Pytanie czytelnika

Interesuje mnie dlaczego tanninal żelatyny nie znalazł się w wytycznych do leczenia biegunek? Głównie wirusowych.
Producenci przedstawiają wyniki badań, że jest skuteczny. Poniżej zamieszczam badania, które otrzymaliśmy.
Wynika z nich, że tanninal żelatyny skutecznie zmniejszał częstość oddawania stolca po 12 godzinach oraz zmniejszał dolegliwości związane z biegunką takie jak
ból brzucha i nudności.
Czy badań jest za mało? Czy są mało wiarygodne? Czym kierować się czytając takie badania?

Badania: ^[1][2][3]

Nasza odpowiedź

Rzeczywiście taninian żelatyny nie występuje w wytycznych postępowania w biegunce. Podstawowe zalecenie to stosowanie doustnych płynów nawadniających o zmniejszonej osmolarności.

Wskazane badania, nawet mataanaliza, nie są najbardziej wiarygodnymi źródłami wiedzy EBM (ang. – evidence based medicine). Aktualna hierarchia dowodów naukowych jest opisywana przez model 5S^[4], a nawet model 6S. Piramida 6S na najwyższym poziomie prezentuje nieistniejące systemy komputerowe, które integrują i zwięźle podsumowują wszystkie aktualne,  istotne i ważne dowody dotyczące danego problemu klinicznego. Poziomy piramidy 6S przedstawiają się następująco:

1. Systems – komputerowe systemy wspierania decyzji klinicznych
2. Summaries – podsumowania oraz wytyczne
3. Synopses of synthesis – streszczenia przeglądów
4. Synthesis – przeglądy systematyczne
5. Synopses of studies – streszczenia badąń podstawowych
6. Studies – badania podstawowe

Jak widać wytyczne znajdują się praktycznie na najwyższym poziomie wiarygodności.

Przytoczona metaanaliza ^[2] trzech randomizowanych badań z udziałem ok 400 dzieci wykazała, że taninian żelatyny zmniejsza częstotliwość i poprawia konsystencję stolca u dzieci z ostrą biegunką, po 12 godzinach.

Inna metaanaliza ^[5] wykazała brak wpływu taninianu żelatyny na czas trwania biegunki ani na częstotliwość wypróżnień w drugim dniu.

Przytoczone metaanalizy różnią się czasem, w którym oceniano skuteczność. Nie wiem jaki powinien być czas oceny skuteczności, ale ufam, że autorzy wytycznych dokładnie to przeanalizowali. Być może różnica jest spowodowana presją na pozytywny wynik badań, które były sponsorowane przez producenta wyrobu medycznego zawierającego taninian żelatyny. Tej substancji nie widać w wielu różnych zaleceniach ocenianych przez Federację Międzynarodowych Towarzystw Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dziecięcego (FISPGHAN)^[6]

W codziennej praktyce najlepiej jest opierać się na dowodach z najwyższego możliwego piętra piramidy dowodów.

Piśmiennictwo

1. Serban, E. D., & Manolache, M. (2019). Gelatin tannate versus other antidiarrheal medication in children with acute gastroenteritis: a retrospective, observational study. Journal of comparative effectiveness research, 8(3), 187–194. https://doi.org/10.2217/cer-2018-0082⬏
2. Aloi, M., & Mennini, M. (2019). Efficacy of gelatin tannate for acute diarrhea in children: a systematic review and meta-analysis. Journal of comparative effectiveness research, 8(2), 91–102. https://doi.org/10.2217/cer-2018-0115⬏⬏
3. Çağan, E., Ceylan, S., Mengi, Ş., & Çağan, H. H. (2017). Evaluation of Gelatin Tannate Against Symptoms of Acute Diarrhea in Pediatric Patients. Medical science monitor : international medical journal of experimental and clinical research, 23, 2029–2034. https://doi.org/10.12659/msm.903158⬏
4. Haynes R. B. (2006). Of studies, syntheses, synopses, summaries, and systems: the “5S” evolution of information services for evidence-based health care decisions. ACP journal club, 145(3), A8.⬏
5. Florez, I. D., Sierra, J. M., & Niño-Serna, L. F. (2020). Gelatin tannate for acute diarrhoea and gastroenteritis in children: a systematic review and meta-analysis. Archives of disease in childhood, 105(2), 141–146. https://doi.org/10.1136/archdischild-2018-316385⬏
6. Guarino, A., Lo Vecchio, A., Dias, J. A., Berkley, J. A., Boey, C., Bruzzese, D., Cohen, M. B., Cruchet, S., Liguoro, I., Salazar-Lindo, E., Sandhu, B., Sherman, P. M., & Shimizu, T. (2018). Universal Recommendations for the Management of Acute Diarrhea in Nonmalnourished Children. Journal of pediatric gastroenterology and nutrition, 67(5), 586–593. https://doi.org/10.1097/MPG.0000000000002053⬏