fbpx

L-glutamina

Autor:
Publikacja: 07/04/2021
Glutamina wzór strukturalny
Badania kliniczne potwierdziły lecznicze właściwości L-glutaminy w oparzeniach, zespole jelita drażliwego, anemii sierpowatej i urazach. Dowody na skuteczność L-glutaminy w leczeniu biegunki, zapalenia błony śluzowej jamy ustnej i skóry są sprzeczne.

Spis treści

Treść tylko dla farmaceutów i techników farmaceutycznych.

Synonimy: glutamine

L-glutamina to aminokwas produkowany głównie w mięśniach szkieletowych, który następnie jest wykorzystywany m.in. przez układ odpornościowy i przewód pokarmowy. Jest kluczowa w zapewnieniu sprawności funkcjonowania jelit i odpowiedzi immunologicznej. Jest składnikiem suplementów diety do stosowania w celu regeneracji po treningach, u pacjentów po urazach lub przy ciężkich oparzeniach.

Działanie i zastosowanie L-glutaminy

L-glutamina bierze udział w syntezie białek. Działa również jako prekursor innych aminokwasów, glukozy, puryn i pirymidyn, glutationu i glutaminianu. Zwiększa magazynowanie glikogenu mięśniowego po wysiłku. L-glutamina jest wykorzystywana w procesie gojenia ran jako źródło azotu. Wykazuje działanie kardio- i hepatoprotekcyjne. Odgrywa rolę regulacyjną w jelicie, wpływając na proliferację i różnicowanie enterocytów, a jej niedobór może skutkować martwicą nabłonka jelitowego. Glutamina wzmacnia funkcję komórek odpornościowych przez wpływ na aktywność limfocytów, neutrofilów i makrofagów. Badania kliniczne potwierdziły lecznicze właściwości L-glutaminy w oparzeniach, zespole jelita drażliwego, anemii sierpowatej i urazach. Dowody na skuteczność L-glutaminy w leczeniu biegunki, zapalenia błony śluzowej jamy ustnej i skóry są sprzeczne. L-glutamina może wykazywać pewną skuteczność u pacjentów z nadwagą lub otyłością, a także w przyspieszaniu gojenia się ran u osób z utrudnionym gojeniem. L-glutamina nie wykazała jednak leczniczych właściwości w chorobie Leśniowskiego-Crohna oraz w gojeniu owrzodzeń stopy cukrzycowej i odleżyn.

Skuteczność L-glutaminy potwierdzona w badaniach klinicznych

Badania kliniczne potwierdziły skuteczność L-glutaminy w leczeniu schorzeń takich jak:

  • Oparzenia – metaanaliza 4 badań klinicznych z udziałem 155 pacjentów wykazała, że wzbogacenie żywienia dojelitowego o glutaminę przyczynia się do redukcji ryzyka zakażeń bakteryjnych i zmniejszenia śmiertelności u pacjentów z oparzeniami. Warto jednak zaznaczyć, że nie odnotowano korzyści w zakresie skrócenia czasu hospitalizacji.[1]
  • Zespół jelita drażliwego – 8-tygodniowe badanie kliniczne z randomizacją z udziałem pacjentów z IBS wykazało, że przyjmowanie 5 g glutaminy 2 razy dziennie przyczynia się do zmniejszenia nasilenia objawów choroby, usprawnienia pracu jelit, a w konsekwencji do poprawy jakości życia.[2]
  • Niedokrwistość sierpowatokrwinkowa (anemia sierpowata) – wieloośrodkowe podwójnie zaślepione badanie kliniczne z randomizacją z udziałem 230 pacjentów z niedokrwistością sierpowatą powyżej 5. r.ż. wykazało, że przyjmowanie 0,3 g na kg m.c. na dobę L-glutaminy 2 razy dziennie przez 48 tygodni łagodziło objawy choroby oraz zmniejszało konieczność i długość hospitalizacji z jej powodu w porównaniu z placebo.[3]
  • Urazy – metaanaliza z 2014 roku wykazała, że stosowanie glukozaminy przyczynia się do zmniejszenia ryzyka zakażeń u pacjentów w stanie krytycznym, jednak nie wpływa na długość hospitalizacji. Ponadto nie odnotowano redukcji śmiertelności.[4] Inna metaanaliza 19 badań klinicznych z udziałem ponad 1200 pacjentów wykazała, że suplementacja glutaminy nie wpływa spadek śmiertelności u pacjentów po operacjach, lecz może przyczyniać się do szybszego powrotu do sprawności.[5] Mimo sprzecznych dowodów większość badań klinicznych pokazuje, że stosowanie L-glutaminy w postaci dożylnej przyczynia się do skrócenia czasu hospitalizacji po operacji w porównaniu z brakiem suplementacji i zmniejsza ryzyko zakażeń.

Niewystarczające lub brak dowodów na skuteczność L-glutaminy

Istnieją sprzeczne dowody dotyczące skuteczności L-glutaminy w leczeniu biegunki u dzieci i niemowląt, biegunki wywołanej chemioterapią lub radioterapią. Suplementacja L-glutaminy w badaniach klinicznych oceniających jej wpływ na ograniczenie występowania i nasilenia zapalenia błony śluzowej jamy ustnej i zapalenia skóry u pacjentów poddawanych chemioterapii i radioterapii również nie dała jednoznacznych wyników.

Dwa badania kliniczne z udziałem małej grupy badanej z nadwagą i otyłością wykazało, że dzięki przyjmowaniu L-glutaminy w dawce 0,5 g na kg m.c. dziennie przez 4 tygodnie lub 30 g glutaminy dziennie przez dwa tygodnie obniżyła się masa ciała i/lub obwód talii, ale wskaźniki glikemii nie zmieniły się w porównaniu z poziomem wyjściowym.[6][7] Warto jednak zaznaczyć, że badania obejmowały małą grupę pacjentów oraz trwały krótko.

Podwójnie zaślepione badanie kliniczne z randomizacją wykazało, że przyjmowanie preparatu złożonego zawierającego glutaminę i antyoksydanty (witaminę C, alfa-tokoferol, beta-karoten, cynk i selen) przez 14 dni skutkowało przyspieszeniem gojenia się ran u pacjentów z utrudnionym gojeniem.[8]

Suplementacja L-glutaminy nie wpłynęła na złagodzenie objawów choroby Leśniowskiego-Crohna i przyspieszenie okresu gojenia owrzodzeń stopy cukrzycowej ani odleżyn.

Bezpieczeństwo stosowania L-glutaminy

Stosowanie L-glutaminy w ilości 40 g dziennie lub 1 g na kg m.c. na dobę jest prawdopodobnie bezpieczne.[9] Do działań niepożądanych zgłaszanych w badaniach klinicznych należały nudności, bóle w klatce piersiowej, bóle mięśniowe i osłabienie. Glutamina może nasilać objawy manii lub hipomanii, a nadmierna suplementacja może obniżyć próg drgawkowy.

Interakcje L-glutaminy

L-glutamina może zmniejszać działanie laktulozy. Teoretyczna interakcja pomiędzy L-glutaminą, metabolizowaną do kwasu glutaminowego, a lekami przeciwpadaczkowymi skutkująca ich zmniejszonym działaniem ma małą istotność kliniczną.

Preparaty dostępne na rynku zawierające L-glutaminę

Wybrane preparaty dostępne na rynku zawierające L-glutaminę zostały przedstawione w tabelach poniżej.

Wybrane suplementy diety zawierające L-glutaminę.

Nazwa preparatu Zawartość L-glutaminy w sugerowanej dawce dobowej Opis producenta
L-glutamina Solgar 0,5 g Suplement diety zawierający glutaminę, która wspomaga funkcjonowanie mózgu, wspiera pracę jelit i mięśni.
L-glutamina Swanson 1 g Suplement diety wspierający odporność i układ pokarmowy.
Olimp Glutamine Mega Caps 1400 12,6 g Suplement diety zawierający mikronizowaną postać glutaminy.
ALE Active Life Energy Glutamine 5 g

Pozostałe składniki:

Wit. C, cynk

Suplement diety wspomagający odbudowę zużytego podczas treningu glikogenu mięśniowego, pozwalający na bardziej efektywną regenerację i szybszą gotowość do kolejnego treningu.

Wybrana żywność specjalnego przeznaczenia medycznego zawierająca L-glutaminę.

Nazwa preparatu Zawartość L-glutaminy w sugerowanej dawce dobowej Opis producenta
Resource Glutamin 150 g Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego do postępowania dietetycznego u pacjentów ze zwiększonym zapotrzebowaniem na glutaminę, jak na przykład w ciężkich oparzeniach albo podczas stresu metabolicznego lub urazów.

Piśmiennictwo

  1. Lin, J. J., Chung, X. J., Yang, C. Y., Lau, H. L. (2013). A meta-analysis of trials using the intention to treat principle for glutamine supplementation in critically ill patients with burn. Burns, 39(4), 565–70.
  2. Zhou, Q., Verne, M. L., Fields, J. Z., Lefante, J. J., Basra, S., Salameh, H., Verne, G. N. (2019). Randomised placebo-controlled trial of dietary glutamine supplements for postinfectious irritable bowel syndrome. Gut, 68(6), 996–1002. https://doi.org/10.1136/gutjnl-2017-315136
  3. Niihara, Y., Miller, S. T., Kanter, J., Lanzkron, S., Smith, W. R., Hsu, L. L., Gordeuk, V. R., Viswanathan, K., Sarnaik, S., Osunkwo, I., Guillaume, E., Sadanandan, S., Sieger, L., Lasky, J. L., Panosyan, E. H., Blake, O. A., New, T. N., Bellevue, R., Tran, L. T., … Vichinsky, E. P. (2018). A phase 3 trial of l-glutamine in sickle cell disease. New England Journal of Medicine, 379(3), 226–235. https://doi.org/10.1056/NEJMoa1715971
  4. Chen, Q. H., Yang, Y., He, H. L., Xie, J. F., Cai, S. X., Liu, A. R., Wang, H. L., Qiu, H. B. (2014). The effect of glutamine therapy on outcomes in critically ill patients: a meta-analysis of randomized controlled trials. Critical care (London, England), 18(1), R8. https://doi.org/10.1186/cc13185
  5. Sandini, M., Nespoli, L., Oldani, M., Bernasconi, D. P., Gianotti, L. (2015). Effect of glutamine dipeptide supplementation on primary outcomes for elective major surgery: systematic review and meta-analysis. Nutrients, 7(1), 481–499. https://doi.org/10.3390/nu7010481
  6. Laviano, A., Molfino, A., Lacaria, M. T., Canelli, A., De Leo, S., Preziosa, I., Rossi Fanelli, F. (2014). Glutamine supplementation favors weight loss in nondieting obese female patients. A pilot study. Eur J Clin Nutr., 68(11), 1264–6.
  7. Abboud, K. Y., Reis, S. K., Martelli, M. E., Zordão, O. P., Tannihão, F., de Souza, A., Assalin, H. B., Guadagnini, D., Rocha, G. Z., Saad, M., Prada, P. O. (2019). Oral Glutamine Supplementation Reduces Obesity, Pro-Inflammatory Markers, and Improves Insulin Sensitivity in DIO Wistar Rats and Reduces Waist Circumference in Overweight and Obese Humans. Nutrients, 11(3), 536. https://doi.org/10.3390/nu11030536
  8. Blass, S. C., Goost, H., Tolba, R. H., Stoffel-Wagner, B., Kabir, K., Burger, C., Stehle, P., Ellinger, S. (2012). Time to wound closure in trauma patients with disorders in wound healing is shortened by supplements containing antioxidant micronutrients and glutamine: a PRCT. Clinical nutrition (Edinburgh, Scotland), 31(4), 469–475. https://doi.org/10.1016/j.clnu.2012.01.002
  9. Natural Medicines. (2020). Glutamine. Aktualizacja: 30.11.2020.
Subskrybuj
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
FB
Twitter/X
LinkedIn
WhatsApp
Email
Wydrukuj

Zobacz też

Inne o wskazaniach:

mgr farm.
Jakub Dereń
mgr farm.
Sandra Pewińska
0
Wyraź swoje zdanie i dodaj komentarz :)x

Zaloguj się