Farmaceuci, technicy, nawet lekarze, zadają czasem takie oto pytania:
- Dlaczego w badaniach klinicznych podaje się 81 mg aspiryny (dawka kardiologiczna) a nie 80? 85? Czy ten 1 mg tak wiele zmienia?
- Skoro badano dawkę 81 mg, to dlaczego w Polsce stosujemy 75 mg (Acard, Polocard)?
- Czy 75 mg to nie będzie zbyt niska dawka? Może lepszy będzie Encopirin Cardio 81 mg lub Aspirin Cardio 100 mg?
Są to trafne pytania, bo faktycznie w badaniach klinicznych najczęściej podawana dawka aspiryny kardiologicznej to 81 mg, a nie 75 mg. Jednak ta różnica nie ma nic wspólnego z większą skutecznością dawki o 6 mg większej (!), lecz wynika z historycznych miar wagi stosowanych w aptekarstwie.
W dawnych czasach miarą małych dawek substancji leczniczych czy surowców roślinnych był gran, od angielskiego grain, czyli ziarno jęczmienia, które ważyło od 62 do 65 mg (1/7000 funta). Choć z tych jednostek wycofano się w Europie, w USA jeszcze do niedawna w farmacji używano tej jednostki co widać nawet na zdjęciach opakowań 5-granowej aspiryny (zdjęcie nagłówkowe oraz poniżej).
Popularna w USA 5-granowa aspiryna to 65 mg (1 gran) x 5 = 325 mg. W prewencji udarów i zawałów zaczęto stosować ćwiartkę, czyli 81 mg (325/4). Tymczasem w Europie popularna dawka aspiryny to 300, więc 1/4 tej dawki będzie się równała 75 mg. Ot cała filozofia.
Wyszukiwarka PubMed, z której tak wielu z Was korzysta (jak wykazało nasze badanie ankietowe), jest amerykańska i wiele badań również pochodzi z USA i stąd mylne wrażenie, że przebadana jest tylko dawka 81 mg. Nie jest więc tak, że te 6 mg różnicy ma znaczenie – ta różnica jest przypadkowa.
Tak naprawdę bardzo mało wiemy o tym, jaka powinna być optymalna dawka aspiryny kardiologicznej w prewencji udarów i zawałów. Optymalna, to taka, która przyniesie więcej pożytku (prewencja incydentu sercowo-naczyniowego) niż szkody (krwawienia z przewodu pokarmowego).
Co jeszcze warto wiedzieć?
Wiecie już, dlaczego nie wolno zapisywać gr. zamiast g, chyba że macie na myśli gran, a nie gram. Pamiętajcie też, że nie ma czegoś takiego jak 5 gram kodeiny (czy codeiny!). Poprawny zapis to:
- 1 gram kodeiny
- 2-4 gramy kodeiny
- 5 gramów kodeiny!
Oj od dawna mnie zastanawiało dlaczego wciąż przewija się to 81 gramów! Super ciekawostki, świetne zdjęcia. Może więcej artykułów z historii farmacji? Idealne do czytania przy kawie:)
Basiu, jak masz jakieś fajne pomysły, to wiesz, gdzie uderzać ;D
Miałam pacjenta w aptece, który szukał kwasu acetylosalicylowego właśnie w dawce 81 mg, dobrze, że byłam już po lekturze tego artykułu 😉