Kiedy pacjent z infekcją górnych dróg oddechowych powinien stosować lek mukolityczny, a kiedy sekretolityczny? Czym się kierować polecając określone leki w trakcie infekcji?
Krótka odpowiedź
Leki mukolityczne ułatwiają usuwanie gęstej wydzieliny w górnych drogach oddechowych poprzez zmianę jej składu i upłynnienie. Leki sekretolityczne zwiększają wydzielanie rzadkiego śluzu, który rozrzedza gęstą wydzielinę w drogach oddechowych.
Wyjaśnienie
Śluz wyścielający błony śluzowe jest naturalnym elementem obronnym organizmu, umożliwia klirens śluzowo-rzęskowy, oczyszcza drogi oddechowe. W warunkach fizjologicznych powstaje ok. 100 ml dziennie śluzu. W wyniku infekcji dochodzi do zwiększania objętości, zagęszczenia, trudności w odkrztuszaniu.[1] Leki mukolityczne stanowią jedną z grup leków mukoaktywnych, które zmniejszają lepkość śluzu i zwiększają jego płynność, poprawiając w ten sposób jego klirens.[2]
Mukolityki dzielimy na[2]:
- Klasyczne: N-acetylocysteina, karbocysteina i erdosteina,
- Peptydowe: Dornasa Alfa.
Leki mukolityczne stosuje się w infekcjach dróg oddechowych, przebiegających z utrudnionym odkrztuszaniem zalegającej wydzieliny. Klasyczne, niepeptydowe mukolityki zmniejszają lepkość wydzieliny rozbijając wiązania disiarczkowe w białkach zawartych w wydzielinie.[3] Nie ma potwierdzonych badań dokumentujących stosowanie doustne mukolityków w ostrym zapaleniu zatok nosowych, ale powszechnie są stosowane.[1] Mukolityki klasyczne są stosowane również w przebiegu infekcji w POChP oraz astmie. Mukolityki peptydowe są stosowane w mukowiscydozie.[2]
Podział leków mukoaktywnych ze względu na wielokierunkowe działanie tych leków jest w wielu źródłach, podręcznikach farmakologii pomijany.[4]
Leki sekretolityczne są stosowane w celu rozrzedzenia i upłynnienia wydzieliny w przebiegu ostrego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok przynosowych. Jedynym lekiem dostępnym na rynku aptecznym jest mieszanka ziół: korzeń goryczki (Gentianae radix), kwiat pierwiosnka (Primulae flos), ziele szczawiu (Rumicis herba), kwiat bzu czarnego (Sambuci flos), ziele werbeny (Verbenae herba).[5]
W przebiegu infekcji z ostrym kaszlem, szczególnie z utrudnionym odkrztuszaniem oraz w przebiegu ostrego zapalenia błony śluzowej i zatok przynosowych bardzo ważne jest właściwe nawadniane organizmu (2-3 l wody dziennie).
Piśmiennictwo
- Monika Stelmach (red). (2021). Zastosowanie leków mukoaktywnych. Pobrano z:https://www.termedia.pl/pulmonologia/Zastosowanie-lekow-mukoaktywnych,41496.html⬏⬏
- Gupta, R., Wadhwa, R. (2022). Mucolytic Medications. StatPearls. Pobrano z: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK559163/⬏⬏⬏
- Wołkow, P. (2017). Leki układu oddechowego. w: R. Korbut (red.). Farmakologia. Wydanie II-4 dodruk. PZWL Wydawnictwo Lekarskie⬏
- Monika Stelmach (red). (2021). Zastosowanie leków mukoaktywnych. Pobrano z: https://www.termedia.pl/pulmonologia/Zastosowanie-lekow-mukoaktywnych,41496.html⬏
- Bionorica SE. (2020). ChPL Sinupret⬏
