Dysfagia to określenie oznaczające trudności w przełykaniu tj. przechodzeniu pokarmów lub płynów z jamy ustnej przez gardło, przełyk do żołądka. Może charakteryzować się brakiem czucia w gardle, występowaniem trudności w przejściu płynów lub jedzenia z jamy ustnej do dalszych odcinków przewodu pokarmowego albo innymi objawami. W klasyfikacji ICD-10 występuje pod symbolem R13 (jako dysfagia)[1]. W odróżnieniu od odynofagii (w ICD-10 oznaczonej jako R07), w dysfagii nie muszą występować dolegliwości bólowe, ale oba schorzenia mogą występować razem.
Przyczyny
Przyczynami dysfagii mogą być:
- choroby OUN,
- zespół Parkinsona i inne choroby pozapiramidowe,
- miastenia i zespoły miasteniczne,
- miopatie, zespoły miasteniczne,
- neuropatie obwodowe,
- choroby powodujące zwężenie przełyku np. GERD, nowotwory, uchyłki,
- zwężenia w wyniku zmian zapalnych, wrzodowych, po oparzeniach,
- choroby narządów sąsiadujących wpływających na funkcje gardła i przełyku,
- zaburzenia motoryczne,[2]
- zaburzenia psychiczne – dysfagia spowodowana trudnościami psychicznymi (lęk przed przełykaniem) jest nazywany fagofobią.
Leczenie
Leczenie dysfagii zależy od przyczyny jej powstania. Do czynności, które można podjąć w leczeniu schorzenia, można zaliczyć rehabilitację, zmianę diety, zastosowanie sondy żywieniowej, leczenie operacyjne, farmakoterapię (głównie, jeśli przyczynami zaburzeń są dysfunkcje układu pozapiramidowego). W zespole leczącym pacjenta z dysfagią mogą znaleźć się fizjoterapeuci, lekarze różnych specjalizacji, dietetycy, farmaceuci czy psychologowie.
Ze względu na obecność receptorów zimna w środkowej części gardła w leczeniu dysfagii sugeruje się terapię zimnymi płynami.
Piśmiennictwo
- WHO: ICD-10 Version 2010⬏
- Olszewski J., Rehabilitacja zaburzeń połykania, 2015, pełny tekst [dostęp 03.11.2017]⬏