fbpx

Leki stosowane w leczeniu grzybicy paznokci

Autor:
Dodano: 15/04/2022
Aktualizacja: 05/11/2022
Leki na grzybicę paznokci.
Leki na grzybicę paznokci.
Ze względu na keratynową budowę paznokcia oraz jego powolny wzrost, terapia leczenia grzybicy paznokci to proces długotrwały, stąd też warto uczulić pacjenta że wymaga on systematyczności i dłuższego okresu czasu, nawet do kilku miesięcy.

Infekcje grzybicze paznokci (onychomikozy) dotyczą częściej paznokci u stóp niż u rąk. Grzybicę paznokci wywołać mogą dermatofity – Trychophyton rubrum, Trychopchyton mentagrophyte i Epidermophyton fluccosum, rzadziej pleśnie czy drożdżaki. Infekcja grzybicza paznokci objawiać się może zgrubieniem, chropowatością, zmianą koloru na żółtawy, kremowo-mleczny a nawet brązowy jak również kruchością, pękaniem i łamliwością płytki paznokciowej.

Sposób leczenia grzybicy paznokci zależy od wielkości zmian występujących u pacjenta. Niewielkie zmiany powierzchniowe na pojedynczych paznokciach leczy się miejscowo, w bardziej zaawansowanych przypadkach wprowadza się terapię ogólną.[1]

W leczeniu miejscowym wykorzystywane są:

  • cyklopiroks w stężeniu 8 % w postaci lakieru (OTC: Pirolam Lakier, Rp: Ciclolack, Axopirox, Batrafen, Polinail),
  • amorolfina w stężeniu 50 mg/ml w lakierze (OTC: Amorolack, Loceryl, Rp: Funtrol, Myconolak),
  • bifonazol w maści (Rp: Canespor onychoset) w połączeniu z mocznikiem (10 mg + 400 mg),
  •  preparat złożony Acifungin Forte (OTC), zawierający: kwas borowy, kwas salicylowy, bezwodny kwas galusowy, kwas octowy, taninę oraz salicylan metylu.

W terapii ogólnej zastosowanie znalazła terbinafina (Rp: Zelefion, Efin, Lamisil, Myconafine) oraz leki z grupy azoli:

  • itrakonazol (Rp: Itrax. Orungal, Trioxal),
  • flukonazol (Rp: Flucofast, Fluconazole Polfarmex).

Zobacz też: Amorolfina – Ścieżka rekomendacji

Jakich informacji udzielić o dawkowaniu?

Leki w formie lakierów stosuje się od jednego do kilku razy w tygodniu, przed aplikacją płytkę należy skrócić i spiłować. Jeżeli jest to kolejna aplikacja wcześniejszą warstwę należy zmyć i odczekać kilka minut, by zmywacz się ulotnił. Bifonazol w maści (Canespor onychoset) należy stosować codziennie do momentu usunięcia wszystkich zakażonych warstw paznokcia.[2]  Acifungin forte jako postać płynna może być problematyczna w zastosowaniu, ze względu na konieczność aplikacji 3-4 razy na dobę. Miejsce, gdzie naniesiony zostaje preparat należy dodatkowo zabezpieczyć pastą cynkową.[3]

Terapia ogólna może być bardziej skomplikowana. Terbinafina (Rp: Zelefion, Efin, Lamisil, Myconafine) u osób dorosłych zalecana jest dziennie w dawce 250 mg przez okres 6-12 tygodni.

Itrakonazol (Rp: Itrax. Orungal, Trioxal) w przypadku leczenia grzybic paznokci może być stosowany w dwóch schematach:

  • ciągłym: 200 mg raz dziennie przez 3 miesiące,
  • cyklicznym: tydzień przyjmowania 200 mg leku 2 razy dziennie, z 3 tygodniową przerwą (leczenie paznokci stóp powinno składać się z 3 cykli, paznokci dłoni z 2).[4]

Flukonazol stosowany jest natomiast w dawce 150 mg raz na tydzień. W przypadku paznokci u stóp leczenie to trwać może 9-12 miesięcy, u rąk 3-6 miesięcy.[5]

Na czym się skupić edukując pacjenta o leku lub chorobie?

Ze względu na keratynową budowę paznokcia oraz jego powolny wzrost, terapia leczenia grzybicy paznokci to proces długotrwały, stąd też warto uczulić pacjenta, że wymaga on systematyczności i dłuższego okresu czasu, nawet do kilku miesięcy.[1]

Przed nałożeniem lakieru i maści należy usunąć największą zmienioną chorobowo część paznokcia za pomocą pilnika (najlepiej jednorazowego) bądź nożyczek, nie należy ich później używać do zdrowych paznokci.

Zobacz też:

Czy leczenie przynosi efekty?

Niewielkie zmiany powierzchniowe płytki paznokciowej, dotyczące 1-2 paznokci, pacjent może leczyć samodzielnie. Jeżeli jednak zmiany rozprzestrzeniają się lub zajmują także macierz paznokcia (miejsce, w którym tworzy się płytka paznokcia) czy też dolną jego częśćskieruj pacjenta do dermatologa.[1]

Jakich działań niepożądanych można się spodziewać?

Azole (flukonazol, itrakonazol) należą do inhibitorów enzymatycznych, w związku z czym mogą powodować zwiększenie stężenia równocześnie stosowanych leków (np: amitryptyliny, karbamazepiny, warfaryny, celekoksybu czy atorwastatyny). Po zakończeniu kuracji lekami z tej grupy ich stężenie w osoczu może otrzymywać się jeszcze przez kilka dni, co nadal może wpływać na metabolizm innych leków.[5][4]

Terbinafina może wywoływać zaburzenia czynności wątroby, dlatego należy zwiększyć czujnośc w przypadku nudności o nieznanej etiologii, zaburzeń żołądkowych czy żółtego zabarwienia skóry. Są to rzadkie przypadki, niemniej jednak warto pamiętać o możliwości ich wystąpienia.[6]

Przy zastosowaniu opatrunku na stopę lub dłoń z bifonazolem w maści (Canespor onychoset) wystąpić może podrażnienie skóry wokół paznokcia, warto więc zabezpieczyć ją przed nałożeniem opatrunku pastą cynkową.[7]

Jak pomóc monitorować leczenie i ryzyko interakcji?

Przy wydawaniu preparatów na grzybicę warto zasygnalizować pacjentowi, że jeśli zlecono mu wykonanie badań mykologicznych, należy je wykonać po 2 tygodniach od zastosowania środków miejscowych. W przypadku terapii ogólnej ten odstęp powinien wynosić od 4 tygodni nawet do 3 miesięcy.[1]

Zaproponuj zmiany w stylu życia

W zapobieganiu nawrotom grzybicy paznokci ważna jest odpowiednia dezynfekcja obuwia i odzieży. Używa się w tym celu 10 % roztworu formaliny, którą nasącza się gazę a następnie umieszcza wraz z butami i skarpetami w foliowym worku szczelnie zamkniętym na 24-48 h. Po tym czasie buty należy wywietrzyć a odzież uprać.

Warto pamiętać, że źródłem nawracających infekcji grzybiczych mogą być współdomownicy, dlatego w takich przypadkach warto przebadać całą rodzinę. Osoba zainfekowana powinna bezwzględnie używać osobnych przyborów do obcinania i pielęgnacji paznokci, by nie dopuścić do rozprzestrzeniania zakażenia.[8]

Wilgoć stwarza dogodne warunki rozwoju grzybicy. Osobom cierpiącym na nadmierną potliwość stóp zaproponować można profilaktyczne zastosowanie pudrów i zasypek (Antypot, Pedipur, Alantan zasypka) czy też aerozoli (Scholl Fresh Step, Acerin Foot Protect) oraz płynów (Antidral, Driclor solution) stosowanych do stóp.

Piśmiennictwo:

  1. Tuszyński P.K: Zeszyty apteczne: Problemy dermatologiczne z perspektywy farmaceuty. 2018 sklep
  2. ChPl Canespor onychoset
  3. ChPl Acifungin Forte
  4. ChPl Itrax
  5. ChPl Flucofast
  6. ChPl Lamisil
  7. ChPl Canespor onychoset
  8. Tuszyński P.K: Zeszyty apteczne: Problemy dermatologiczne z perspektywy farmaceuty. 2018 sklep

Czy ten materiał był przydatny?
Czy przedstawiony materiał był przydatny?
Hidden
Podziel się:
Subskrybuj
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments

Przeczytaj najnowszy numer Gońca Aptecznego:

0
Wyraź swoje zdanie i dodaj komentarz :)x
Scroll to Top

Zaloguj się

Zgłoś problem/błąd

Przepraszam. Musisz być zalogowany, aby zobaczyć ten formularz.