Jak często sterydy wziewne powodują pleśniawkę?
Krótka odpowiedź
Według charakterystyk pleśniawka występuje często oraz bardzo często, a według nowszych badań obserwacyjnych u ok. 20% pacjentów przewlekle stosujących sterydy wziewne pleśniawka wystąpiła choć raz w życiu.
Wyjaśnienie
Pleśniawka to rodzaj grzybiczej infekcji wywołanej przez drożdżaki z rodzaju Candida – stąd nazwa kandydoza. Występuje w postaci białego nalotu na podniebieniu i języku, rzadziej na wewnętrznej błonie śluzowej policzków i dziąseł. Zgodnie z informacjami zawartymi w charakterystykach większości leków do stosowania wziewnego zawierających glikokortykosteroidy (GKS), kandydoza jamy ustnej i gardła występuje często oraz bardzo często i jest najczęściej występującym działaniem niepożądanym wziewnych GKS. W badaniu przeprowadzonym w 2019 roku częstość występowania pleśniawki u pacjentów chorujących na astmę wyniosła 19,4%, jednak autorzy zaznaczyli, że według przeanalizowanego przez nich piśmiennictwa, częstość występowania kandydozy jamy ustnej i gardła u dorosłych chorych na astmę waha się od <1% do 70%, co wynika z zastosowania różnić w przyjętych kryteriach diagnostycznych.[1]
Istnieje korelacja częstości występowania kandydozy jamy ustnej i gardła z wielkością dawki oraz czasem ekspozycji na GKS. Im wyższa dawka sterydu i dłuższy czas stosowania, tym większe było ryzyko wystąpienia kandydozy. Badania wykazały, że tylko około 20% przyjmowanej dawki faktycznie dociera do płuc, przy czym większość pozostaje w jamie ustnej i gardle, co również ma wpływ na rozwój kandydozy. Oprócz tego istotne znaczenie ma także obecność laktozy w suchym proszku inhalatorów, co może sprzyjać wzrostowi i proliferacji Candida, niski przepływ śliny, który jest efektem działania agonistów β2 lub cholinolityków stosowanych wraz z GKS, immunosupresyjne i przeciwzapalne działanie sterydów oraz obniżone stężenie IgA w ślinie.[2]
Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia kandydozy jamy ustnej i gardła poinformuj pacjenta o konieczności płukania ust wodą każdorazowo po zastosowaniu wziewnych GKS.
Zobacz też: Antyseptyki w aptece: chlorheksydyna
Piśmiennictwo
- Erdoğan, T., Karakaya, G., & Kalyoncu, A. F. (2019). The Frequency and Risk Factors for Oropharyngeal Candidiasis in Adult Asthma Patients Using Inhaled Corticosteroids. Turkish thoracic journal, 20(2), 136–139. pełny tekst⬏
- Gani, F., Caminati, M., Bellavia, F., Baroso, A., Faccioni, P., Pancera, P., Batani, V., Senna, G. (2020). Oral health in asthmatic patients: a review. Clinical and Molecular Allergy pełny tekst⬏
