!

Pacjent stosujący NLPZ na czczo – Case study

Ibuprofen a szczepionki przeciw COVID-19

Według wytycznych WHO oraz CDC przyjmowanie leków przeciwbólowych profilaktycznie przed szczepieniem przeciw COVID-19 nie jest wskazane ze względu na brak wiedzy dotyczącej ich wpływu na skuteczność szczepienia. Jeśli chodzi o postępowanie po szczepieniu, wymienione wcześniej wytyczne WHO oraz CDC, a także wytyczne NHS rekomendują stosowanie leków przeciwbólowych w razie wystąpienia działań niepożądanych, takich jak bóle mięśni, ból głowy, ból w miejscu wkłucia czy gorączka. Żadna substancja nie jest w tych wytycznych wskazana jako lek z wyboru.^[3][4][5][6]

Warto dodać, że w czasie badań klinicznych oceniających skuteczność szczepionek przeciw COVID-19 firm Pfizer i Moderna uczestnicy mogli stosować leki przeciwbólowe (w tym ibuprofen) w razie wystąpienia działań niepożądanych po podaniu leków. Jak wiemy, skuteczność tych szczepionek została oszacowana wysoko, co sugeruje, że potencjalnie tłumiący wpływ m.in. ibuprofenu na odpowiedź immunologiczną nie jest w tym przypadku istotny klinicznie.^[7] Ponadto według badania z 2021 roku NLPZ takie jak ibuprofen są preferowane po przyjęciu szczepionki z uwagi na większą skuteczność w łagodzeniu działań niepożądanych.^[8] Nie ma zatem podstaw, aby zakładać, że ibuprofen nie powinien być przyjmowany po szczepieniu.

Zobacz też:

• EMA pozytywnie ocenia Comirnaty – szczepionkę przeciw COVID-19
• Szczepionka przeciw COVID-19 Moderny zatwierdzona przez EMA
• Czy Polacy zaszczepiliby się przeciwko wirusowi SARS-CoV-2? – wyniki ankiety

Piśmiennictwo

1. Wysocki, J., Center, K. J., Brzostek, J., Majda-Stanislawska, E., Szymanski, H., Szenborn, L., Czajka, H., Hasiec, B., Dziduch, J., Jackowska, T., Witor, A., Kopińska, E., Konior, R., Giardina, P. C., Sundaraiyer, V., Patterson, S., Gruber, W. C., Scott, D. A., & Gurtman, A. (2017). A randomized study of fever prophylaxis and the immunogenicity of routine pediatric vaccinations. Vaccine, 35(15), 1926–1935. pełny tekst⬏
2. Saleh, E., Moody, M. A., & Walter, E. B. (2016). Effect of antipyretic analgesics on immune responses to vaccination. Human vaccines & immunotherapeutics, 12(9), 2391–2402. pełny tekst⬏
3. WHO: COVID-19 advice for the public: Getting vaccinated. pełny tekst⬏
4. CDC: Preparing for Your COVID-19 Vaccination. Aktualizacja: 15.09.2021. pełny tekst⬏
5. CDC: Possible Side Effects After Getting a COVID-19 Vaccine. 3.11.2021. pełny tekst⬏
6. NHS: Coronavirus (COVID-19) vaccines side effects and safety. pełny tekst⬏
7. GSK: The facts about ibuprofen and COVID-19. pełny tekst⬏
8. Kazama, I., & Senzaki, M. (2021). Does immunosuppressive property of non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) reduce COVID-19 vaccine-induced systemic side effects?. Drug discoveries & therapeutics, 10.5582/ddt.2021.01094. Advance online publication. pełny tekst⬏