Fibromialgia jest to zespół bólowy o nieznanej przyczynie, który charakteryzuje się uogólnionym, przewlekłym bólem mięśniowo-stawowym oraz bolesnością w typowych punktach.

Przebieg choroby

Najczęstszymi objawami oprócz bólu mięśniowo-stawowego i bolesności w typowych punktach są:

• zaburzenia snu,
• sztywność ciała,
• zmęczenie,
• skłonności do lęku i depresji,
• zaburzenia czynnościowe i wegetatywne o różnym nasileniu.

Dodatkowo u niektórych chorych mogą wystąpić migreny, napięciowe bóle głowy oraz objawy jelita drażliwego. Fibromialgia występuje 8 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn i może wystąpić w każdym wieku.^[1]

Choroba często mylona jest z zespołem przewlekłego zmęczenia, który charakteryzuje się bardzo podobnymi objawami.

Punkty typowe (tkliwe) w fibromialgi

Do typowych punktów w których pojawia się bolesność przy dotyku, u osób cierpiących na fibromialgię należą^[2]:

• potylica obustronnie w miejscu przyczepów mięśnia podpotylicznego,
• dolna część kręgosłupa szyjnego, obustronnie na przedniej powierzchni przestrzeni między wyrostkami poprzecznymi kręgów C5 – C7,
• mięsień czworoboczny obustronnie w punkcie środkowym górnej jego krawędzi,
• mięsień nadgrzebieniowy obustronnie, powyżej grzebienia łopatki,
• drugie żebro obustronnie, przy przyczepie chrząstki żebrowej na powierzchni górnej,
• nadkłykieć boczny kości ramiennej obustronnie, 2 cm obwodowo od nadkłykcia,
• pośladek obustronnie, w górnym zewnętrznym kwadrancie na przednim fałdzie mięśnia,
• kolano obustronnie, na przyśrodkowej częścią ciała tłuszczowego podrzepkowego proksymalnie od szpary stawu.

Leczenie farmakologiczne fibromialgi

Leki z grupy przeciwdepresyjnych stosowane są w celu obniżenia odczucia bólu i zmęczenia, a także w celu poprawy jakości snu oraz polepszenia ogólnego samopoczucia.

Lekami przeciwbólowymi stosowanymi w Polsce w leczeniu fibromialgii jest tramadol (Tramal) oraz tramadol w połączeniu z paracetamolem (Zaldiar, Poltram Combo). naltrekson – stosuje się tylko terapię niskimi dawkami (low-dose naltrexone) rzędu 0,5–4,5 mg, a możliwe jest to tylko w postaci leków recepturowych, ponieważ najmniejsza zarejestrowana dawka naltreksonu to 50 mg

Wykazano, że stosowanie małych danych naltreksonu powoduje zwiększoną ekspresję receptorów opioidowych µ, δ i ε, co wpływa na poprawę zdrowia psychicznego. Dodatkowo może powodować zwiększoną odpowiedź immunologiczną, która przekłada się na zahamowanie procesów zapalnych oraz progresję chorób autoimmunologicznych.^[3]

Czytaj też:

Sprawdź swoją wiedzę – Opieka Farmaceutyczna [test #023]

Tryptany

Efekty działania opioidów

Wybrane substancje o potencjalnie korzystnym działaniu u pacjentów z fibromialgą

Pacjentowi choremu na fibromialgię możesz polecić preparaty w aptece, zawierające substancje, które powinny złagodzić objawy wywołane jego chorobą. Takimi substancjami są między innymi:

• melatonina –poprawia jakość snu i obniża odczuwanie bólu,
• witamina D3 – poprawia jakość snu i redukuje ból,
• S-adenozylo L-metionina (SAMe) – zmniejsza zmęczenie, ból, sztywność ciała i poprawia nastrój,
• koenzym Q10 – zmniejsza zmęczenie i poprawia jakość snu,
• octan L-karnityny – poprawia jakość życia i nastrój, oraz obniża odczuwanie bólu,
• 5-hydroksy-tryptofan (5-http) – zmniejsza zmęczenie i niepokój, sztywność, odczuwanie bólu, oraz poprawia jakość snu.

W Polsce suplementem dostępnym jako pomagający w fibromialgii jest Myalgan. Jego skład to ekstrakt liści stokrotki, ekstrakt liści winogron, ekstrakt pestek oliwek, ekstrakt z owocu ananasa oraz L-tryptofan. Wykazano skuteczność suplementacji substratem serotoniny jakim jest L-tryptofan,^[4] oraz antyoksydantów zawartych w ekstraktach roślinnych^[5] wchodzących w skład suplementu Myalgan w łagodzeniu objawów fibromialgii. Jednak niska zawartość wyciągów roślinnych oraz brak informacji o ich standaryzacji sprawia, że ciężko określić skuteczność działania preparatu Myalgan.

Piśmiennictwo

1. Clauw DJ: Fibromyalgia. A Clinical Review. JAMA, 2014. pełny teskt⬏
2. MSD Manual: Fibromyalgia (Myofascial Pain Syndrome). 2020. Pełny tekst⬏
3. Younger J, et all.: The use of low-dose naltrexone (Younger J, Parkitny L, McLain D. The use of low-dose naltrexone (LDN) as a novel anti-inflammatory treatment for chronic pain. Clin Rheumatol. 2014. pełny tekst⬏
4. Altern Med Rev: J H Juhl: Fibromyalgia and the serotonin pathway. 1998. Pełny tekst.⬏
5. Fatima G, et all.: Some oxidative and antioxidative parameters and their relationship with clinical symptoms in woman with fibromyalgia syndrome. 2015. Pełny tekst.⬏