Klasyfikacja problemów lekowych wg PCNE
wersja 6.2
Uwaga: aktualna klasyfikacja to wersja 8.02. Jej omówienie znajdziesz w kursie:
https://pierwszystol.pl/kursy/przeglad-lekowy-cz-1-wprowadzenie/
Podstawowy podział
| kod | Dziedziny | |
| Problemy
(Problems) |
P1 |
Efektywność farmakoterapii
Potencjalny problem związany z brakiem efektu lub niewystarczającym efektem leczenia |
|
P2 |
Reakcje niepożądane leków
U pacjenta występuje lub jest możliwość, że wystąpi reakcja niepożądana na leki |
|
|
P3 |
Koszty leczenia
Farmakoterapia jest bardziej kosztowna niż jest to konieczne |
|
|
P4 |
Inne | |
| Przyczyny
(Causes) |
C1 |
Wybór leku
Problem lekowy może być związany z wyborem leku |
|
C2 |
Wybór postaci leku
Problem lekowy może być związany z wyborem postaci leku |
|
|
C3 |
Wybór dawki
Problem lekowy może być związany ze schematem dawkowania |
|
|
C4 |
Czas trwania terapii
Problem lekowy może być związany z czasem trwania terapii |
|
|
C5 |
Podanie leku
Problem lekowy może być związany ze sposobem użycia leku przez pacjenta lub ze sposobem podania leku (pomimo posiadania przez pacjenta instrukcji, w jaki sposób poprawnie stosować/podawać lek, np. na opakowaniu lub w ulotce leku) |
|
|
C6 |
Logistyka
Problem lekowy może byd związany z mechanizmami logistycznymi w procesie przepisywania i dyspensowania leku |
|
|
C7 |
Pacjent
Problem lekowy może byd związany z osobowością lub zachowaniem pacjenta |
|
|
C8 |
Inne | |
| Podejmowane działania
(Interventions) |
I0 |
Brak interwencji |
|
I1 |
Interwencja na poziomie przepisania | |
|
I2 |
Interwencja na poziomie pacjenta lub opiekuna | |
|
I3 |
Interwencja na poziomie leku | |
|
I4 |
Inne | |
| Wyniki podjętych działań
(Outcome of intervention) |
O0 |
Wynik interwencji nieznany |
|
O1 |
Problem całkowicie rozwiązany | |
|
O2 |
Problem częściowo rozwiązany | |
|
O3 |
Problem nie rozwiązany |
Problemy lekowe
| kod |
Problem |
|
| 1. Efektywność farmoakoterapii
Potencjalny problem związany z brakiem efektu lub niewystarczającym efektem leczenia |
P1.1 |
Brak efektu terapii/niepowodzenie terapii |
|
P1.2 |
Efekt terapii nie jest optymalny | |
|
P1.3 |
Niewłaściwy efekt terapii | |
|
P1.4 |
Brak terapii mimo wskazań | |
| 2. Reakcje niepożądane leków
U pacjenta występuje lub jest możliwośd, że wystąpi reakcja niepożądana na leki |
P2.1 |
Reakcja niepożądana niezwiązana z alergią |
|
P2.2 |
Reakcja niepożądana – alergia | |
|
P2.3 |
Reakcja niepożądana związana z toksycznością leku | |
| 3. Koszty leczenia
Farmakoterapia jest bardziej kosztowna niż jest to konieczne |
P3.1 |
Terapia bardziej kosztowna, niż jest to konieczne |
|
P3.2 |
Terapia zbyteczna (niepotrzebna) | |
| 4. Inne |
P4.1 |
Pacjent niezadowolony z terapii pomimo uzyskania optymalnych klinicznych i ekonomicznych efektów terapii |
|
P4.2 |
Niewyjaśniony problem/narzekania pacjenta. Konieczne dalsze doprecyzowanie (proszę stosować tylko ostateczności) |
Zawsze określ, czy:
|
▢ |
Problem jest potencjalny |
|
▢ |
Problem wystąpił |
Przyczyny
Praktyczna uwaga: Jeden problem lekowy może mieć wiele przyczyn!
| kod | Przyczyna | |
| 1. Wybór leku
Problem lekowy może być związany z wyborem leku |
C1.1 |
Lek niewłaściwy (w tym przeciwwskazany) |
|
C1.2 |
Brak wskazania do stosowania leku | |
|
C1.3 |
Niewłaściwe połączenie leków lub niewłaściwe połączenie leków z jedzeniem | |
|
C1.4 |
Nieprawidłowa duplikacja grupy terapeutycznej lub substancji leczniczej | |
|
C1.5 |
Nie stwierdzono wskazania do zastosowania leku | |
|
C1.6 |
Zbyt wiele leków przepisanych w określonym wskazaniu | |
|
C1.7 |
Dostępny jest lek bardziej koszt-efektywny | |
|
C1.8 |
Brak stosowania leku o działaniu synergistycznym lub zapobiegawczym pomimo obecności wskazań | |
|
C1.9 |
Pojawienie się nowego wskazania do stosowania leku | |
| 2. Wybór postaci leku
Problem lekowy może być związany z wyborem postaci leku |
C2.1 |
Niewłaściwa postać leku lub dostępna jest bardziej odpowiednia postać leku dla pacjenta |
| 3. Wybór dawki
Problem lekowy może być związany ze schematem dawkowania |
C3.1 |
Dawka leku zbyt mała |
|
C3.2 |
Dawka leku zbyt duża | |
|
C3.3 |
Zbyt mała częstotliwość podawania | |
|
C3.4 |
Zbyt duża częstotliwość podawania | |
|
C3.5 |
Brak monitorowania terapii | |
|
C3.6 |
Problem farmakokinetyczny wymagający korekty dawki | |
|
C3.7 |
Pogorszenie lub poprawa stanu chorobowego wymagająca korekty dawki | |
| 4. Czas trwania terapii
Problem lekowy może być związany z czasem trwania terapii |
C4.1 |
Czas trwania leczenia zbyt krótki |
|
C4.2 |
Czas trwania leczenia zbyt długi | |
| 5. Podanie leku
Problem lekowy może być związany ze sposobem użycia leku przez pacjenta lub ze sposobem podania leku (pomimo posiadania przez pacjenta instrukcji, w jaki sposób poprawnie stosować/podawać lek, np. na opakowaniu lub w ulotce leku) |
C5.1 |
Niewłaściwa pora stosowania/podawania leku lub niewłaściwe odstępy czasu pomiędzy kolejnymi dawkami |
|
C5.2 |
Lek zbyt rzadko stosowany/podawany (świadomie) | |
|
C5.3 |
Lek zbyt często stosowany/podawany (świadomie) | |
|
C5.4 |
Lek nie stosowany/podany | |
|
C5.5 |
Zastosowany/podany niewłaściwy lek | |
|
C5.6 |
Nadużywanie leku (niekontrolowane zbyt częste używanie) | |
|
C5.7 |
Pacjent nie jest w stanie stosować lek wg zaleceń | |
| 6. Logistyka
Problem lekowy może byd związany z mechanizmami logistycznymi w procesie przepisywania i dyspensowania leku |
C6.1 |
Przepisany lek jest niedostępny |
|
C6.2 |
Błąd przepisania (brak informacji koniecznych do wydania leku) | |
|
C6.3 |
Błąd wydania (przez pomyłkę wydany inny lek lub błędną dawkę) | |
| 7. Pacjent
Problem lekowy może byd związany z osobowością lub zachowaniem pacjenta |
C7.1 |
Pacjent zapomina zażyć lek |
|
C7.2 |
Pacjent stosuje niepotrzebny lek | |
|
C7.3 |
Pacjent stosuje dietę, której składnik(i) powodują interakcje z lekiem | |
|
C7.4 |
Pacjent niewłaściwie przechowywał lek | |
| 8. Inne |
C8.1 |
Inny powód (proszę podać:………………………….) |
|
C8.2 |
Brak wyraźnego powodu |
Podjęte działania (interwencje)
Praktyczna uwaga: Jeden problem może wymagać kilku rodzajów interwencji.
| Rodzaj interwencji | kod | Podjęte działania |
| Brak interwencji |
I0.0 |
Brak interwencji |
| 1. Interwencja na poziomie przepisania |
I1.1 |
Przepisujący jedynie poinformowany |
|
I1.2 |
Przepisujący poproszony o informacje | |
|
I1.3 |
Interwencja zaproponowana, zaakceptowana przez przepisującego | |
|
I1.4 |
Interwencja zaproponowana, nie zaakceptowana przez przepisującego | |
|
I1.5 |
Interwencja zaproponowana, wynik nieznany | |
| 2. Interwencja na poziomie pacjenta lub opiekuna |
I2.1 |
Udzielono porady pacjentowi |
|
I2.2 |
Wręczono pacjentowi pisemną informację | |
|
I2.3 |
Pacjent odesłany do przepisującego | |
|
I2.4 |
Zawiadomienie członka rodziny/opiekuna | |
| 3. Interwencja na poziomie leku |
I3.1 |
Lek zmieniony na………… |
|
I3.2 |
Dawkowanie zmienione na………………… | |
|
I3.3 |
Postać leku zmieniona na……………… | |
|
I3.4 |
Instrukcje użycia leku zmienione na…………… | |
|
I3.5 |
Zaprzestanie stosowania leku | |
|
I3.6 |
Rozpoczęcie terapii nowym lekiem | |
| 4. Inna interwencja lub działania |
I4.1 |
Inna interwencja (proszę opisać:…………………) |
|
I4.2 |
Zgłoszenie działań niepożądanych do odpowiednich organów |
Wynik interwencji
Praktyczna uwaga: Jeden problem lekowy wraz jedną lub wieloma interwencjami może być podsumowany tylko jednym rodzajem wyniki interwencji.
| kod | Wynik interwencji | |
| 0. Nieznany |
O0.0 |
Wynik interwencji nieznany |
| 1. Rozwiązany |
O1.0 |
Problem całkowicie rozwiązany |
| 2. Częściowo rozwiązany |
O2.0 |
Problem częściowo rozwiązany |
| 3. Nie rozwiązany |
O3.1 |
Problem nie rozwiązany, brak współpracy z pacjentem |
|
O3.2 |
Problem nie rozwiązany, brak współpracy z Przepisującym | |
|
O3.3 |
Problem nie rozwiązany, interwencja nieskuteczna | |
|
O3.4 |
Nie ma potrzeby lub możliwości do podjęcia działania |
Praktyczna uwaga dla farmaceutów
Pamiętaj: obecnie gdy opieka nie jest refundowana nie potrzebna jest przesadna papierologia. Nie pisz notki do lekarza o treści np. “Interwencja – zgłoszenie działań niepożądanych do odpowiednich organów”! Napisz po prostu, jaki problem widzisz i jak wg Ciebie powinien być zażegnany.
