Demencja a choroba Alzheimera

Otępienie (inaczej demencja) to znaczne obniżenie sprawności umysłowej spowodowane uszkodzeniem mózgu. Pojęcie otępienia odnosi się wyłącznie do sfery psychicznej i nie określa samo w sobie żadnej konkretnej choroby. Istnieje bardzo wiele czynników, które mogą uszkodzić mózg i doprowadzić do obniżenia się sprawności umysłowej.

Otępienie może mieć różny charakter i nasilenie. Najczęściej prowadzi do zauważalnego braku sprawności i samodzielności w codziennej aktywności lub w pracy. Wbrew powszechnemu przekonaniu otępienie nie jest normalnym objawem procesów starzenia.

Co zwiększa ryzyko wystąpienia demencji?

Czynniki, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia chorób otępiennych, to m.in. depresja, odwodnienie organizmu (szczególnie u osób w podeszłym wieku), cukrzyca, szczególnie nieleczona prawidłowo, nadciśnienie tętnicze, niedobory witaminy B12, dieta z przewagą tłuszczów nasyconych, nadmierne spożywanie alkoholu.

Także niektóre leki mogą powodować nasilenie objawów otępienia. Należą do nich m.in. niektóre leki stosowane w migrenie, w chorobie Parkinsona, przy nietrzymaniu moczu lub w depresji. Jeśli obawiasz się, że Twoje leki mogą mieć takie działanie, porozmawiaj o tym z Twoim farmaceutą.

Choroba Alzheimera 

Choroba Alzheimera stanowi około połowy wszystkich przypadków otępienia i stosunkowo częściej występuje u kobiet. Choroba ta rozwija się powoli, powodując stopniowe uszkodzenia w różnych częściach mózgu. Pierwszym jej objawem są zaburzenia pamięci dotyczące aktualnie wykonywanych czynności np. powtarzanie tych samych pytań pomimo udzielonej wielokrotnie odpowiedzi, niepamiętanie gdzie odłożyło się okulary czy klucze.

Problemom z zapamiętywaniem mogą towarzyszyć objawy podobne do depresji, tj. wycofanie z życia towarzyskiego czy utrudnianie, a następnie ograniczenie kontaktów międzyludzkich. Wraz z nasileniem objawów osoba chora coraz bardziej staje się zależna od członków rodziny/opiekuna. Choroba najczęściej spotyka osoby około 65. roku życia, ale pierwsze objawy mogą wystąpić nawet w 3. dekadzie życia.

Otępienie wywołane udarem lub miażdżycą

Otępienie wywołane udarem lub miażdżycą (tzw. otępienie naczyniopochodne) jest skutkiem niedokrwienia mózgu i wynika z uszkodzeń naczyń krwionośnych mózgu. Objawy mogą być różne ze względu na obszar mózgu, który uległ uszkodzeniu. Mogą to być zmiany osobowości, takie jak agresja, drażliwość lub apatia, brak zainteresowań, wycofanie z życia, zaburzenia pamięci, a także trudności w wykonywaniu złożonych aktywności wymagających planu działania np. przygotowanie posiłku czy inne zupełnie błahe zadania, które przed udarem wykonywane były automatycznie, a teraz stały się problematyczne.

Zaburzenia pamięci (szczególnie dotyczącej niedalekiej przyszłości – ostatnich dni i tygodni) oraz koncentracji objawiają się mniej dotkliwie dla seniorów, którzy całe życie utrzymywali wysoką aktywność umysłową. Takim osobom mniejszy spadek zdolności intelektualnych nie uniemożliwi normalnego funkcjonowania. Można porównać to do kontuzji u sportowca, dla którego uraz może oznaczać przerwę w karierze, ale mimo to nadal będzie bardziej sprawny, niż osoba nieuprawiająca sportu – dla niej taka sama kontuzja zakończy się kalectwem. Dlatego już w młodym wieku należy dbać o sprawność mózgu.

Bardzo istotnym czynnikiem ograniczającym wystąpienie demencji jest leczenie chorób podstawowych, które powodują uszkadzanie naczyń krwionośnych. Stosowanie się do zaleceń lekarskich w przypadku leczenia nadciśnienia, cukrzycy czy hipercholesterolemii może zapobiec rozwojowi chorób otępiennych.

Wydał(a):