Synonimy: pieprzyca peruwiańska, Lepidium meyenii Walp., żeń-szeń peruwiański
Pieprzyca peruwiańska, znana szerzej jako maca lub żeń-szeń peruwiański, rośnie dziko m.in. na terenie Boliwii i Argentyny, a pierwotnie była uprawniana na obszarach o dużej wysokości nad poziomem morza. Surowcem, który stanowi składnik dostępnych na rynku preparatów, jest korzeń maca.
Działanie i zastosowanie korzenia maca
Korzeń maca jest źródłem węglowodanów, białka, tłuszczów, błonnika, steroli roślinnych oraz minerałów, np. wapnia i żelaza, a także witamin. Badania na zwierzętach wykazały, że maca wpływa na zmniejszenie poziom markerów stresu, m.in. kortyzolu, poprawę funkcji poznawczych. Ponadto ekstrakty z korzenia maca przyczyniały się do zwiększenia aktywności seksualnej i łagodzenia zaburzenia erekcji u zwierząt. Badania kliniczne wskazują na potencjalną skuteczność maca w zaburzeniach seksualnych, poprawie libido, niepłodności męskiej i w łagodzeniu objawów menopauzy. Maca wchodzi również w skład preparatów mających usprawniać sprawność umysłową, jednak nie zostało to potwierdzone klinicznie.
Niewystarczające dowody na skuteczność korzenia maca
Przeprowadzone badania kliniczne nie są wystarczające, aby jednoznacznie potwierdzić skuteczność korzenia maca w leczeniu takich wskazań jak:
- Zaburzenia seksualne spowodowane lekami – podwójnie zaślepione badanie kliniczne wykazało, że przyjmowanie 3 g na dobę korzenia maca przez 12 tygodni przyczynia się do złagodzenia dysfunkcji seksualnych u kobiet przyjmujących leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI lub SNRI, szczególnie w grupie kobiet po menopauzie.[1]
- Niskie libido – podwójnie zaślepione badanie kliniczne z randomizacją wykazało, że u mężczyzn w wieku 21–56 lat przyjmowanie maca w ilości 1500 mg lub 3000 mg dziennie wiązało się z poprawą pożądania seksualnego po 8 i 12 tygodniach terapii.[2]
- Niepłodność męska – niewielkie badanie kliniczne z udziałem 9 mężczyzn w wieku 24–44 lata wykazało, że stosowanie 1500 lub 3000 mg na dobę maca przez 4 miesiące pozwala na zwiększenie objętości nasienia, liczby oraz ruchliwości plemników, lecz bez wpływu na stężenie hormonów. Badanie nie wykazało, aby poprawa jakości nasienia wiązała się ze wzrostem wskaźnika ciąż u partnerek.[3]
- Objawy menopauzy – pojedyncze badania kliniczne wykazały, że spożywanie sproszkowanego korzenia maca w ilości 3,3–3,5 g dziennie przez 6 tygodni wiązało się ze zmniejszeniem niepokoju, pogorszenia nastroju i zaburzeń seksualnych względem wyników w grupie otrzymującej placebo. Korzyści były raczej niewielkie i nie wiadomo, czy mają znaczenie kliniczne.[4][5]
Bezpieczeństwo stosowania korzenia maca
Stosowanie maca jest prawdopodobnie bezpieczne, a w badaniach klinicznych było dobrze tolerowane. Maca nie wchodzi w klinicznie istotne interakcje z lekami ani żywnością. Ekstrakt z maca może wykazywać działanie estrogenne, dlatego kobiety cierpiące na nowotwory hormonowrażliwe, takie jak rak piersi, macicy czy jajnika, powinny zachować ostrożność.
Preparaty dostępne na rynku zawierające korzeń maca
Maca, najczęściej wraz z innymi składnikami, wchodzi w skład suplementów diety, których przykłady przedstawione zotsały w poniższej tabeli.
Wybrane suplementy zawierające korzeń maca:
| Nazwa preparatu | Zawartość korzenia maca w sugerowanej dawce dobowej | Opis producenta |
| MACA | 225 mg czterokrotnie skoncentrowanego ekstraktu | Suplement diety wspierający zdrowie fizyczne i umysłowe. |
| MenMag | 50 mg wyciągu
Pozostałe składniki: Magnez, wit. B6, cynk |
Suplement diety zawierający składniki wspomagające prawidłowy poziom testosteronu. |
| Parenton | 200 mg ekstraktu
Pozostałe składniki: Ekstrakt z korzenia szparaga groniastego, ekstrakt z korzenia traganka błoniastego, L-karnityna, ekstrakt z żywicy kadzidłowca, ekstrakt z kwiatu pręcika szafranu uprawnego, cynk, selen
|
Suplement diety zawierający składniki wspomagające jakość nasienia. |
| Braveran | 165 mg ekstraktu
Pozostałe składniki: Wyciąg z owoców buzdyganka ziemnego, wyciąg z żeń-szenia, wyciąg z kwiatu krokusa uprawnego, L-arginina, cynk, selen, wit. E
|
Suplement diety zawierający składniki, które pomagają mężczyznom utrzymać właściwą sprawność seksualną. |
| Doppelherz aktiv Dla Mężczyzn Na wzmocnienie libido | 250 mg wyciągu
Pozostałe składniki: Wyciąg z gotu kola, wyciąg z żeń-szenia, kofeina, cynk, selen, wit. E
|
Suplement diety zawierający składniki zwiększające potencję seksualną. |
| Asequrella Forte | 100 mg wyciągu
Pozostałe składniki: Wyciąg z korzenia żeń-szenia, owoc opuncji figowej, kompleks wyciągów z alg brunatnych i pestek winogron, wyciąg z zielonej herbaty, wyciąg z kłącza imbiru lekarskiego, wyciąg z korzenia mniszka lekarskiego, wyciąg z ostryżu długiego, wit. B6
|
Suplement diety zawierający składniki polecane kobietom stosującym antykoncepcję hormonalną lub hormonalną terapię zastępczą. |
Zobacz też:
- Żeń-szeń właściwy (Panax ginseng C.A. Meyer)
- Ashwagandha (witania ospała, Withania somnifera L.)
- Eleuterokok kolczasty (Eleutherococcus senticosus Maxim.)
Piśmiennictwo
- Dording, C. M., Schettler, P. J., Dalton, E. D., Parkin, S. R., Walker, R. S., Fehling, K. B., Fava, M., Mischoulon, D. (2015). A double-blind placebo-controlled trial of maca root as treatment for antidepressant-induced sexual dysfunction in women. Evidence-based complementary and alternative medicine : eCAM, 2015, 949036. https://doi.org/10.1155/2015/949036⬏
- Gonzales, G. F., Córdova, A., Vega, K., Chung, A., Villena, A., Góñez, C., & Castillo, S. (2002). Effect of Lepidium meyenii (MACA) on sexual desire and its absent relationship with serum testosterone levels in adult healthy men. Andrologia, 34(6), 367–372. https://doi.org/10.1046/j.1439-0272.2002.00519.x⬏
- Gonzales, G. F., Cordova, A., Gonzales, C., Chung, A., Vega, K., Villena, A. (2001). Lepidium meyenii (Maca) improved semen parameters in adult men. Asian journal of andrology, 3(4), 301–303.⬏
- Stojanovska, L., Law, C., Lai, B., Chung, T., Nelson, K., Day, S., Apostolopoulos, V., Haines, C. (2015). Maca reduces blood pressure and depression, in a pilot study in postmenopausal women. Climacteric : the journal of the International Menopause Society, 18(1), 69–78. https://doi.org/10.3109/13697137.2014.929649⬏
- Brooks, N. A., Wilcox, G., Walker, K. Z., Ashton, J. F., Cox, M. B., Stojanovska, L. (2008). Beneficial effects of Lepidium meyenii (Maca) on psychological symptoms and measures of sexual dysfunction in postmenopausal women are not related to estrogen or androgen content. Menopause (New York, N.Y.), 15(6), 1157–1162. https://doi.org/10.1097/gme.0b013e3181732953⬏
