Zbliża się przełomowy moment, w którym Polska będzie dysponowała szczepionką przeciw COVID-19. Rząd i cała służba zdrowia rozpoczęła przygotowania do tego wielkiego przedsięwzięcia, jakim jest przeprowadzenie milionów szczepień w Polsce. U części społeczeństwa pojawiają się jednak wątpliwości odnośnie skuteczności czy bezpieczeństwa szczepionki opracowanej w krótszym niż zwykle czasie. (Patrz: “Czy Polacy zaszczepiliby się przeciwko wirusowi SARS-CoV-2? – wyniki ankiety”.) Przed nami ważne wyzwanie, czyli edukacja społeczeństwa oraz konieczność przekazywania rzetelnych informacji na temat korzyści i ryzyka, jakie niosą szczepionki przeciw COVID-19 w okresie pandemii. Swoje stanowisko przedstawił zespół ds. COVID-19 Polskiej Akademii Nauk.

PAN zwraca uwagę na dotychczasowy, opłakany w skutkach, wpływ pandemii na śmiertelność i zdrowie naszego społeczeństwa. Przykładowo, śmiertelność osób powyżej 65 r.ż. wzrosła o ponad 100%, porównując pierwszy tydzień listopada 2020 roku z poprzednimi latami. Walka z pandemią, w przypadku braku skutecznego leczenia czy szczepionki, sprowadza się do zaleceń higienicznych i ograniczania kontaktów społecznych, które bezpośrednio dotykają każdego z nas. To z kolei ma ogromny wpływ na gospodarkę i może doprowadzić do spadku PKB nawet o 8%.

Współczesne szczepionki są skuteczne i bezpieczne, a rzadko występujące powikłania poszczepienne są dobrze zbadane i łatwo można je leczyć. Szczepionki przeciw takim chorobom jak odra, tężec, krztusiec, polio, świnka, różyczka czy WZW typu B pozwoliły na ograniczenie zachorowań nawet w 95-99%. Ryzyko wystąpienia reakcji anafilaktycznej wynosi ok. 1,3 na 1 000 000 podań. Zgony po szczepieniach w praktyce nie występują, natomiast łagodne odczyny poszczepienne (1/100) ustępują zwykle samoistnie. Według danych, podobnie ma być ze szczepionką przeciw COVID-19.

Dla Polski najważniejszą organizacją, która weryfikuje bezpieczeństwo szczepionki, jest Europejska Agencja Leków (EMA). EMA, po przeanalizowaniu pełnej dokumentacji z badań przedklinicznych i klinicznych, dopuszcza szczepionkę do użytku na terenie Unii Europejskiej. Poza tym sama realizuje szczegółowe badania obserwacyjne stanu zaszczepienia, bezpieczeństwa i skuteczności szczepień. Na ostateczną opinię EMA, póki co czekamy.

Pomimo tego, że są kwestie, o których nie wiemy wszystkiego odnośnie szczepionki, jak np. czas trwania immunizacji po dwóch dawkach, to nie ma wątpliwości, że korzyści wynikające z jej przyjęcia przewyższają ryzyko i szczepić się warto.

Według stanowiska PAN, szczepionki sprawią, że:

• osoby zaszczepione w ogromnej większości przypadków nie zachorują na COVID-19,
• osoby zaszczepione nawet jeśli się zakażą, to przejdą chorobę łagodnie,
• osoby zaszczepione nie będą zakażały innych w ogóle lub w rzadkich przypadkach zachorowań będą zakażały w mniejszym stopniu,
• jeśli zaszczepimy się powszechnie, epidemia wygaśnie.^[1]

Pełny i oryginalny tekst stanowiska 7. Zespołu ds. COVID-19 przy Prezesie Polskiej Akademii Nauk dostępny tutaj.

Piśmiennictwo

1. pan.pl Stanowisko 7. zespołu ds. COVID-19 przy Prezesie PAN: Szczepienie jest jedynym racjonalnym wyborem, dzięki któremu będziemy mogli szybciej wyjść z pandemii 15.12.2020 pełny tekst⬏