Cześć! Nazywam się Bartosz Futera i zapraszam na kolejną Pogadankę farmaceutyczną. Tym razem opowiem o leku, który wykazuje działanie przeciwkrwotocznym, a dokładnie o substancji o nazwie etamsylat.
Etamsylat został odkryty w 1959 roku i jest stosowany w lecznictwie od lat 60. ubiegłego wieku.Został on zarejestrowany w wielu krajach, w tym w większości krajów europejskich, jednak nie został zarejestrowany przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) i nie jest dostępny w USA. W Polsce występuje pod nazwą handlową Cyclonamine.
[ON#2]Dokładny mechanizm działania etamsylatu nie jest w pełni poznany. Prawdopodobnie hemostatyczne działanie leku polega na wzmocnieniu i uszczelnieniu śródbłonka naczyń krwionośnych. Zmniejszenie kruchości oraz zwiększenie oporu naczyń krwionośnych, szczególnie naczyń włosowatych przełożyło się na zastosowanie leku w leczeniu skaz naczyniowych. Etamsylat nie oddziałuje na kaskadę krzepnięcia, nie wpływa także na czas protrombinowy, jednak ostatnie badania wykazują wpływ tego leku na adhezję płytek krwi do śródbłonka naczyń. W dostępnej literaturze nie opisano także wystąpienia zatorowości, udaru niedokrwiennego mózgu czy zawału serca u pacjentów leczonych etamsylatem, co może mieć miejsce w przypadku stosowania innych leków przeciwkrwotocznych.
Wskazania do stosowania etamsylatu obejmują leczenie krwawień naczyniowych różnego pochodzenia oraz zapobieganie krwawieniom naczyniowym podczas zabiegów chirurgicznych w otolaryngologii, okulistyce, ginekologii, urologii, stomatologii oraz chirurgii plastycznej. Poza zabiegami lek stosowany jest w terapii nadmiernego krwawienia menstruacyjnego oraz w drobnych krwawieniach takich jak krwawienie z nosa czy dziąseł. Lek jest również stosowany u wcześniaków z bardzo niską masą urodzeniową w profilaktyce krwotoków okołokomorowych. Etamsylat nie hamuje krwotoków z dużych naczyń krwionośnych.
Przejdźmy teraz do sedna – jakie informacje warto przekazać pacjentowi przy każdym wydaniu preparatu z apteki, o czym poinformować w razie dodatkowych pytań, a o czym lepiej nie wspominać?
W rozmowie z pacjentem warto podkreślić, że etamsylat nie wchodzi w interakcje z innymi lekami. Nie wpływa on na tworzenie krwinek, kaskadę krzepnięcia oraz nie zmienia parametrów takich jak czas protrombinowy czy wskaźnik INR. Poinformuj pacjenta, że lek jest ogólnie dobrze tolerowany i nie wykazano aby jego stosowanie, nawet w dużych dawkach, wpływało negatywnie na wątrobę lub nerki. Substancja czynna nie wywiera także wpływu na zdolność prowadzenia pojazdów.
Etamsylat jest przepisywany kobietom, które cierpią z powodu intensywnego krwawienia menstruacyjnego oraz tym, u których pojawia się krwawienie śródcykliczne. Nie powinien być stosowany przez pacjentki, u których stwierdzono patologie w obrębie szyjki macicy czy mięśniaki macicy. Leczenie obfitego krwawienia menstruacyjnego pacjentka powinna rozpocząć 5 dni przed spodziewaną miesiączką i kontynuować przez 10 kolejnych dni. Jeżeli pacjentka nie zauważa poprawy po zastosowaniu etamsylatu konieczne jest poszerzenie diagnostyki oraz wykluczenie patologicznej przyczyny obfitego krwawienia.
W pozostałych wskazaniach czas stosowania leku zależy od efektów terapeutycznych i zazwyczaj trwa do ustąpienia objawów. Etamsylat powinien być przyjmowany w trakcie posiłku, jednak jeżeli pacjent przygotowuje się do zabiegu chirurgicznego powinien zażyć lek na czczo na godzinę przed zaplanowanym zabiegiem.
Etamsylat przenika barierę krew-łożysko i ze względu na brak badań opisujących wpływ tego leku na płód nie powinien być stosowany przez kobiety w ciąży. Na chwilę obecną brak jest także informacji potwierdzających bezpieczeństwo stosowania przez kobiety karmiące piersią, dlatego lek jest przeciwwskazany u takich pacjentek.
Chociaż etamsylat posiada wysoki profil bezpieczeństwa stosowania, to tak jak w przypadku innych leków możliwe jest wystąpienie działań niepożądanych, które mają charakter przemijający. Jeżeli pacjent po zażyciu leków doświadcza wymiotów, bólu brzucha lub pojawiają się reakcje skórne powinien on przerwać stosowanie leku. Warto również wiedzieć, że etamsylat może być stosowany jednocześnie z kwasem traneksamowy, ze względu na odmienny mechanizm działania przeciwkrwotocznego tych leków.Jednym z zastosowań off label etamsylatu jest podawanie go miejscowo na skórę w leczeniu krwawiących owrzodzeń w chorobie nowotworowej.
Podsumowując etamsylat to substancja o działaniu przeciwkrwotocznym, stosowana w leczeniu i profilaktyce krwawień pochodzenia naczyniowego. Wydając lek pacjentowi możesz zapewnić go o wysokim profilu bezpieczeństwa oraz potwierdzonej badaniami skuteczności leku. W tym odcinku to już wszystko, zapraszam na kolejne odcinki z cyklu Pogadanki farmaceutyczne.