W dniach 16 – 18 czerwca 2020 r. odbyła się wirtualna konferencja pt. Apteczne tabu: choroby intymne kobiet i mężczyzn. Dziś przedstawię relację z drugiego dnia, dotyczącą infekcji intymnych kobiet i mężczyzn oraz możliwości pomocy pacjentom, zgłaszającym się do apteki z takimi problemami.
Relację z pierwszego dnia na temat leków w zaburzeniach seksualnych, dostępnych w aptekach możecie przeczytać w innym artykule. (Patrz: “Leki a zaburzenia funkcji seksualnych – co farmaceuta musi wiedzieć? – relacja z webinarium (dzień 1)”.)
Gośćmi drugiego dnia webinarium byli dr n. med. Paweł Brzewski, lekarz dermatolog i wenerolog oraz mgr farm. Konrad Tuszyński, Dyrektor ds. naukowych 3PG.
Poruszono takie kwestie, jak:
- różnice pomiędzy bakteryjną infekcją pochwy a grzybiczą,
- do jakiego lekarza należy odesłać pacjentkę/pacjenta – wenerologa, ginekologa czy urologa,
- infekcje prącia – jak przeprowadzić wywiad z pacjentem,
- kiedy u pacjenta podejrzewać chorobę weneryczną,
- rekomendowanie acyklowiru w opryszczce narządów płciowych,
- metronidazol w rzęsistkowicy – doustnie czy dopochowowo,
- leczenie kłykcin kończystych.
Konferencja rozpoczęła się od omówienia infekcji pochwy. Większość preparatów OTC dostępnych w aptece jest tak naprawdę do wspomagania choroby, a nie do jej leczenia. Możemy rekomendować pacjentom leki, jednak warto pamiętać, że nie jesteśmy w stanie zdiagnozować pacjenta – infekcje bakteryjne czy grzybicze powinny być diagnozowane i leczone przez lekarza specjalistę. W aptece do dyspozycji mamy testy na infekcje pochwy, oparte na pomiarze pH, których wiarygodność oceniono na 90%. Problemem jednak jest to, że często u pacjentki występuje infekcja mieszana.
Omówiono różnice pomiędzy specjalizacjami lekarskimi. Ta wiedza może się przydać, jeśli pacjentce bądź pacjentowi będzie konieczne zalecenie udania się do lekarza w celu zdiagnozowania infekcji. Wenerologia jako część dermatologii, zajmuje się badaniem chorób przenoszonych drogą płciową. Ginekologia to szersza specjalizacja, a dodatkowo jest to specjalizacja chirurgiczna – tak samo jak urologia. Urolog także może przyjąć kobiety, w przypadku problemów z cewką moczową czy nietrzymaniem moczu. Jeżeli zmiany skórne będą na zewnątrz, bez wymogu zastosowania np. wziernika – wtedy możemy wysłać pacjentów do wenerologa/dermatologa.
Jeśli zgłasza się do nas pacjent z chorobami prącia, należy w miarę możliwości zadbać o prywatność, a także wyczuć pacjenta – taka osoba często będzie wymijająco mówiła o swoim problemie. Warto przeprowadzić krótki wywiad – jeśli u chorego infekcja utrzymuje się już 2-3 tygodnie, to należy zalecić pacjentowi udanie się do lekarza. Jeśli infekcja nie trwa długo, można zalecić stosowanie preparatu na infekcję zarówno bakteryjną, jak i grzybiczą przez max. 7 dni. W każdym przypadku powinno się jednak wysłać pacjenta do lekarza – takie infekcje wymagają pogłębionej diagnostyki. Zupełnie inne jednostki chorobowe mogą dawać podobne objawy. Kiła bardzo często przypomina inne zakażenia, np. zakażenie rzęsistkiem pochwowym (Trichomonas vaginalis).
Pojawiło się pytanie, co można polecić dzieciom w infekcjach penisa. Zwykle w tej grupie wiekowej są to infekcje spowodowane otarciem, dlatego polecamy preparaty gojące. Generalnie, lepiej zalecać kremy niż maści – są one lepiej tolerowane ze względu na wyższą temperaturę w tym obrębie ciała. Do 2 r.ż. okolic intymnych nie należy dotykać, nawet zbyt częste mycie nie jest wskazane.
Stulejka może pojawić się u mężczyzny w każdym wieku, który nie jest obrzezany. Zwykle leczenie polega na wykonaniu zabiegu chirurgicznego przez urologa.
Od niedawna mamy do dyspozycji acyklowir bez recepty z opryszczką warg sromowych we wskazaniach (InVirum). Opryszczka daje jednak dość charakterystyczne objawy. Pęcherze to wypukła zmiana zawierającą w środku płyn. W przypadku zakażeń wirusowych jest to najczęściej płyn przezroczysty, dodatkowo w okolicy pęcherza może pojawiać się ból. Jeśli pacjentka nie ma chorób nerek, możemy zalecić zażywanie acyklowiru jeszcze zanim uda się do lekarza. Pojawiło się pytanie o to, czy należy także rekomendować leczenie partnera. Opryszczka należy do typu chorób reaktywowanych, zwykle pojawia się przy spadku odporności. Można zalecić abstynencję seksualną, ale nie ma potrzeby rekomendowania wprowadzenia leków. Leczenie partnera powinno przede wszystkim być zalecane przy infekcji bakteryjnej i grzybiczej.
W zakażeniu rzęsistkowicy należy zastosować leki podane drogą doustną – zwykle jest to metronidazol. Leczenie miejscowe w tym wypadku będzie nieskuteczne. Powinno się także wprowadzić leczenie partnera. Jeśli leczenie jest przeprowadzane w sposób prawidłowy, to może być skuteczne w 90 – 95%. Co więcej, pacjentkom po przebytym zakażeniu rzęsistkowicą należy zalecić wykonanie badań po 3 miesiącach. Aby uniknąć zakażenia powinno się praktykować związku monogamiczne, używać prezerwatyw, a także nie dzielić się przyborami toaletowymi (ręczniki, mydła, gąbki).
Kiła, chlamydioza i rzeżączka to zakażenia, które dotyczą każdej grupy wiekowej. Kiła jest poważną chorobą – przez jakiś czas była opanowana, jednak okazuje się, że teraz odnotowuje się coraz więcej świeżych przypadków. Okres inkubacji w przypadku rzeżączki to zwykle 6 – 7 dni. Rzeżączka jest chorobą, która często staje się oporna, w związku z czym nowe rekomendacje są wydawane nawet co roku. Aktualnie w leczeniu zaleca się pochodne cefalosporyny podawane domięśniowo. Chlamydioza rozwija się dłużej – ok. 3 tygodni.
W łysieniu androgenowym, np. związanym z wiekiem podstawowym preparatem jest 5% minoksydyl na co najmniej 6 miesięcy terapii.
Zachęcam do śledzenia portalu opieki.farm, gdyż już niedługo opublikujemy relację z trzeciego dnia webinarium. Ostatniego dnia mogliśmy posłuchać wykładu mgr Antoniny Dębogórskiej, seksuolog i psycholog, na temat zaburzeń popędu.
Zobacz też nasze poprzednie artykuły:
