Pytanie czytelnika
Jakie są interakcje między suplementem diety z wapniem a digoksyną?
Nasza odpowiedź
Podstawowy mechanizm działania digoksyny opiera się na hamowaniu aktywności adenozynotrifosfatazy sodowo-potasowej. Enzym ten przenosi na zewnątrz komórek jony sodu wymieniając je na jony potasu. Zmniejszenie wydajności tego procesu powoduje zatrzymanie jonów sodowych w komórkach. W konsekwencji następuje wymiana jonów sodowych na zewnątrzkomórkowe jony wapnia, których stężenie wewnątrz komórek znacznie wzrasta w wyniku tej wymiany. W efekcie obserwuje się wzrost siły i szybkości skurczu mięśnia sercowego, czyli dodatnie działanie inotropowe. Zwiększenie stężenia wapnia w surowicy nasila działanie inotropowe, a w wiekszych dawkach również toksyczne digoksyny. Przy jednoczesnym przyjmowaniu digoksyny i wapnia mogą wystąpić zaburzenia rytmu. Ryzyko jest szczególnie duże przy szybkim podawaniu wapnia dożylnie. Niektórzy producenci zakazują takiego podawania soli wapnia pacjentom przyjmującym digoksynę.[1] Inne źródła dopuszczają dożylne podawanie wapnia powoli i w małych ilościach.[2][3] Z drugiej strony wapń jest niezbędny do działania digoksyny. Digoksyna może być nieskuteczna u pacjentów z hipokalcemią do czasu przywrócenia prawidłowego stężenia wapnia w surowicy.[2][4] Nie znalazłem informacji jakie dawki wapnia są bezpieczne u pacjentów stosujących digoksynę. Na pewno należy zalecić ostrożność i uważne obserwowanie czy nie występują objawy zatrucia digoksyną. Są to:
- osłabienie,
- brak łaknienia,
- nudności,
- wymioty,
- biegunka,
- widzenie w żółtych barwach,
- podwójne widzenie,
- zawroty i bóle głowy,
- pobudzenie psychiczne i ruchowe,
- splątanie, dezorientacja,
- lęk,
- omamy wzrokowe,
- niedociśnienie tętnicze,
- arytmia komorowa,
- bradykardia,
- nadkomorowe tachyarytmie.
Hiperkalcemia zwiększa wrażliwość mięśnia sercowego na glikozydy nasercowe. Stan ten niezależnie od przyczyny zwiększa ryzyko zatrucia digoksyną. Przypomnę, że jedną z przyczyn występowania hiperkalcemii jest stosowanie diuretyków tiazydowych. Pisaliśmy o tym w pytaniu: Czy wapń wchodzi w interakcje z tiazydami?- Pytanie do redakcji – Portal opieka.farm
Piśmiennictwo
- Warszawskie Zakłady Farmaceutyczne Polfa S.A. (2013). ChPL DIGOXIN WZF. Rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/rpl. tekst pełny⬏
- Teva Pharmaceuticals Polska Sp. z o.o. (2014). ChPL DIGOXIN TEVA. Rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/rpl. tekst pełny⬏⬏
- Physicians’ Desk Reference. Digoxin drug summary. dostęp on-line 05.01.2024⬏
- GlaxoSmithKline. (2009). Lanoxin Prescribing information. FDA. tekst pełny⬏