Przeziębienie i grypa  

Palenie papierosów, stres, zbyt mała aktywność fizyczna oraz niedostateczna ilość snu i przemęczenie zwiększają ryzyko infekcji wirusowych. W okresie największej zapadalności na infekcje możesz poradzić pacjentowi unikanie zatłoczonych miejsc. Ryzyko zachorowania zmniejsza też umiarkowany wysiłek fizyczny.

To badanie pokazuje, że wysiłek fizyczny zmniejsza częstotliwość zachorowania na przeziębienie, ale tylko u osób niepalących, które nie palą również biernie. Warto na to zwrócić uwagę polecając ćwiczenia. Z drugiej strony czy jest coś na co palenie nie szkodzi? Moim skromnym zdaniem, jeśli opieka farmaceutyczna zagości już na dobre w aptekach, to każdorazowo palacz powinien mieć wbijane do głowy, żeby rzucić to świństwo. Pod groźbą kary (niekoniecznie śmierci).

I te matki i ojcowie emitujący kłęby dymu na te bezbronne istotki w wózeczkach, a które bezsilnie odwracają główki bo jeszcze nie potrafią powiedzieć, że im to nie pachnie i na dodatek szkodzi. Oj, nie pozostaję na to obojętna, narażając się na niewybredne epitety pod moim adresem. Ale co tam 🙂 Z jednej strony kupuje taka mamuśka antybiotyki, suple na odporność dla malucha, a z drugiej nieustannie na niego dmucha tą nikotyną. Jaki to ma sens?

Dostaje te 500+ to akurat starcza na leki i fajki :/

Bardzo dobra uwaga! Dopiero teraz ją zauważyłam. 🙂

Swoją drogą chyba zbyt rzadko mówi się o tych podstawowych zasadach związanych ze stylem życia, które mogą zmniejszać częstość występowania przeziębień. Zamiast tego pacjenci doszukują się coraz to nowych suplementów na odporność, których skuteczność jest wątpliwa.

W przeglądzie Cochrane z 2014 roku analizowano wpływ aktywności fizycznej na częstość występowania przeziębień. Wyniki sugerują, że regularne ćwiczenia fizyczne o umiarkowanej intensywności mogą zapobiegać częstym przeziębieniom, ale wciąż potrzeba większych i lepiej przeprowadzonych badań, żeby móc to jednoznacznie ocenić.

W sezonie jesienno-zimowym prawdziwą plagą jest tłum młodych osób w pierwszej lub drugiej dobie kataru nosa i bólu gardła, które blokują kolejkę do lekarzy POZ pacjentom z trudniejszymi problemami (nie wszyscy z nich chcą/potrzebują ZUS ZLA). W Wielkiej Brytanii NHS zorganizował i opłacił kampanię medialną namawiającą takich pacjentów do samoleczenia z pomocą farmaceuty. Skutkiem było istotne skrócenie kolejek do lekarzy GP. Będąc lekarzem POZ przetłumaczyłem jedną z ulotek brytyjskiego NHS, którą niekiedy wręczam takim pacjentom (tekst w załączniku). Wysłałem nawet list do Ministra Zdrowia z wnioskiem o rozważenie podobnej akcji w Polsce. Na razie otrzymałem jedynie odpowiedź, że MZ przekazał te uwagi NFZowi, jako instytucji o większych kompetencjach w tej sprawie… i nastąpiła cisza.

Bardzo ciekawa koncepcja. Mogę prosić o załączenie treści ulotki, bo niestety ostatecznie w komentarzu jej nie ma? 🙂
Myślę jednak, że problemy w tym przypadku są dwa. Poza oczywistym, ale bardzo przykrym faktem, że farmaceuci w naszym kraju często nie są postrzegani jako eksperci z dziedzin medycznych (ostatnio prowadziłam zawziętą dyskusję próbując przekonać rozmówcę, że to nie lekarz, a farmaceuta jest ekspertem od przeglądów lekowych) istotny jest tu też problem nadużywania leków (antybiotyków). Wciąż istnieje wśród pacjentów przekonanie, że jedynym sposobem szybkiego pozbycia się przeziębienia lub grypy (!) jest wzięcie odpowiedniego antybiotyku, a są świadomi że bez recepty go nie otrzymają.

Pamiętaj, że kaszel, szczególnie u osób palących, może utrzymywać się nawet od trzech tygodni do kilku miesięcy po infekcji. Jest to tak zwany kaszel poinfekcyjny. Poinformuj o tym pacjenta, który może się niepokoić, że choroba trwa zbyt długo.

To prawda. 🙂 Antybiotyk, przepisany przez lekarza, nie skrócił czasu trwania infekcji u znajomego palacza. Kaszel utrzymywał się równe 3 tygodnie. Historia się powtórzyła. Osoba nie poszła tym razem do lekarza i powiem, że czas trwania kaszlu również się nie skrócił, ale miał łagodniejszy przebieg. Może tym razem lepiej dobrane leki objawowe, litrowy słoik miodu i hektolitry płynów ? 🙂

Najgorsze w tym wszystkim jest to, że nigdy nie wiadomo, czy kaszel palacza ma podłoże wyłącznie infekcyjne. Kaszel przewlekły, trwający powyżej 8 tygodni wymaga niestety wnikliwszej diagnostyki.

nie lekarz, a farmaceuta jest ekspertem od przeglądów lekowych

To trochę nie tak. Lekarz też może robić przegląd lekowy, lecz pod kątem klinicznym. W wielu krajach nawet takie usługi jak brown-bag review są świadczone przez lekarzy, którzy mogą od raz zmodyfikować farmakoterapię w razie zauważenia problemu.

Nadrzędnym powodem, dla którego to farmaceuci mają robić przeglądy lekowe jest to, że tę usługę cechuje niska efektywność kosztowa, nawet gdy prowadzona jest w aptece. Wizyty u specjalistów byłyby po prostu zbyt drogie dla płatnika, żeby Ci regularnie przeglądali leki pacjentów, bo przegląd zajmuje czas i rzadko pozwala na zidentyfikowanie istotnego problemu lekowego (np. interakcji, która zmienia postępowanie). Pozwala jednak wyłapać problemy z zażywaniem leku (regularność, problemy z połykaniem, interakcje z pożywieniem, działania uboczne), ale to może zrobić też farmaceuta.

Poza oczywistym, ale bardzo przykrym faktem, że farmaceuci w naszym kraju często nie są postrzegani jako eksperci z dziedzin medycznych (ostatnio prowadziłam zawziętą dyskusję próbując przekonać rozmówcę, że to nie lekarz, a farmaceuta jest ekspertem od przeglądów lekowych)

Pewnie badań nie robiono w tym temacie, ale ja nie stawiałbym sprawy tak na ostrzu noża. Jeśli już operujemy anegdotycznymi dowodami, to podzielę się doświadczeniem, że moi lekarze zwracają się do mnie z pytaniami (nie chce pisać, że często, bo to pojęcie względne). Gdy kogoś poznaję i mówię, ze jestem farmaceutą, to niemal od razu słyszę pytanie o jakiś problem natury medycznej. Więc i fachowcy, i laicy mają jednak w głowie, że farmaceuta to ekspert. Myślę, że problemem jest kwestia wyjścia z tą naszą wiedzą do ludzi. No i przekonanie płatnika, a z tym już gorzej.

W moim komentarzu nie udało się „wkleić” załącznika – ulotki wzorowanej na brytyjskim NHS. Może uda się teraz…

Sugerujesz urlop w łóżku zamiast L4? No nie…

Angielski NHS jest bardziej zmotywowany do wspierania aptek niż polski NFZ gdyż większość pacjentów w Anglii nie płaci za leki. Z tego względu NHS szuka jak najefektywniejszych rozwiązań finansowych inwestując w coraz to nowsze projekty z apteką w roli głównej, jak Minor Aliment Service czy Healthy Leaving Pharmacies. Fakt, że Anglicy postrzegają aptekę jako pierwsze miejsce, do którego należy się udać po poradę jest wynikiem ogólnokrajowej kampanii nagłaśnianej przez NHS, lekarzy, farmaceutów oraz radio i telewizję. Pacjenci czekający na wizytę u lekarza w przychodni oglądają spoty reklamowe zachęcające do odwiedzenia apteki, dostają też ulotki od lekarzy i pielęgniarek.

Super, że jednak w ulotce jest uwzględniony drugi problem, o którym wspomniałam – to, że pacjenci wciąż przekonani są, że jedyną rzeczą jaka może ich uleczyć w przeziębieniu jest antybiotyk, a tego w aptece bez recepty nie dostaną. Myślę, że świadomość społeczna w tym zakresie powoli, bo powoli, ale jednak stopniowo się zmienia i takie oddolne inicjatywy są bardzo cenne w ich propagowaniu. To bardzo przykre, że tak ciężko jest przebić się z tym do organów, dla których te rzeczy powinny być oczywiste – NFZ, MZ, jednak w mojej opinii takimi drobnymi kroczkami i do tego w końcu dojdziemy :).

Problem jest taki, że NFZ powinien być w tej kwestii równie zmotywowany co NHS, ponieważ dość szeroko pojęte tutaj usprawnienie opieki zdrowotnej, przekłada się na mniejszą ilość niepotrzebnych wizyt u specjalistów i większą efektywność terapii, a w konsekwencji powinno to obniżać koszty leczenia poszczególnych jednostek chorobowych.  Dojście jednak do takich wyliczeń wymaga znacznie więcej wysiłku niż zauważenie bezpośredniej oszczędności na niewydaniu pieniędzy na lek przez fundusz. Sytuacja ta dotyczy też między innymi leczenia żywieniowego w polskich szpitalach – mimo wyliczeń farmakoekonomicznych sugerujących, że koszty wydatkowane na specjalistyczne podejście do żywienia pacjenta mogą być niższe lub zbliżone do kosztów ogólnych terapii bez jego zastosowania ze względu m.in. na długość hospitalizacji, przy czym zdecydowanie z korzyścią dla stanu pacjenta, temat ten jest u nas nie do przejścia.
( https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0261561415001910; https://www.nature.com/articles/ejcn201131; https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1744116107000038)

Będąc lekarzem POZ przetłumaczyłem jedną z ulotek brytyjskiego NHS, którą niekiedy wręczam takim pacjentom (tekst w załączniku)

Marcinie, moim zdaniem idea słuszna, ale tylko idea. Żeby ją przekuć na życie, należałoby zmienić model opieki zdrowotnej. Nie mogę zgodzić się z następującymi sugestiami:

1. Absolutnie zgadzam się z Marią. Jeśli Pacjent nie otrzyma zwolnienia, to albo musi wziąć tydzień urlopu (tyle może zarażać) lub chodzić chory do pracy. Wtedy nie będzie zarażał Pacjentów w kolejce, o których piszesz, ale będzie zarażał współpracowników. Nawet w ulotce jest napisane, że Przeziębienie powodują wirusy, które łatwo zakażają inne osoby. Dbanie o jednych kosztem drugich uważam za niestosowne. Jeśli mój podwładny przychodzi do pracy przeziębiony to od razu sugeruje mu wizytę u lekarza i L4. Powód – jeśli będzie chodził do pracy to zarazi mi kolejne 2 osoby i wtedy nie mam osób do pracy. Apteka leży. A wykorzystywanie urlopów na leżenie w łóżku z przeziębieniem uważam za niekoniecznie szczęśliwy pomysł.
2. Jeśli Pacjent nie pójdzie do lekarza POZ po poradę, to pójdzie po nią do apteki. Jeśli poszedłby do lekarza rodzinnego zostałby zdiagnozowany, otrzymałby receptę na leki, za które odpowiedzialność bierze lekarz. A sugerowanie, by jednak poszedł do apteki, spowoduje że Pacjent po poradę pójdzie do apteki, diagnozę postawi farmaceuta a przynajmniej zaordynuje leki, za które weźmie odpowiedzialność. Tylko jedna kwestia – pieniądze iw jednym przypadku i drugim dostanie lekarz. Przypominam, ze jest to stawka 147 PLN. Jeśli lekarze POZ mają odsyłać Pacjentów do aptek to proponuję – podzielmy się tymi pieniędzmi. Dlaczego farmaceuta ma za to samo co zrobiłby lekarz nie dostać ani grosza, a co gorsza – grosz ten i tak pójdzie do lekarza. Proszę mnie źle nie zrozumieć – za długo pracuję w zawodzie, by mieć ochotę po raz kolejny robić coś za kogoś, bo może ktoś to zauważy. Przykład – farmaceuci mają w szpitalach odciążać pielęgniarki, przygotowywać leki, przygotowywać dawki dzienne etc, po to by dalej dostawać 2200 na rękę, a pielęgniarki zgarniają zembalowe i inne dodatki.
3. Każdy płaci takie same składki i ma takie samo prawo do wizyty jeśli uzna, że jest mu ona potrzebna.

Jeśli zostałoby to dopracowane, to ok. W obecnej sytuacji dla mnie nie do zaakceptowania.

Miło Marcinie, że zadałeś sobie trud i przetłumaczyłeś ulotkę. W końcu nie wszyscy pracują 🙂 Takie wyedukowane osoby nie będą blokować kolejki do lekarza dla tych pracujących. Taka ulotka ułatwi pacjentowi ocenę jego stanu zdrowia. Przecież nie musi być wierną kalką tej brytyjskiej. Możemy ją przerobić na naszą modłę. Akapit o profilaktyce, uzupełniłabym o uwagi Arkadiusza, dotyczące aktywności fizycznej i higieny pomieszczeń, wolnej od dymu tytoniowego. 🙂

Sensowna ulotka – jakby nie było, zyskują wszyscy. 🙂

że nigdy nie wiadomo, czy kaszel palacza ma podłoże wyłącznie infekcyjne.

Miało być oczywiście „kaszel u palacza” 🙂

Uważa się, że kaszel poinfekcyjny zazwyczaj nie reaguje na leczenie farmakologiczne. Jako ciekawostka dodam tylko, że w jednym z badań, które miało na celu sprawdzenie skuteczności niektórych substancji w leczeniu kaszlu poinfekcyjnego, zaobserwowano, że najbardziej skuteczne okazało się podawanie…miodu z kawą. (link) Podawanie samego miodu było mniej skuteczne. 🙂

Ciekawa jestem, czy są jakieś naukowe doniesienia o skuteczności miejscowej terapii maściami inhalującymi w przypadku przeciągającego się w czasie kaszlu? O gęsim sadle też krążą legendy 🙂

Dobra witamina C czyli taka która przy 500 – 1000mg dziennie powinna wyleczyć krwawienie dziąseł w 2 dni. Po tym można poznać czy preparat jest dobry to jest prosty test. Z tych które brałam najlepsza okazuje się Witamina C Molecul. Rozpuszcza się dzięki mikrogranulkom około 9 – 10 godzin. Przy 2 tabletkach dziennie praktycznie non stop jest pełna ochrona. Kiedyś dobra była też w mikrogranulkach firmy Farmax ale od jakiś 3 lat jest niedostępna.