Pytanie czytelnika
Co wiadomo na temat doraźnego stosowania klonidyny?
Lekarze często przepisują doraźnie lek Iporel w razie wysokiego ciśnienia. Czy jest to lepsze i bezpieczniejsze niż stosowanie Captoprilu? Czy są jakieś zalecenia?
Nasza odpowiedź
Klonidyna oraz kaptopryl wykorzystywane są w stanach pilnych doraźnie do “zbijania” wysokiego ciśnienia tętniczego ze względu na krótki czas działania tych leków. Co ciekawe w wytycznych ESC/ESH (czyli wytycznych towarzystw europejskich) z 2018 roku w ogóle nie znajdziemy zaleceń związanych z doraźnym podawaniem kaptoprylu, zaś klonidyna zalecana jest do podawania dożylnego. Wytyczne te nie przewidują zapisywania pacjentom leku do doraźnego stosowania w warunkach domowych.[1]
Zarówno kaptoptyl jak i klonidyna ujęte zostały natomiast w wytycznych PTNT z 2019, które zresztą według ich autorów opierają się w pewnej mierze na wytycznych europejskich “z uwzględnieniem realiów polskich w zakresie diagnostyki i farmakoterapii nadciśnienia tętniczego”. Poniża tabela zestawia leki, które PTNT rekomenduje do stosowania w stanach pilnych.[2]
Nie udało mi się dotrzeć do jednoznacznych zaleceń w zakresie doboru leku w przypadku skoku ciśnienia tętniczego, który nie jest związany ze stanem nagłym, zagrażającym życiu i stanowiącym podstawę do hospitalizacji.
Jedną z przyczyn wyboru klonidyny może być na przykład przeciwwskazanie do stosowania kaptoprylu u danego pacjenta. Ponadto klonidyna powoduje sedację, może być zatem dobrym wyborem dla pacjentów, u których przyczyną skoków ciśnienia są stany lękowe lub silny stres.
Piśmiennictwo
- PTK: Wytyczne ESC/ESH dotyczące postępowania w nadciśnieniu tętniczym. Rok publikacji wytycznych: 2018. Data publikacji na PTK: 12.06.2019. Dostęp: 25.04.2022. pełny tekst⬏
- PTNT: Wytyczne PTNT. Dostęp: 25.04.2022. pełny tekst⬏
Jak ktoś ma ciśnienie >180/110, ale bez objawów to nie ma potrzeby „pilnego zbijania wysokiego ciśnienia”. Normalne doustne leki hipotensyjne są OK, bo to nie jest stan zagrożenia życia. Jak są objawy i trzeba hospitalizować, to wtedy mogą podawać dożylnie, itd.
Tak, wynika to też z wytycznych ESC/ESH – wydaje mi się, że udało mi się to przekazać w odpowiedzi na pytanie czytelniczki. W Polsce jednak naprawdę wysoki procent pacjentów dostaje recepty na kaptopryl do stosowania doraźnego, a przynajmniej tak wynika z moich obserwacji. Kaptopryl podają też lekarze na SOR.
Hej Patrycja, odpowiedź była bardzo dobra, ja bym się tylko bardziej skupił na tym, że najważniejszy jest obraz kliniczny a nie wartość ciśnienia. Jeszcze kilka dekad temu ciśnienie rzędu 200/100 w badaniach klinicznych nazywano łagodnym nadciśnieniem 😉 Więc to panikowanie i podawanie doraźnych leków to jest stosunkowo nowy wynalazek i nie do końca ma sens. Sam pamiętam kiedyś trochę spanikowałem jak pacjent miał SBP >180 i myślałem że takie rzeczy to już SOR, a lekarz rodzinny mnie trochę wyśmiał i przepisał amlodypinę.