Nazwa goryczki pochodzi od smaku, który roślina zawdzięcza związkom z grupy sekoirydoidów. Galen rekomendował goryczkę jako lek na długowieczność. W późniejszym okresie roślinę tę stosowano jako lek na malarię. Była też zalecana jako lek na lepsze trawienie.

Surowce

Korzeń goryczki – Gentianae radix

Skład chemiczny

Za działanie korzenia goryczki odpowiadają surowce z grupy związków goryczowych o charakterze sekoirydoidów (gencjopikryna, amarogentyna), alkaloidy (gencjanina), triterpeny i ksantony.

Działanie

Korzeń goryczki ma działanie:

• poprawiające trawienie (związki gorzkie pobudzają wydzielanie śliny i soków trawiennych),
• antyoksydacyjne (w badaniach in vitro),
• przeciwzapalne (w badaniach in vitro),^[1]
• przyspieszające gojenie się ran (w badaniach in vitro gencjopikrozyd stymulował syntezę kolagenu).^[2]

Czytaj też:

Len zwyczajny – Linum usitatissimum L.

Przywrotnik pospolity – Alchemilla vulgaris L.

Złocień maruna – Tanacetum parthenium L.

Zastosowanie poparte wynikami badań klinicznych

Brak jest badań klinicznych, które potwierdzałyby skuteczność działania korzenia goryczki.

Zastosowanie jako tradycyjny produkt leczniczy roślinny

Korzeń goryczki może być stosowany w leczeniu takich dolegliwości jak:

• utrata apetytu,
• zaburzenia żołądkowo-jelitowe.^[3]

Zastosowanie w medycynie ludowej

Korzeń goryczki jest stosowany w medycynie ludowej w takich schorzeniach jak zgaga, nerwica wegetatywna, zakażenie pasożytami.

Zobacz też: Czy są jakieś naturalne preparaty skuteczne w robaczycach? [Q&A]

Interakcje

Nie są znane interakcje korzenia goryczki z lekami.

Bezpieczeństwo stosowania

Odnotowano bóle głowy po stosowaniu korzenia goryczki w dużych dawkach.^[4]

Według monografii EMA, ze względu na brak danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania korzenia goryczki w ciąży i w czasie laktacji, nie zaleca się przyjmowania surowca kobietom w tym okresie oraz dzieciom do 18. roku życia.^[3]

Przykładowe preparaty

Na polskim rynku nie są dostępne leki pojedyncze zawierające goryczkę żółtą. Leki złożone z goryczką żółtą lub wyciągiem to:

• Krople żołądkowe (Amara) – krople doustne (do stosowania w leczeniu niestrawności).
• Melisana Klosterfrau – płyn (do stosowania doustnie w stanach złego samopoczucia i na skórę w bólach powysiłkowych i nerwobólach).
• Kalms – tabletki drażowane (do stosowania w stanach nadpobudliwości nerwowej i zaburzeniach snu).
• Sinupret – krople, tabletki drażowane (do stosowania wspomagająco w stanach zapalnych zatok jako lek, który rozrzedza śluz i zmniejsza obrzęk błon śluzowych).
• Sinupret extract – tabletki drażowane, zawierają wyciągi z surowców (do stosowania wspomagająco w stanach zapalnych zatok jako lek, który rozrzedza śluz i zmniejsza obrzęk błon śluzowych).
• Nalewka gorzka – płyn doustny (do stosowania wspomagająco w celu pobudzenia łaknienia).

Zobacz też:

• Bylica piołun – Artemisia absinthium L.
• Tatarak zwyczajny – Acorus calamus L.
• Pięciornik kurze ziele – Potentilla erecta

Piśmiennictwo

1. Nastasijevic, B, et al.: Inhibition of myeloperoxidase and antioxidative activity of Gentiana lutea extracts. J Pharm Biomed Anal, 2012.⬏
2. Ozturk N et al.: Effects of gentiopicroside, sweroside and swertiamarine, secoiridoids from gentian (Gentiana lutea ssp. symphyandra), on cultured chicken embryonic fibroblasts. Planta Med, 2006.⬏
3. EMA: European Union herbal monograph on Gentiana lutea L., radix, 2018.⬏⬏
4. ESCOP: Gentianae Radix. European scientific co-operative on phytomedicine (ESCOP). Thieme, 2003.⬏