Jakie są przyczyny aft?

Afty to niewielkie owrzodzenia jamy ustnej. Mogą występować na policzkach, wargach, dziąsłach lub podniebieniu. Są okrągłe, szarawe i przede wszystkim – bardzo bolesne. Mogą występować zarówno u dzieci jak i dorosłych. Mogą pojawiać się sporadycznie, wtedy ustępują najczęściej samoistnie, w czasie od 7 do 10 dni lub regularnie co kilka tygodni, lub miesięcy – mówimy wtedy o aftach nawracających.

Co może wpływać na powstawanie aft?

Trudno jest podać jednoznaczne przyczyny tworzenia się aft w jamie ustnej. Może na to wpływać wiele czynników m.in.:

• urazy mechaniczne, powstałe np. przy szczotkowaniu zębów, przez używanie twardej szczoteczki do zębów, przez noszenie źle dopasowanej, uwierającej protezy lub aparatu ortodontycznego, przez spożycie twardego pokarmu, który uszkadza śluzówkę, przygryzienie wargi lub zabiegi stomatologiczne (np. iniekcje przy znieczuleniu);
• niedobory niektórych minerałów lub witamin witaminy B12, żelaza, kwasu foliowego; niektóre źródła wskazują też na brak cynku, który bierze udział w procesach odpornościowych, selenu i miedzi;
• stres i przemęczenie – w przeprowadzonych badaniach wykazano, że afty częściej występują u osób żyjących w stresie i prowadzących tzw. „szybki tryb życia”; stres ma wpływ na układ odpornościowy;
• zażywanie niektórych leków antybiotyki, niektórych leków przeciwpadaczkowych, diuretyków, kaptoprylu (Captopril Jelfa), a także chemioterapia;
• rzucenie palenia – co ciekawe afty częściej pojawiają się u osób niepalących – powszechne jest nasilenie występowania aft po nagłym rzuceniu palenia;
• zaburzenia odporności – na nawracające afty szczególnie narażone są osoby o obniżonej odporności; pośrednio na powstawanie aft wpływają również infekcje bakteryjne, grzybicze i wirusowe; ponadto dodatkowym czynnikiem sprzyjającym ich tworzeniu są powtarzające się epizody gorączki;
• alergie pokarmowe – niektóre pokarmy wyzwalające reakcje alergiczne mogą również zwiększać ryzyko rozwoju aft; dotyczy to przede wszystkim aft nawracających; wśród takich pokarmów należą m.in. cytrusy, pomidory, owoce morza, ser, czekolada;
• zaburzenia hormonalne i zmiany hormonalnymi podczas cyklu miesięcznego (afty częściej dotykają kobiet niż mężczyzn);
• ekspozycją śluzówki na detergenty obecne np. w paście do zębów (np. laurylosiarczan sodu).^[1].

Na pojawianie się aft wpływ mają również czynniki genetyczne. Bardziej narażone na ich tworzenie będą więc osoby, u których schorzenie występuje również u innych członków rodziny. Afty są powszechne także w przebiegu niektórych chorób zapalnych takich jak: celiakia, choroba Leśniowskiego – Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, zespoły złego wchłaniania, a także choroba Addisona-Biermera, związana z niedoborem kwasu foliowego i witaminy B12.

Jak mogę zapobiegać powstawaniu aft?

W leczeniu aft najważniejsze jest rozpoznanie i nazwanie czynnika, który wyzwala ich powstawanie i jeśli to możliwe – wyeliminowanie go. Jeśli często zdarza się Ci zadrapanie i nadszarpnięcie ciągłości skóry w jamie ustnej np. podczas szczotkowania zębów, spróbuj zastosować miękką szczoteczkę i myj zęby delikatnie. Konieczna może okazać się również zmiana diety. Jeśli cierpisz na alergię pokarmową, unikaj składników, które mogą ją wyzwalać. Pamiętaj, że na liście takich produktów znajdują się np. czekolada, pomidory, ser, kawa, orzechy, U niektórych osób w wyniku eliminacji z diety tych produktów następuje poprawa.  Ponadto spróbuj zredukować stres – każdego dnia znajdź chwilę na relaks i odpoczynek. W profilaktyce aft ważna jest również codzienna higiena – regularnie myj zęby, możesz użyć płynu do płukania jamy ustnej. Problem powstawania aft jest bardzo złożony. W aptece uzyskasz niezbędne informacje na temat przyczyn, zapobiegania i leczenia aft – poproś o pomoc swojego farmaceutę, który z pewnością Ci pomoże.

Wydał(a):