Pytanie

Aktualnie na rynku mamy dużo różnych preparatów do leczenia i pielęgnacji ran dostępnych bez recepty. Czy stosowanie maści z antybiotykami ma uzasadnienie w wynikach badań? Czy maści tego typu mogą zwiększać ryzyko antybiotykooporności?

Krótka odpowiedź

Tak, stosowanie maści z trzema antybiotykami (Tribiotic, Maxiseptic) ma uzasadnienie, ponieważ istnieją badania wskazujące na ich skuteczność w zapobieganiu rozwoju zakażeń bakteryjnych w przypadku drobnych ran (otarć, zadrapań, ukąszeń), oparzeń i owrzodzeń.^[1] Jednakże, w tym wskazaniu rekomendowane w pierwszej kolejności jest stosowanie antyseptyków.

Wyjaśnienie

Są dostępne dowody na skuteczność maści z trzema antybiotykami (TAO, ang. triple-antibiotic ointment) w leczeniu ran i skaleczeń, jednak są one ograniczone, dlatego w pierwszej kolejności należy polecić środki antyseptyczne zawierające oktenidynę, poliheksanidynę lub związki jodu. Charakteryzują się one szerokim spektrum przeciwdrobnoustrojowym oraz zapewniają właściwą higienę rany.^[2]

Pomimo szerokiej dostępności maści z bacytracyną, polimyksyną B i neomycyną na rynku, w badaniu klinicznym, oceniającym stopień oporności bakterii na TAO, w porównaniu z innymi miejscowo stosowanymi antybiotykami, wykazano, że oporność na składniki TAO jest niewielka. Krótki czas stosowania maści (do 7 dni) oraz połączenie trzech antybiotyków minimalizuje ryzyko wystąpienia oporności.^[3] Maść z trzema antybiotykami jest rekomendowana w leczeniu zanokcicy ostrej, bez obecności ropnia.^[4]

Czytaj też: Maść z neomycyną, polimyksyną B i bacytracyną – Ścieżka rekomendacji

Piśmiennictwo

1. Linden, L., Emmans, P., Safranek, S. (2014). Topical Preparatiuons for Wound Healing. American Family Physican, 89(12), 978-979⬏
2. Sopata, M., Jawień, A., Mrozikiewicz-Rakowska, B., Augusewicz, Z., Bakowska, M., Samson, I., Gabriel, M., Grzela, T., Karpiński, T. M., Kuberka, I., Krasiński, Z., Kózka, M., Mościcka, P., Mańkowski, B., Mańkowski, P., Sikorski, J., Sobieszek-Kundro, A., Szewczyk, M. T., Szoka, P. (2020). Wytyczne postępowania miejscowego w ranach niezakażonych, zagrożonych infekcją oraz zakażonych – przegląd dostępnych substancji przeciwdrobnoustrojowych stosowanych w leczeniu ran. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran.⬏
3. Williamson, D. A., Carter, G. P., Howden, B. P. (2017). Current and Emerging Topical Antibacterials and Antiseptics: Agents, Action, and Resistance Patterns. Clinical Microbiology Reviews, 30(3), 827–860.⬏
4. Goldstein, B.G., Goldstein, A., Tosti, A. (2022). Paronychia. UpToDate. Aktualizacja: 05.2022⬏