Żelazo wchodzi w wiele interakcji z innymi lekami. Składniki posiłków także znacząco wpływają na wchłanianie żelaza, głównie niehemowego, pochodzenia roślinnego. W Tabelach 1 i 2 wymieniono możliwe interakcje żelaza.
WSKAZÓWKA PRAKTYCZNA:
Poinformuj pacjenta, że nie musi rezygnować z produktów spożywczych zmniejszających wchłanianie żelaza, ale koniecznie musi przestrzegać odstępu czasowego między nimi a przyjmowanym żelazem. Preparaty, w których żelazo ma formę kompleksu (Ferrum Lek), nie dają interakcji z pokarmem i lekami.
Poinformuj pacjenta, że nie musi rezygnować z produktów spożywczych zmniejszających wchłanianie żelaza, ale koniecznie musi przestrzegać odstępu czasowego między nimi a przyjmowanym żelazem. Preparaty, w których żelazo ma formę kompleksu (Ferrum Lek), nie dają interakcji z pokarmem i lekami.
Tabela 1. Interakcje żelaza z pożywieniem
Składniki pożywienia | Skutek interakcji | Postępowanie |
---|---|---|
fityniany (chleb pełnoziarnisty, płatki zbożowe, otręby) | ograniczone wchłanianie żelaza | Zachować co najmniej dwugodzinny odstęp między podaniem tych związków a przyjęciem żelaza. |
polifenole, związki taninowe (herbata, kawa, czerwone wino) | ||
wapń (mleko, nabiał) | ||
białka mleka, białka jajek | ||
fosforany, szczawiany | ||
pokarmy bogate w błonnik | ||
kwas cytrynowy, jabłkowy, mlekowy (obecny np. w produktach kiszonych) i kwas askorbowy | zwiększone wchłanianie żelaza | Istnieją doniesienia, w których zaleca się przyjmowanie żelaza z kwasem askorbowym w dawce 250-500 mg, co przekłada się odpowiednio na połowę lub całą szklankę soku pomarańczowego. W badaniach wykazano zwiększone wchłanianie żelaza w obecności witaminy C, jednak nie ma wiarygodnych danych, które potwierdzają jednoznacznie skuteczność takiego postępowania w leczeniu niedokrwistości z niedoboru żelaza. |
Tabela 2. Interakcje żelaza z lekami.
Leki wchodzące w interakcję | Skutek interakcji | Postępowanie |
---|---|---|
tetracykliny | Zmniejszone wchłanianie tetracyklin i żelaza z przewodu pokarmowego w wyniku tworzenia słabo wchłanianych kompleksów. | Przyjmować preparaty żelaza 2 h przed lub 4 h po tetracyklinach. |
fluorochinolony | Zmniejszone wchłanianie fluorochinolonów z przewodu pokarmowego w wyniku tworzenia słabo wchłanianych kompleksów. | Zachować odstęp 2-6 h między przyjmowaniem leków. |
lewotyroksyna | Zmniejszone wchłanianie lewotyroksyny z przewodu pokarmowego w wyniku tworzenia słabo wchłanianych kompleksów. | Zachować odstęp 2 h między przyjmowaniem leków. |
bisfosfoniany | Zmniejszone wchłanianie bisfosfonianów z przewodu pokarmowego w wyniku tworzenia słabo wchłanianych kompleksów. | Zachować odstęp 2 h między przyjmowaniem leków. |
leki zobojętniające kwas żołądkowy, inhibitory pompy protonowej | Zmniejszone jelitowe wchłanianie żelaza. | Przyjmować preparaty żelaza 2 h przed lub 4 h po wymienionych lekach. |
W badaniach wykazano, że przewlekłe stosowanie IPP zmniejsza absorpcję żelaza, jednak w większości przypadków nie miało to istotnego klinicznie znaczenia. U osób, którym zalecono suplementację żelaza, może być konieczne podczas stosowania IPP przyjmowanie żelaza przez dłuższy okres niż zwykle lub stosowanie większych dawek żelaza niż standardowo. | ||
wapń, mangan, cynk | Zmniejszone jelitowe wchłanianie żelaza i stosowanych równocześnie soli mineralnych. | Zachować odstęp 2 h między przyjmowaniem leków. |