Klindamycyna jest antybiotykiem z grupy linkozamidów, który hamuje syntezę białek bakteryjnych. Jest aktywny wobec bakterii Gram-dodatnich oraz bakterii beztlenowych.^[1] Może być stosowany w przypadku gronkowcowego zakażenia kości, stawów, szpiku, skóry oraz zakażania układu oddechowego, moczowo-płciowego czy sepsy. Zewnętrznie stosowana jest w leczeniu trądziku.^[2] Może być stosowana doustnie, w postaci tabletek, jako roztwór do wstrzykiwań lub infuzji, oraz w postaci emulsji, płynów czy żelu na skórę. Preparaty z klindamycyną dostępne w Polsce to:

• Clindamycin-MIP 300 i 600 (tabletki powlekane)
• Dalacin C 75 mg, 150 mg, 300 mg (kapsułki)
• Klimicin 300 mg (kapsułki twarde)
• Dalacin krem dopochwowy
• Dalacin C (granulat do sporządzania syropu)
• Dalacin C, Clindamycin Kabi, Klimicin (roztwór do wstrzykiwań i infuzji)
• Clindamycin-MIP 150 mg/ml (roztwór do wstrzykiwań domięśniowych i infuzji dożylnych)
• Dalacin T (emulsja na skórę)
• Dalacin T (płyn na skórę)
• Klindacin T, Clindacne, Dalacin T, Normaclin (żele).

Klindamycyna występuje też w preparatach złożonych, np. w żelu Duac.

Jakich informacji udzielić o dawkowaniu?

Dawkowanie klindamycyny:

• doustnie: 150-300 mg co sześć godzin,  maksymalnie 450 mg co sześć godzin w ciężkich zakażeniach. Dzieci: 3-6mg/kg co sześć godzin.
• pozajelitowo: 0.6-2.7 g dziennie (w podzielonych dawkach). W zakażeniach zagrażających życiu: do 4,8 g na dobę. Dzieci powyżej 1 miesiąca, 15-40 mg/kg dziennie w 3 lub podzielonych dawkach; ciężkie zakażenia, co najmniej 300 mg na dobę niezależnie od wagi.

Najczęstsze wskazanie z jakim spotykamy się w aptece to bakteryjne zakażenia jamy ustnej i zakażenia zębopochodne.^[3] Lek stosuje się wtedy w dawce 300-450 mg 3 lub 4 razy dziennie.

Na czym się skupić edukując pacjenta o leku lub chorobie?

W rozmowie z pacjentem zaznacz, że:

• antybiotyk musi być zażywany regularnie, o ściśle określonych porach, zgodnie z przepisem lekarza;
• klindamycynę należy połykać, popijając dużą ilością wody.

Czy leczenie przynosi efekty?

W przypadku większości zakażeń, wystarczająca jest krótka antybiotykoterapia. W przypadku zakażeń nawracających konieczny jest antybiogram. Przypomnij pacjentowi o konieczności regularnego przyjmowania leku, o stałych godzinach oraz o konieczności dokończenia terapii nawet jeśli poczuje się lepiej.

Czytaj też:

Nitraty

Atomoksetyna

Antybiotykoterapia pod Lupą Farmaceuty

Jakich działań niepożądanych można się spodziewać?

Do najczęstszych działań niepożądanych klindamycyny należą: biegunka^[4], dyskomfort w jamie brzusznej, ból brzucha, nudności, wymioty. Możliwe jest również wystąpienie zaburzeń smaku, wysypka grudkowo-plamkowa, a także zapalenia przełyku, języka lub błony śluzowej jamy ustnej.

Pacjenci powinni natychmiast odstawić i zasięgnąć porady lekarza w przypadku wystąpienia biegunki lub innych objawów rzekomobłoniastego zapalenia jelit. Jest to szczególnie powszechne u starszych kobiet i może prowadzić do śmierci.

Ponadto, poinformuj pacjent, że  klindamycyna niesie ze sobą największe ryzyko wystąpienia biegunki poantybiotykowej, szczególnie u osób starszych^[5] i w tym przypadku zastosowanie dobrego probiotyku jest szczególnie wskazane. Zaleć dobry produkt leczniczy.

Jak pomóc monitorować leczenie i ryzyko interakcji?

Podczas długotrwałego stosowania warto przypomnieć o konieczności kontroli czynności wątroby, nerek oraz obrazu krwi.^[6]

Zaproponuj zmiany w stylu życia

Przypomnij, że niezbędnym elementem leczenia jest zdrowa, urozmaicona dieta, która wpływa korzystnie na układ odpornościowy. Bardzo ważne jest również odpowiednie nawodnienie (zwłaszcza u osób w podeszłym wieku i dzieci). Pacjenci powinni być świadomi powrotu wszystkich możliwych objawów w przypadku nawrotów infekcji.

Piśmiennictwo

1. Soper DE. Clindamycin. Obstet Gynecol Clin North Am. 1992 Sep;19(3):483-96. abstract⬏
2. Del Rosso JQ, Schmidt NF. A review of the anti-inflammatory properties of clindamycin in the treatment of acne vulgaris. Cutis. 2010 Jan;85(1):15-24. abstract⬏
3. Smieja M. Current indications for the use of clindamycin: A critical review. The Canadian Journal of Infectious Diseases. 1998;9(1):22-28. abstract⬏
4. Neu HC, Prince A, Neu CO, Garvey GJ. Incidence of diarrhea and colitis
   associated with clindamycin therapy. J Infect Dis. 1977 Mar;135 Suppl:S120-5. abstract⬏
5. Neu HC, Prince A, Neu CO, Garvey GJ. Incidence of diarrhea and colitis associated with clindamycin therapy. J Infect Dis. 1977 Mar;135 Suppl:S120-5. abstract⬏
6. ChPL Dalacin C⬏