Pytanie czytelnika
Pacjenci często są zainteresowani suplementacją witamin A i E, często w postaci jednego preparatu. Najczęściej nie badają poziomu tych witamin w organizmie, chcą jednak znać bezpieczny czas stosowania suplementacji. Nie udało mi się dotrzeć do innych danych, niż “stosować do czasu wyrównania niedoborów”, z drugiej jednak strony nie wydaje mi się, by czasowa suplementacja w ilości dziennego zapotrzebowania była potencjalnie szkodliwa. Niemniej trudno mi określić, jaki czas suplementacji będzie bezpieczny. Będę wdzięczna za pomoc! Pozdrawiam 🙂
Nasza odpowiedź
Witaminy A i E mają działanie przeciwutleniające. Badania na modelach zwierzęcych i fizjologicznych sugerują, że suplementy antyoksydacyjne mogą działać korzystnie i przedłużać życie. W przeglądzie systematycznym Cochrane z 2012 r. analizowano działanie suplementów zawierających przeciwutleniacze w profilaktyce śmiertelności u osób zdrowych oraz pacjentów z różnymi chorobami. Przegląd obejmował 78 randomizowanych badań klinicznych i w sumie 296 707 uczestników. Badano wpływ beta-karotenu, witamin A, C i E oraz selenu w porównaniu z placebo lub brakiem interwencji. Zaobserwowano zwiększone ryzyko zgonu związane z beta-karotenem i prawdopodobnie witaminami E i A. Nie zaobserwowano wzrostu ryzyka zgonu w związku ze stosowaniem witaminy C lub selenu.[1]
Ci sami badacze w 2013 roku przeprowadzili metaanalizy i sekwencyjne analizy wyników w celu dokładniejszej oceny wpływu dawek beta-karotenu oraz witamin A i E na śmiertelność. Beta-karoten i witamina E w dawkach wyższych niż RDA (zalecane dzienne spożycie, ang. Recommended Daily Allowances) wydają się istotnie zwiększać śmiertelność, podczas gdy brak jest wniosków na temat witaminy A. Dawka witaminy A była istotnie związana ze zwiększoną śmiertelnością w meta-regresji. Brakuje jednak informacji o dawkach poniżej RDA.[2]
W 2015 roku badacze zaktualizowali swoje wnioski. Stwierdzili, że stosowanie beta-karotenu i witaminy E istotnie zwiększało śmiertelność, niezależnie od dawki. Dane dotyczące witaminy A ocenili za pomocą jednowymiarowej analizy meta-regresji, w wyniku czego stwierdzili zależną od dawki zwiększoną śmiertelność.[3]
Podsumowując, wydaje się, że beta-karoten i witamina E zwiększają śmiertelność, podobnie jak wyższe dawki witaminy A. Nie ma dowodów na poparcie zalecania przeciwutleniaczy w celu zapobiegania śmiertelności. Przyjmowanie witamin A i E należy prowadzić przez czas niezbędny do uzupełnienia niedoborów. Nie należy też przekraczać zalecanych dawek. Stałe przyjmowanie tych witamin nie jest korzystne.
Piśmiennictwo
- Bjelakovic, G., Nikolova, D., Gluud, L. L., Simonetti, R. G., & Gluud, C. (2012). Antioxidant supplements for prevention of mortality in healthy participants and patients with various diseases. The Cochrane database of systematic reviews, 2012(3), CD007176. Pełny tekst⬏
- Bjelakovic, G., Nikolova, D., & Gluud, C. (2013). Meta-regression analyses, meta-analyses, and trial sequential analyses of the effects of supplementation with beta-carotene, vitamin A, and vitamin E singly or in different combinations on all-cause mortality: do we have evidence for lack of harm?. PloS one, 8(9), e74558. Pełny tekst⬏
- Bjelakovic, G., Nikolova, D., Gluud, L. L., Simonetti, R. G., & Gluud, C. (2015). Antioxidant supplements for prevention of mortality in healthy participants and patients with various diseases. Sao Paulo medical journal = Revista paulista de medicina, 133(2), 164–165. Pełny tekst⬏