Pytanie czytelnika

Czym ogólnie różni się mirtazapina od mianseryny? Który lek lepiej może działać z escitalopramem? I powoduje mniejszą senność ?

Nasza odpowiedź

Mianseryna i Mirtazapina należą do atypowych leków przeciwdepresyjnych. Cząsteczka mianseryny zawiera rdzeń trójpierścieniowy, ale nie ma bocznego łańcucha jaki występuje w trójpierścieniowych lekach przeciwdepresyjnych. Dzięki tej zmianie nie ma działania antycholinergicznego. Mianseryna zwiększa ośrodkowe przewodnictwo nerwowe blokując receptory α₂-adrenergiczne, co hamuje wychwyt zwrotny noradrenaliny. Dodatkowo blokując receptory 5-HT wykazuje aktywność przeciwserotoninową. Ma też właściwości anksjolityczne, pogłębia też i wydłuża sen. Właściwości uspokajające są związane z blokowaniem receptorów histaminowych H₁ i α ₁-adrenergicznych.

Mirtazapina jest analogiem mianseryny o podobnym do niej profilu działania przeciwdepresyjnego, ale silniej blokuje presynaptyczne receptory α₂.

Escytalopram jest lekiem przeciwdepresyjnym z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI).

Połączenie mianseryny lub mirtazapiny z SSRI jest czasem stosowane. Kombinacja ta daje szybki początek działania. SSRI hamuje presynaptyczny wychwyt zwrotny serotoniny (5-HT), co skutkuje wzmacnieniem neuroprzekaźnictwe serotoniny. Antagonisaą receptora α₂-adrenergicznego, zmniejsza sprzężenie zwrotne autoreceptora. To potencjalnie szybciej zwiększa transmisję serotoniny. W ten sposób połączenie obu leków może wywoływać szybsze i silniejsze działanie przeciwdepresyjne niż każdy lek podawany osobno. Opisywano połączenie mianseryny z fluoxetyną,^[1] a także mirtazapiny z paroksetyną.^[2]

Trzeba jednak pamiętać, że takie połącznie zwiększa ryzyko wystąpienia zespołu serotoninowego, jak również krwawień. Ryzyko jest zwiększane przez fakt, że escytalopram może zmniejszać metabolizm mirtazapiny.

Zespół serotoninowy objawia się pobudzeniem, drżeniami mięśniowymi, drgawkami klonicznymi mięśni i hipertermią. W razie wystąpienia takich objawów należy natychmiast odstawić leki o działaniu serotoninergicznym oraz rozpocząć leczenie objawowe. Opisywano wystąpienie zespołu serotoninowego nawet przy stosowaniu mirtazapiny w monoterapii.^[3]

Najczęstsze działania niepożądane połączenia leków przeciwdepresyjnych blokujących receptory adrenergiczne i serotoninergiczne, jak mianseryna i mirtazapina z SSRI to właśnie sedacja oraz zwiększenie masy ciała i ból głowy. Przy połączeniu mirtazapiny z fluoksetyną opisano pojedyncze przypadki wystąpienia zespołu niespokojnych nóg.^[4] Odpowiedź na pytanie, który lek będzie lepszym wyborem do połączenia z escytalopramem zależy od konkretnego pacjenta. Trudno też przewidzieć, który lek będzie powodował mniejszą senność.

Piśmiennictwo

1. Dodd, S., Horgan, D., Malhi, G. S., & Berk, M. (2005). To combine or not to combine? A literature review of antidepressant combination therapy. Journal of affective disorders, 89(1-3), 1–11. Abstrakt⬏
2. Blier, P., Gobbi, G., Turcotte, J. E., de Montigny, C., Boucher, N., Hébert, C., & Debonnel, G. (2009). Mirtazapine and paroxetine in major depression: a comparison of monotherapy versus their combination from treatment initiation. European neuropsychopharmacology : the journal of the European College of Neuropsychopharmacology, 19(7), 457–465. Abstrakt⬏
3. Hernández, J. L., Ramos, F. J., Infante, J., Rebollo, M., & González-Macías, J. (2002). Severe serotonin syndrome induced by mirtazapine monotherapy. The Annals of pharmacotherapy, 36(4), 641–643. Abstrakt⬏
4. Prospero-Garcia, K. A., Torres-Ruiz, A., Ramirez-Bermudez, J., Velazquez-Moctezuma, J., Arana-Lechuga, Y., & Teran-Perez, G. (2006). Fluoxetine-mirtazapine interaction may induce restless legs syndrome: report of 3 cases from a clinical trial. The Journal of clinical psychiatry, 67(11), 1820. Abstrakt⬏