Na rynku pojawiło się sporo produktów zawierających inozytol, są to między innymi suplementy diety takie jak Ovarin, Inofolic, Inofem, Ovulomed max czy Fertistim. Są one dedykowane kobietom starającym się zajść w ciążę. Ich ceny są niemałe, a producenci reklamują je jako preparaty wspomagające owulację, wyrównujące gospodarkę hormonalną i ułatwiające poczęcie. Część z nich jest także dedykowana kobietom borykającym się z zespołem policystycznych jajników. Czy takie działanie inozytolu zostało potwierdzone w badaniach klinicznych? Czy faktycznie preparaty z inozytolem mogą być skuteczne w przypadku tego schorzenia?
Krótka odpowiedź
Tak, preparaty na bazie inozytolu mogą być pomocne u kobiet z zespołem policystycznych jajników. Według dostępnych danych literaturowych zastosowanie inozytolu u tych kobiet może wspomagać wystąpienie spontanicznej owulacji, powodować obniżenie poziomu testosteronu a także wpływać na poprawę parametrów metabolicznych.
Wyjaśnienie
Zespół policystycznych jajników (ang. Policystic Ovary Syndrome – PCOS) to jednostka chorobowa, która jest najczęstszą przyczyną niepłodności u kobiet. Zauważ jednak, że niepłodność to niemożność zajścia w ciążę pomimo regularnego współżycia, która może być odwracalna, w przeciwieństwie do bezpłodności, która jest trwałą niemożnością zostania rodzicem. PCOS często jest diagnozowany już w okresie dojrzewania, a charakteryzuje się przede wszystkim zaburzeniami owulacji i hiperandrogenizmem. U kobiet cierpiących na PCOS często współistnieją problemy z gospodarką węglowodanową, najczęściej w postaci insulinooporności.
Inozytol wytwarzany w organizmie stanowi jednostkę budulcową fosfolipidów błony komórkowej, przy czym jego poszczególne stereoizomery różnią się aktywnością farmakologiczną. Najpowszechniejszą formą inozytolu jest mio-inozytol, który występuje głównie w OUN oraz D-chiro-inozytol. U zdrowych kobiet stosunek obu form w osoczu wynosi 40:1.[1]
Według przeglądu literatury mio-inozytol stosowany u pacjentek z PCOS poprawia funkcjonowanie jajników oraz płodność, a także zmniejsza nasilenie hiperandrogenizmu, trądziku czy hirsutyzmu. Poprzez poprawę parametrów metabolicznych i hormonalnych znajduje zastosowanie jako środek poprawiający spontaniczną owulację u kobiet z PCOS.[2]
W badaniu klinicznym z 2007 roku kobietom z PCOS podawano mio-inozytol w dawce 2 g w połączeniu z kwasem foliowym. Badanie trwało 6 miesięcy. U kobiet zaobserwowano poprawę długości cykli miesiączkowych, a także zaobserwowano spadek poziomu testosteronu. Autorzy badania uznali inozytol za bezpieczny środek wspomagający owulację u kobiet z PCOS.[3]
Metaanaliza 6 badań klinicznych z 2019 roku wykazała, że mio-inozytol w ilości 2–4 g na dobę wykazuje porównywalną skuteczność do metforminy w zakresie poprawy insulinooporności, stężenia insuliny na czczo, poziomu androgenów i BMI, z jednoczesnym mniejszym ryzykiem wystąpienia działań niepożądanych. Również połączenie mio-inozytolu z kwasem foliowym miało podobną skuteczność co metformina.[4]
Jednakże według przeglądu Cochrane z 2018 roku nie ma podstaw, by uznać inozytol jako składnik zwiększający prawdopodobieństwo ciąży u kobiet z PCOS. Według autorów dostępne badania kliniczne są zbyt niskiej jakości.[5]
Suplementacja inozytolem jest postępowaniem bezpiecznym. Dane z badań klinicznych wskazują jedynie na występowanie łagodnych działań niepożądanych, takich jak nudności, wzdęcia czy łagodna bezsenność. Inozytol jest także bezpieczny u kobiet w ciąży.[6]
Piśmiennictwo
- Facchinetti, F., Unfer, V., Dewailly, D., Kamenov, Z. A., Diamanti-Kandarakis, E., Laganà, A. S., … & Soulage, C. O. (2020). Inositols in polycystic ovary syndrome: An overview on the advances. Trends in Endocrinology & Metabolism, 31(6), 435-447.⬏
- Kamenov, Z. i Gateva, A. (2020). Inositols in PCOS. Molecules, 25(23), 5566.⬏
- Papaleo, E., Unfer, V., Baillargeon, J. P., De Santis, L., Fusi, F., Brigante, C., Marelli, G., Cino, I., Redaelli, A., & Ferrari, A. (2007). Myo-inositol in patients with polycystic ovary syndrome: a novel method for ovulation induction. Gynecological endocrinology : the official journal of the International Society of Gynecological Endocrinology, 23(12), 700–703. https://doi.org/10.1080/09513590701672405⬏
- Facchinetti, F., Orrù, B., Grandi, G., Unfer, V. (2019). Short-term effects of metformin and myo-inositol in women with polycystic ovarian syndrome (PCOS): a meta-analysis of randomized clinical trials. Gynecological endocrinology : the official journal of the International Society of Gynecological Endocrinology, 35(3), 198–206. https://doi.org/10.1080/09513590.2018.1540578⬏
- Showell, M. G., Mackenzie-Proctor, R., Jordan, V., Hodgson, R., & Farquhar, C. (2018). Inositol for subfertile women with polycystic ovary syndrome. Cochrane Database of Systematic Reviews. doi:10.1002/14651858.cd012378.pub⬏
- Carlomagno, G., & Unfer, V. (2011). Inositol safety: clinical evidences. European review for medical and pharmacological sciences, 15(8), 931–936.⬏
