Dlaczego w polskich aptekach brakuje najważniejszych leków?

Od dłuższego czasu w polskich aptekach farmaceuci nie mają możliwości zaopatrzenia pacjentów we wszystkie leki. Istota problemu tkwi w tym, że najczęściej są to leki niezbędne w terapii,  niejednokrotnie ratujące życie. Dlaczego tak się dzieje?

Farmaceuci często zmuszeni są odmawiać pacjentom wydania bądź zamówienia leku tłumacząc, że jest on niedostępny w hurcie. Ze względu na brak jasnej odpowiedzi z hurtowni nie są też w stanie wyjaśnić przyczyny tego braku ani poinformować, kiedy lek się pojawi. Bardzo często apteki dostają jedynie niewielką liczbę opakowań danego leku- tyle, ile wynika z przydziału narzuconego przez hurtownię. Mówi się wtedy o tzw. lekach limitowanych. Pacjent nie mogąc zrealizować całej recepty, zmuszony jest, celem skompletowania wszystkich leków, wędrować od apteki do apteki albo udać się ponownie do lekarza po… nowe recepty. Gdzie zatem są leki?

Kiedy w grę wchodzą pieniądze…

Do leków, których najczęściej brakuje w polskich aptekach, należą insuliny, leki przeciwzakrzepowe, leki stosowane w terapii nowotworów i chorób układu oddechowego. Są to w większości preparaty niezbędne, bez których istnieje realne zagrożenie życie i zdrowia pacjenta. Jednocześnie często są to też preparaty najdroższe. W Polsce wiele tego typu leków objętych jest refundacją, dlatego są dużo tańsze niż w innych krajach Europy.

Hurtownie, mogąc zarobić na tych samych preparatach, wielokrotnie więcej niż na ich sprzedaży w Polsce, traktują kraje Zachodu jako głównych nabywców. Coraz częściej podejmowane są kroki, które miałyby zatrzymać leki w kraju. Przykładem takiego działania jest wymóg przesyłania skanu recepty pacjenta i dopiero po takim, kontrolowanym zamówieniu apteka może otrzymać lek. W efekcie, znów najbardziej poszkodowany jest pacjent, który ma szansę otrzymać niezbędny preparat najczęściej dopiero za kilka dni. Co zatem jest głównym problemem?

Nielegalny wywóz leków za granicę

Problem braku leków potęgowany jest przez inne, jeszcze bardziej szkodliwe zjawisko, które jest łamaniem prawa. Mowa o tzw. odwróconym łańcuchu dystrybucji leków.

Polega on na tym, że hurtownie sprzedają leki aptece, a apteka odsprzedaje je nielegalnie z powrotem do hurtowni. Jak podaje Główny Inspektorat Farmaceutyczny, są dowody na to, że powstają nawet specjalne hurtownie i apteki przeznaczone jedynie do zdobywania i sprzedawania deficytowych leków za granicę. Odbywa się to poza wszystkimi organami kontroli.

Jak podają niektóre źródła, w procederze niejednokrotnie biorą udział przedsiębiorcy posiadający apteki lub sieci aptek. Leki najczęściej wywożone są do Niemiec, Szwecji, Wielkiej Brytanii oraz kilku innych europejskich krajów. W ten sposób Polska staje się źródłem tanich leków dla reszty Europy. Pomimo intensywnych prac w rządzie, farmaceuci wciąż nie odczuwają znaczących zmian. Jak podaje Główny Inspektorat Farmaceutyczny, apteki w całym kraju regularnie zgłaszają brak wielu leków.

Według niektórych źródeł rocznie z Polski wywożone są leki o wartości przekraczającej nawet 2,5 mld złotych. W grę wchodzą zatem ogromne kwoty. Wyraźnie pokazuje to, z jak wielkiej skali problemem mamy do czynienia. (Patrz: “MZ opublikowało nowe obwieszczenie antywywozowe”.)

Przerejestrowania produktów i przestoje w produkcji

Inną przyczyną braków leków może być decyzja firmy farmaceutycznej o sprzedaży prawa do produkcji lub dystrybucji w ręce innych koncernów. Zmiana właściciela łączy się z koniecznością przerejestrowania leków, co może trwać wiele miesięcy. Z różnych powodów, zarówno wewnętrznych firmy jak i zewnętrznych, np. braku półproduktów do syntezy, możliwe jest wstrzymanie produkcji, co również skutkuje niedostępnością preparatów.

Wydał(a):