fbpx

Imbir lekarski (Zingiber officinale Rosc.)

Autor:
Publikacja: 06/04/2021
Zingiber officinale
Przeprowadzone badania kliniczne wskazują na skuteczność imbiru w łagodzeniu objawów bolesnego miesiączkowania, choroby zwyrodnieniowej stawów, nudności u kobiet ciężarnych oraz w wyniku przyjmowania leków.

Spis treści

Treść tylko dla farmaceutów i techników farmaceutycznych.

Synonimy: ginger

Imbir lekarski to wieloletnia roślina, której kłącze jest stosowane jako przyprawa o ostrym smaku, przede wszystkim w kuchni azjatyckiej, oraz jest składnikiem preparatów mających na celu głównie redukcję nudności.

Działanie i zastosowanie imbiru lekarskiego

Kłącze imbiru jest źródłem związków określanych jako gingerole i shogaole oraz olejku eterycznego. Właściwości preparatów imbiru zależą od postaci, w jakiej on występuje. Składy świeżego i suszonego surowca różnią się od siebie. Wiele dowodów na skuteczność imbiru pochodzi z badań laboratoryjnych i na zwierzętach, których wyniki sugerują, że imbir wykazuje działanie przeciwbakteryjne, antyoksydacyjne i obniżające poziom lipidów. Przeprowadzone badania kliniczne wskazują na skuteczność imbiru w łagodzeniu objawów bolesnego miesiączkowania, choroby zwyrodnieniowej stawów, nudności u kobiet ciężarnych oraz w wyniku przyjmowania leków. Dowody na kliniczną skuteczność imbiru w chorobie lokomocyjnej, alergicznym nieżycie nosa, poprawie glikemii, zespole jelita drażliwego i migrenie są niewystarczające. Imbir prawdopodobnie nie wpływa na redukcję masy ciała, ciśnienie tętnicze, ból mięśni po wysiłku oraz nie zmniejsza objawów w leczeniu przeciwnowotworowym i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc.

Skuteczność imbiru lekarskiego potwierdzona badaniami klinicznymi

Wyniki przeprowadzonych badań klinicznych wskazują, że preparaty z imbirem są prawdopodobnie skuteczne w takich wskazaniach jak:

  • Bolesne miesiączkowanie – liczne pojedyncze badania kliniczne oraz metaanaliza wykazały, że przyjmowanie sproszkowanego imbiru w ilości 500–2000 mg na dobę przez pierwsze trzy do czterech dni cyklu pozwala na redukcję nasilenia bólu związanego z menstruacją.[1][2] Ponadto podwójnie zaślepione badanie kliniczne z udziałem 150 kobiet powyżej 18. r.ż. wykazało, że przyjmowanie 250 mg sproszkowanego imbiru 4 razy na dobę przez trzy pierwsze dni miesiączki było równie skuteczne co stosowanie 250 mg kwasu mefenamowego lub 400 mg ibuprofenu.[3] Imbir w ilości 200 mg 4 razy dziennie był również tak samo skuteczny w redukcji bólu jak lek będący połączeniem paracetamolu, ibuprofenu i kofeiny.[4]
  • Choroba zwyrodnieniowa stawów (ChZS) – metaanaliza z 2015 roku wykazała, że doustna suplementacja wyciągiem z imbiru przyczynia się do redukcji odczuwania bólu względem placebo przez pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego lub biodrowego.[5] Stosowanie 500 mg ekstraktu z imbiru 2 razy na dobę było równie skuteczne co 400 mg ibuprofenu 3 razy na dobę, lecz 170 mg imbiru 3 razy na dobę było mniej skuteczne niż 400 mg ibuprofenu 3 razy dobę, co sugeruje, że skuteczne mogą być dopiero wyższe dawki imbiru oraz konieczne jest dłuższe ich stosowanie (w pierwszym badaniu suplementacja trwała miesiąc, a w drugim trzy tygodnie). Z kolei przyjmowanie imbiru 750 mg 2 razy dziennie było mniej skuteczne pod kątem redukcji bólu niż 100 mg na dobę diklofenaku.[6] Niewielkie badanie kliniczne z udziałem 43 pacjentów z ChZS kolanowego i biodrowego wykazało, że przyjmowanie 340 mg ekstraktu z imbiru w połączeniu z 1000 mg glukozaminy było równie skuteczne i obarczone mniejszym ryzykiem działań niepożądanych niż przyjmowanie 100 mg diklofenaku w połączeniu z 1000 mg glukozaminy.[7] W niektórych badaniach sprawdzano skuteczność miejscowego stosowania imbiru, lecz okazało się ono mniej skuteczne niż placebo lub terapia konwencjonalna.[8]
  • Nudności i wymioty podczas ciąży – wiele pojedynczych badań klinicznych wykazało, że przyjmowanie imbiru jest równie skuteczne co witamina B6 lub dimenhydrynat w redukcji nudności i częstości wymiotów u kobiet ciężarnych. Warto jednak zaznaczyć, że wiele z nich było przeprowadzonych na niewielkiej liczbie pacjentek oraz występowały w nich błędy metodologiczne. Podwójnie zaślepione badanie kliniczne z randomizacją wykazało, że przyjmowanie 500 mg sproszkowanego imbiru 2 razy na dobę lub 50 mg dimenhydrynatu 2 razy na dobę było równie skuteczne, a w grupie przyjmującej imbir obserwowano znacznie mniej działań niepożądanych w postaci zawrotów głowy. Warto jednak zaznaczyć, że ekstrakt z imbiru może działać dopiero po kilku dniach, ponieważ w ciągu dwóch pierwszych dni badania nasilenie wymiotów w grupie otrzymującej imbir było wyższe niż w grupie przyjmującej dimenhydrynat. Różnica ta jednak była niezauważalna w ciągu kolejnych dni.[9] W jednym z badań klinicznych przyjmowanie imbiru było mniej skuteczne niż terapia metoklopramidem pod względem redukcji nudności i wymiotów, lecz znacząco korzystniejsze niż placebo.[10] Metaanaliza 12 badań klinicznych z randomizacją z udziałem łącznie 1278 kobiet ciężarnych wykazała, że stosowanie imbiru łagodzi mdłości podczas ciąży, lecz nie redukuje częstości wymiotów. Za dawki najbardziej skuteczne uważa się te poniżej 1500 mg dziennie.[11]
  • Nudności i wymioty związane z przyjmowaniem leków – u pacjentów zakażonych wirusem HIV przyjęcie 500 mg imbiru 2 razy na dobę na pół godziny przed podaniem leku przeciwretrowirusowego redukowało częstość nudności i wymiotów względem placebo.[12]

Niewystarczające dowody na skuteczność imbiru lekarskiego

Preparaty z imbirem badano pod kątem zastosowania w wielu schorzeniach, lecz uzyskane wyniki nie pozwalają na jednoznaczne potwierdzenie jego skuteczności. Istnieją sprzeczne dowody na skuteczność imbiru w chorobie lokomocyjnej. W większości badań przyjmowanie 500–1000 mg imbiru na 4 godziny przed podróżą nie wpólywało na zmniejszenie objawów choroby lokomocyjnej, lecz w niektórych badaniach pacjenci zgłaszali subiektywną poprawę. W jednym z badań niskiej jakości imbir okazał się skuteczniejszy niż dimenhydrynat pod kątem łagodzenia zaburzeń żołądkowo-jelitowych w trakcie podróży.[6]

W niewielkim badaniu klinicznym przyjmowanie 500 mg ekstraktu z imbiru było równie skuteczne co 10 mg loratadyny w łagodzeniu objawów alergicznego nieżytu nosa.[13]

Według jednej z metaanaliz przyjmowanie imbiru pozwala na obniżenie poziomu HbA1c o 1% i stężenia glukozy o 21 mg/dl względem placebo, jednak według nowszej metaanalizy imbir przyczynia się jedynie do redukcji HbA1c, lecz nie poziomu glukozy we krwi.[14][15]

Stosowanie preparatów wieloskładnikowych z imbirem może przyczyniać się do zmniejszania objawów zespołu jelita drażliwego, m.in. bólu brzucha, wzdęć i regulacji rytmu wypróżnień. Preparaty z imbirem zmniejszały również nasilenie bólu migrenowego, gdy były stosowane łącznie z ketoprofenem, lecz nie zmniejszały częstości napadów podczas stosowania profilaktycznego. Jedno z badań wykazało, że przyjmowanie 250 mg imbiru na początku ataku migreny jest równie skuteczne co 50 mg sumatryptanu i wiąże się z mniejszym ryzykiem działań niepożądanych.[16]

Brak dowodów na skuteczność imbiru lekarskiego

Przyjmowanie ekstraktów z imbiru jest prawdopodobnie nieskuteczne w redukcji bólu wywołanego wysiłkiem fizycznym, w redukcji nudności wywołanych chemioterapią lub pooperacyjnych, w zmniejszaniu objawów przewlekłej obturacyjnej choroby płuc i w nadciśnieniu oraz nie przyczynia się do zmniejszenia masy ciała u otyłych pacjentów.

Bezpieczeństwo stosowania imbiru lekarskiego

Przyjmowanie imbiru w badaniach klinicznych było dobrze tolerowane. Podczas stosowania wysokich dawek (powyżej 5 g na dobę) mogą wystąpić zaburzenia żołądkowo-jelitowe i działanie drażniące na jamę ustną i gardło.

Imbir w ciąży i podczas laktacji

Stosowanie preparatów z imbirem w czasie ciąży w celu redukcji nudności jest związane z wieloletnią tradycją. Według niektórych badań u kobiet, które przyjmowały w ciągu pierwszych 20 tygodni ciąży suszony imbir, występowało zwiększone ryzyko urodzenia martwego dziecka, lecz warto zaznaczyć, że stosowały one również inne suplementy i nie można przypisać tego efektu imbirowi. Istnieją doniesienia o zwiększonym ryzyku poronienia oraz wpływie składników imbiru na stężenie hormonów płciowych u płodu, lecz są one niepotwierdzone i niskiej jakości. U kobiet przyjmujących preparaty z imbirem w czasie ciąży nie występuje zwiększone ryzyko poważnych wad rozwojowych u dziecka względem ryzyka w populacji ogólnej (1–3%). Według badania populacyjnego z udziałem 1020 kobiet, które stosowały imbir w czasie ciąży, również w I trymestrze, nie wiązało się to ze zwiększeniem ryzyka wad rozwojowych u dziecka, przedwczesnym porodem czy niską masą urodzeniową.[17] Według badań in vitro składniki imbiru mogą nasilać krwawienie, dlatego nie zaleca się jego przyjmowania blisko terminu porodu.

Interakcje imbiru lekarskiego

Badania in vitro wskazują, że składniki imbiru hamują agregację płytek krwi, co może zwiększać ryzyko krwawienia u pacjentów przyjmujących leki przeciwzakrzepowe i/lub przeciwpłytkowe, np. warfarynę. Ponadto istnieje prawdopodobieństwo, że imbir wpływa na stężenie glukozy i insuliny, więc osoby przyjmujące leki przeciwcukrzycowe powinny zachować ostrożność. Imbir może również nasilać działanie leków hipotensyjnych, np. losartanu i blokerów kanału wapniowego.

Preparaty dostępne na rynku zawierające imbir lekarski

Imbir lekarski jest składnikiem licznych produktów dostępnych na rynku, głównie suplementów diety, lecz również leków OTC. Przykładowe preparaty zostały przedstawione w tabelach poniżej.

Wybrane suplementy diety zawierające imbir lekarski.

Nazwa preparatu Zawartość imbiru w sugerowanej dawce dobowej Opis producenta
Lokomarin 20 mg wyciągu z korzenia co odpowiada 200 mg suchego korzenia Suplement diety zawierający składniki wspomagające dobre samopoczucie w trakcie podróży.
Imbifem, krople 262,5 mg wyciągu

Pozostałe składniki:

Koncentrat soku jabłkowego, miód akacjowy

Suplement diety wspomagający łagodzenie porannych nudności oraz objawów choroby lokomocyjnej.
Mamarin, mamma 300 mg kłącza

Pozostałe składniki:

Wit. B6

Suplement diety przeznaczony dla kobiet w ciąży podczas występowania uczucia zmęczenia, znużenia i mdłości związanych z objawami ciąży.
Pregna Vomi, guma do żucia 120 mg ekstraktu

Pozostałe składniki:

Wit. B6, magnez

Suplement diety zawierający składniki wspomagające łagodzenie objawów mdłości związanych z ciążą.
Artresan saszetki 50 mg ekstraktu

Pozostałe składniki:

Siarczan glukozaminy, wit. C, miedź, msm

Suplement diety zawierający składniki budulcowe chrząstki stawowej.
Doppelherz aktiv Na stawy 100 mg wyciągu

Pozostałe składniki:

Siarczan glukozaminy, siarczan chondroityny, wit. C, mangan, selen

Suplement diety wspomagający funkcjonowanie stawów.
ProMorwa 125 mg

Pozostałe składniki:

Morwa biała, gurmar, kwas gymnemowy, fasola biała, fasolamina, inulina, kurkuma

Suplement diety zawierający starannie dobrane składniki roślinne wspomagające prawidłowy poziom cukru we krwi.

Wybrane produkty lecznicze zawierające imbir lekarski.

Nazwa preparatu Zawartość imbiru w sugerowanej dawce dobowej Opis producenta
Melisana Klosterfrau, płyn doustny 13,96% kłącza imbiru w 4,04 g mieszanki ziołowej na 100 ml (dziennie 5-10 ml 1-3 razy na dobę)

Pozostałe składniki:

Olejki z liści melisy, kłącza omanu, korzenia arcydzięgla, kwiatu goździków, kłącza galangi, owocu pieprzu czarnego, korzenia goryczki, owocni pomarańczy, kory cynamonowca, kwiatów cynamonowca, owoców kardamonu

Produkt leczniczy stosowany w stanach złego samopoczucia o podłożu psychosomatycznym.

Piśmiennictwo

  1. Rahnama, P., Montazeri, A., Huseini, H. F., Kianbakht, S., Naseri, M. (2012). Effect of Zingiber officinale R. rhizomes (ginger) on pain relief in primary dysmenorrhea: a placebo randomized trial. BMC complementary and alternative medicine, 12, 92. https://doi.org/10.1186/1472-6882-12-92
  2. Daily, J. W., Zhang, X., Kim, D. S., Park, S. (2015). Efficacy of Ginger for Alleviating the Symptoms of Primary Dysmenorrhea: A Systematic Review and Meta-analysis of Randomized Clinical Trials. Pain medicine (Malden, Mass.), 16(12), 2243–2255. https://doi.org/10.1111/pme.12853
  3. Ozgoli, G., Goli, M., Moattar, F. (2009). Comparison of effects of ginger, mefenamic acid, and ibuprofen on pain in women with primary dysmenorrhea. Journal of alternative and complementary medicine (New York, N.Y.), 15(2), 129–132. https://doi.org/10.1089/acm.2008.0311
  4. Adib Rad, H., Basirat, Z., Bakouei, F., Moghadamnia, A. A., Khafri, S., Farhadi Kotenaei, Z., Nikpour, M., Kazemi, S. (2018). Effect of Ginger and Novafen on menstrual pain: A cross-over trial. Taiwanese journal of obstetrics & gynecology, 57(6), 806–809. https://doi.org/10.1016/j.tjog.2018.10.006
  5. Bartels, E. M., Folmer, V. N., Bliddal, H., Altman, R. D., Juhl, C., Tarp, S., Zhang, W., Christensen, R. (2015). Efficacy and safety of ginger in osteoarthritis patients: a meta-analysis of randomized placebo-controlled trials. Osteoarthritis and cartilage, 23(1), 13–21. https://doi.org/10.1016/j.joca.2014.09.024
  6. Natural Medicines. (2020). Ginger. Aktualizacja: 16.12.2020.
  7. Drozdov, V. N., Kim, V. A., Tkachenko, E. V., Varvanina, G. G. (2012). Influence of a specific ginger combination on gastropathy conditions in patients with osteoarthritis of the knee or hip. Journal of alternative and complementary medicine (New York, N.Y.), 18(6), 583–588. https://doi.org/10.1089/acm.2011.0202
  8. Araya-Quintanilla, F., Gutierrez-Espinoza, H., Munoz-Yanez, M. J., Sanchez-Montoya, U., Lopez-Jeldes, J. (2020). Effectiveness of Ginger on Pain and Function in Knee Osteoarthritis: A PRISMA Systematic Review and Meta-Analysis. Pain physician, 23(2), E151–E161.
  9. Pongrojpaw, D., Somprasit, C., Chanthasenanont, A. (2007). A randomized comparison of ginger and dimenhydrinate in the treatment of nausea and vomiting in pregnancy. Journal of the Medical Association of Thailand = Chotmaihet thangphaet, 90(9), 1703–1709.
  10. Mohammadbeigi, R., Shahgeibi, S., Soufizadeh, N., Rezaiie, M., Farhadifar, F. (2011). Comparing the effects of ginger and metoclopramide on the treatment of pregnancy nausea. Pakistan journal of biological sciences : PJBS, 14(16), 817–820. https://doi.org/10.3923/pjbs.2011.817.820
  11. Viljoen, E., Visser, J., Koen, N., Musekiwa, A. (2014). A systematic review and meta-analysis of the effect and safety of ginger in the treatment of pregnancy-associated nausea and vomiting. Nutrition journal, 13, 20. https://doi.org/10.1186/1475-2891-13–20
  12. Dabaghzadeh, F., Khalili, H., Dashti-Khavidaki, S., Abbasian, L., Moeinifard, A. (2014). Ginger for prevention of antiretroviral-induced nausea and vomiting: a randomized clinical trial. Expert opinion on drug safety, 13(7), 859–866. https://doi.org/10.1517/14740338.2014.914170
  13. Yamprasert, R., Chanvimalueng, W., Mukkasombut, N., Itharat, A. (2020). Ginger extract versus Loratadine in the treatment of allergic rhinitis: a randomized controlled trial. BMC complementary medicine and therapies, 20(1), 119. https://doi.org/10.1186/s12906-020-2875-z
  14. Zhu, J., Chen, H., Song, Z., Wang, X., Sun, Z. (2018). Effects of Ginger (Zingiber officinale Roscoe) on Type 2 Diabetes Mellitus and Components of the Metabolic Syndrome: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Evidence-based complementary and alternative medicine : eCAM, 2018, 5692962. https://doi.org/10.1155/2018/5692962
  15. Huang, F. Y., Deng, T., Meng, L. X., Ma, X. L. (2019). Dietary ginger as a traditional therapy for blood sugar control in patients with type 2 diabetes mellitus: A systematic review and meta-analysis. Medicine, 98(13), e15054. https://doi.org/10.1097/MD.0000000000015054
  16. Maghbooli, M., Golipour, F., Moghimi Esfandabadi, A., Yousefi, M. (2014). Comparison between the efficacy of ginger and sumatriptan in the ablative treatment of the common migraine. Phytotherapy research : PTR, 28(3), 412–415. https://doi.org/10.1002/ptr.4996
  17. Heitmann, K., Nordeng, H., Holst, L. (2013). Safety of ginger use in pregnancy: results from a large population-based cohort study. European journal of clinical pharmacology, 69(2), 269–277. https://doi.org/10.1007/s00228-012-1331-5
Subskrybuj
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
FB
Twitter/X
LinkedIn
WhatsApp
Email
Wydrukuj

Zobacz też

mgr farm.
Wiktoria Pałasiewicz
mgr farm.
Miłosz Różański
mgr farm.
Miłosz Różański
mgr farm.
Barbara Żołna
mgr farm.
Barbara Żołna
0
Wyraź swoje zdanie i dodaj komentarz :)x

Zaloguj się