Pacjentki chorujące na epilepsję, leczone kwasem walproinowym lub jego solami mogą mieć wątpliwości czy karmienie piersią i równoczesne kontynuowanie leczenia jest bezpieczne dla dziecka. Przerwanie leczenia lub zmiana substancji na inną może stanowić ryzyko nawrotu napadów padaczkowych, a korzyści płynące z karmienia piersią niemowlęcia są niezaprzeczalne. Co możemy doradzić pacjentce w takim przypadku?
Krótka odpowiedź
Kwas walproinowy przyjmowany przez matkę stanowi niewielkie, odwracalne ryzyko dla dziecka karmionego piersią.
Wyjaśnienie
Pomimo, że większość autorów publikacji i klasyfikacji leków potwierdza, że kwas walproinowy jest wydzielany do mleka, to jego stężenie po 30 minutach od zażycia przez matkę substancji w dawce 250 mg jest najwyższe i wynosi 2mg/l, a po 4 godzinach spada do niewykrywalnego poziomu. Nie także odnotowano poważnych, nieodwracalnych działań niepożądanych u karmionego dziecka. W związku z tym konieczność kontynuacji leczenia matki kwasem walproinowym w monoterapii nie powinna być przeciwwskazaniem do karmienia piersią.[1]
Klasyfikacja Hale’a
Zgodnie z klasyfikacją według Hale’a kwas walproinowy można przypisać do kategorii L4 – ograniczone dane – prawdopodobnie niebezpieczny. Równocześnie autorzy wskazują, że w badaniach dzieci matek, przyjmujących kwas walproinowy, które były karmione piersią, nie wykazywały oznak działań niepożądanych i rozwijały się normalnie. Co więcej, w porównaniu z dziećmi matek z epilepsją przyjmujących kwas walproinowy lub preparaty z innymi substancjami w czasie ciąży, a które nie karmiły swoich dzieci piersią, albo karmiły je krócej niż 6 miesięcy, dzieci karmione normalnie, pomimo zażywania kwasu walproinowego, były mniej narażone na zaburzenia rozwoju motoryki. [2]
Klasyfikacja Briggs’a
Według klasyfikacji Briggs’a kwas walproinowy zaliczany jest do kategorii „ograniczone dane, potencjalnie toksyczne”. Szacuje się, że stężenie substancji w mleku wynosi około 15% jej stężenia w surowicy matki. Odnotowano jednak przypadek działań niepożądanych u noworodka, obejmujących plamicę małopłytkową, niedokrwistość i retikulocytozę. Zaburzenia ustąpiły po około dwóch tygodniach od przerwania karmienia piersią dziecka.[3]
Klasyfikacja e-lactancia
Zgodnie z klasyfikacją e-lactancia stosowanie kwasu walproinowego podczas karmienia piersią niesie ze sobą bardzo niskie ryzyko dla dziecka. Autorzy wskazują, że kwas walproinowy przechodzi do mleka w nieistotnych klinicznie ilościach, a ani krótko-, ani długotrwałe stosowanie nie wpływa pojawienie się działań niepożądanych u karmionego dziecka. Nie odnotowano również wpływu na poziom prolaktyny. [4]
Zobacz też:
Bezpieczeństwo według ChPL
Ponadto według wybranych ChPL:
- Convulex: „Walproinian przenika do mleka kobiecego w zakresie od 1 do 10% stężenia w surowicy. U noworodków/niemowląt karmionych piersią przez leczące się matki wykazano zaburzenia hematologiczne (patrz punkt 4.8). Należy zdecydować o przerwaniu karmienia piersią lub o przerwaniu/wstrzymaniu leczenia produktem Convulex, biorąc pod uwagę korzyści z karmienia piersią dla dziecka oraz korzyści z leczenia dla pacjentki.”[5]
- Depakine: „Walproinian jest wydzielany do mleka matki w zakresie od 1 do 10% stężenia w surowicy. U noworodków/niemowląt karmionych piersią przez leczące się matki wykazano zaburzenia hematologiczne (patrz punkt 4.8). Należy zdecydować o przerwaniu karmienia piersią lub o przerwaniu/wstrzymaniu leczenia produktem Depakine, biorąc pod uwagę korzyści z karmienia piersią dla dziecka oraz korzyści z leczenia dla pacjentki.”[6]
- Depakine Chrono 300: „Walproinian jest wydzielany do mleka matki w zakresie od 1 do 10% stężenia w surowicy. U noworodków/niemowląt karmionych piersią przez leczące się matki wykazano zaburzenia hematologiczne (patrz punkt 4.8). Należy zdecydować o przerwaniu karmienia piersią lub o przerwaniu/wstrzymaniu leczenia produktem Depakine Chrono, biorąc pod uwagę korzyści z karmienia piersią dla dziecka oraz korzyści z leczenia dla pacjentki.”[7]
Zobacz też: Leki przeciwpadaczkowe
Piśmiennictwo
- Drugs and Lactation. Database (LactMed) [Internet]. Bethesda (MD): National Library of Medicine (US); 2006-. Valproic Acid. Aktualizacja: 18.01.2022. Pobrano z: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK501274/⬏
- Hale, T. W. (2021). Hale’s Medications & Mothers’ Milk 2021. Springer Publishing Company. Pobrano z: https://www.halesmeds.com/⬏
- Briggs, G. G., Freeman, R. K., Towers, C. V., Forinash, A. B. (2017). Drugs in pregnancy and lactation: a reference guide to fetal and neonatal risk. Eleventh edition. Lippincott Williams & Wilkins.⬏
- e-lactancia.org. (2022). Valproic acid, Valproate. Aktualizacja: 13.03.2022. Pobrano z: https://www.e-lactancia.org/breastfeeding/valproic-acid-valproate/product/⬏
- G.L. Pharma GmbH. (2008). ChPL Convulex⬏
- Sanofi-Aventis France. (2022). ChPL Depakine⬏
- Sanofi-Aventis. (2022). ChPL Depakine Chrono 300⬏
