Dosłowne tłumaczenie łacińskiej nazwy jarząbu oznacza „jarzębina łowiąca ptaki”. Dawniej ptasznicy używali jej owoców za przynętę w swoich pułapkach. Oprócz zastosowania w lecznictwie, jarzębina jest rośliną miododajną oraz używaną w kuchni. Owoce są trujące z powodu kwasu parasorbowego, ale po obróbce termicznej tracą właściwości toksyczne. Przetwory z owoców jarzębiny są cenione ze względu na wysoką zawartość beta-karotenu.

Surowce

Owoc jarzębiny – Sorbi fructus

Kwiat jarzębiny – Sorbi flos

Skład chemiczny

Owoce jarzębiny zawierają kwasy organiczne (na przykład kwas jabłkowy, winowy, sorbowy oraz parasorbowy), garbniki, barwniki karotenoidowe (β-karoten), witaminę C i cukry.

Działanie

Według literatury zielarskiej owoc i kwiat jarzębiny mają działanie:

• moczopędne,
• żółciopędne,
• przeciwzapalne,
• ściągające,
• przeciwmiażdżycowe.

Żadne z wymienionych działań nie zostało potwierdzone klinicznie.

Zastosowanie poparte wynikami badań klinicznych

Brakuje badań klinicznych potwierdzających celowość stosowania owoców jarzębiny.

Zastosowanie jako tradycyjny produkt leczniczy roślinny

Owoc jarzębiny nie posiada monografii EMA i nie może być stosowany jako tradycyjny produkt leczniczy roślinny.

Zastosowanie w medycynie ludowej

Owoc i kwiat jarzębiny w medycynie ludowej stosuje się w takich dolegliwościach jak: zaburzenia trawienne (w tym lekkie biegunki, nieżyty jelit), schorzenia wątroby i pęcherzyka żółciowego, zaburzenia krążenia, cukrzyca i zaburzenia metabolizmu.^[1]

Czytaj też:

Morszczyn pęcherzykowaty – Fucus vesiculosus

Tatarak zwyczajny – Acorus calamus L.

Kminek zwyczajny – Carum carvi L.

Interakcje

Nie są znane interakcje kwiatu lub owocu jarzębiny z lekami.

Bezpieczeństwo stosowania

Ze względu na brak badań dotyczących bezpieczeństwa, owoce jarzębiny nie są zalecane kobietom w ciąży i matkom karmiącym piersią.

Praktyczne wskazówki dla pacjentów

Nie należy spożywać surowych owoców jarzębiny ze względu na toksyczny kwas parasorbowy.

Przykładowe preparaty

Na polskim rynku nie są dostępne leki zawierające jarząb pospolity.

Piśmiennictwo

1. Ożarowski A, Jaroniewski W: Rośliny lecznicze i ich praktyczne zastosowanie. Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1987.⬏