Ezetymib stosowany jest w leczeniu podwyższonego cholesterolu oraz w celu spowolnienia rozwoju chorób sercowo – naczyniowych. Obniża stężenie lipidów we krwi poprzez hamowanie wchłaniania cholesterolu i pochodnych steroli roślinnych w jelitach.[1]. Występuje w preparacie Ezetrol oraz w preparacie łączonym z atorwastatyną – Atozet. Najczęściej stosuje się go w połączeniu ze statynami (ma inny od statyn mechanizm działania), gdy leczenie samą statyną okazuje się nieskuteczne lub w monoterapii, jeśli statyny są przeciwwskazane lub źle tolerowane[2][3]. Jest stosowany u pacjentów z cukrzycą typu 2[4]
Jakich informacji udzielić o dawkowaniu?
Ezetymib przyjmuje się raz dziennie – zalecana dawka to jedna tabletka 10 mg raz na dobę. Można go przyjmować o dowolnej porze dnia, niezależnie od posiłków.[2]
Na czym się skupić edukując pacjenta o leku lub chorobie?
Upewnij się, czy pacjent rozumie cel stosowania leków obniżających stężenie cholesterolu we krwi.
Przypomnij pacjentowi o konieczności regularnego przyjmowania leków oraz poinformuj, że zbyt wysoki poziom cholesterolu we krwi, współistniejąc z innymi schorzeniami, może prowadzić do rozwoju miażdżycy, a co za tym idzie zwiększać ryzyko wystąpienia zawału serca czy udaru. Ryzyko jest tym większe, gdy pacjent leczy się na cukrzycę lub nadciśnienie.
Prawidłowy poziom cholesterolu całkowitego wynosi poniżej 5 mmol/L ( 114– 200 mg/dl).[5] Pacjent przyjmujący leki obniżające poziom cholesterolu, powinien regularnie sprawdzać jego stężenie.
Jak pomóc monitorować leczenie i ryzyko interakcji?
W przypadku zażywania dodatkowo innych środków obniżających stężenie lipidów, leków przeciwbakteryjnych, przeciwgrzybiczych czy przeciwarytmicznych warto ostrzec pacjenta o możliwości wystąpienia rabdomiolizy i konieczności zwracania uwagi na wystąpienie bólu mięśni lub specyficznego zabarwienia moczu.
Podczas stosowania leku konieczna jest regularna kontrola poziomu cholesterolu. Przypomnij pacjentowi o konieczności wykonania badania na czczo (czyli minimum 8 godzin bez posiłku). Warto wiedzieć też, że:
- w przypadku gdy pacjent stosuje leki przeciwzakrzepowe w połączeniu z ezetymibem np. warfaryna (Warfin) należy monitorować INR.[6]
- ezetymib jest dopuszczony do stosowania od 6 roku życia.[2]
- jest przeciwwskazany w ciąży i okresie karmienia, dozwolony jedynie w sytuacji, gdy jest to bezwzględnie konieczne.[2]
Jakich działań niepożądanych można się spodziewać?
Ezetymib może powodować zaburzenia przewodu pokarmowego, takie jak bóle brzucha, biegunka, nasilenie oddawania wiatrów, bóle głowy, zmęczenie i bóle mięśniowe. U pacjentów leczonych statyną i ezetimibem istnieje zwiększone ryzyko rabdomiolizy. Zanotowano też przypadki wystąpienia miopatii i rabdomiolizy u pacjentów leczonych tylko ezetymibem. W przypadku wystąpienia bólu mięśni nieznanego pochodzenia, ich tkliwości lub osłabienia pacjent powinien skontaktować się z farmaceutą lub lekarzem.
Podczas leczenia możliwe jest podwyższenie aktywności transaminaz wątrobowych. Jest to tym bardziej prawdopodobne, gdy pacjent zażywa również statyny. Efekt ten ustępuje po zaprzestaniu stosowania leku.
Zaproponuj zmiany w stylu życia
Regularne ćwiczenia i utrzymywanie odpowiedniej masy ciała może pomóc obniżyć poziom cholesterolu. Warto jednak uświadomić pacjenta, że nagła zmiana stylu życia i zbyt intensywny wysiłek fizyczny mogą powodować uwrażliwienie mięśni i wzrost działań niepożądanych. Ponadto:
- podczas leczenia zalecana jest zbilansowana dieta. Należy unikać żywności zawierającej tłuszcze nasycone* oraz tłuszcze trans (masło orzechowe, chipsy). Zlecane są produkty zawierające błonnik (świeże owoce, warzywa) oraz kwasy omega-3 (olej rybny).
- pacjenci powinni również ograniczyć spożycie alkoholu i rzucić palenie,
- w rozmowie z pacjentem zaznacz, że dietę należy kontynuować także podczas leczenia oraz w przypadku gdy wyniki badań się poprawią.
*uwaga: w świetle pewnych nowych doniesień eliminacja z diety tłuszczów nasyconych okazuje się nie przynosić rezultatów. W praktyce prowadzi do zwiększenia spożycia węglowodanów, co z kolei jest przyczyną rozwoju otyłości i zwiększenia ryzyka chorób sercowo – naczyniowych.
Piśmiennictwo
- Mutschler E, Geisslinger G, Kroemer H., Ruth P. Farmakologia i toksykologia; Wrocław 2016⬏
- ChPL Ezetrol⬏⬏⬏⬏
- Smith BA, Wright C, Davidson M. Role of Ezetimibe in Lipid-Lowering and Cardiovascular Disease Prevention. Curr Atheroscler Rep. 2015 Dec;17(12):72. abstract [dostęp 23.02.2018]⬏
- Scheen AJ, Radermecker RP. [Ezetimibe (Ezetrol) in patients with diabetes].Rev Med Liege. 2009 Dec;64(12):606-11. abstract [dostęp 23.02.2018]⬏
- Szczeklik A, Gajewski P. Interna Szczeklika, Kraków 2017⬏
- ChPL Ezetrol⬏
