Synonimy: lactoferrin
Laktoferyna należy do glikoprotein z rodziny transferyn, które wiążą żelazo. Naturalnie występuje w siarze i wydzielinach, m.in. z nosa, narządów płciowych oraz we łzach i ślinie. Endogennie jest produkowana przez gruczoły zewnątrzwydzielnicze, a także jest wydzielana przez neutrofile. Składnikiem suplementów diety dostępnych na rynku jest zwykle laktoferyna pozyskiwana z mleka krowiego.
Działanie i zastosowanie laktoferyny
Ze względu na to, że laktoferyna wiąże żelazo, które jest niezbędne do wzrostu bakterii, potencjalnie może wykazywać działanie przeciwbakteryjne. Według przeprowadzonych badań na zwierzętach laktoferyna wykazuje działanie przeciwzapalne przez zahamowanie uwalniania cytokin oraz wiązanie endotoksyn bakteryjnych. Endogenne poziomy laktoferyny wzrastają w przebiegu infekcji, co z kolei może sugerować jej działanie immunomodulujące. Przeprowadzone badania kliniczne wykazały skuteczność laktoferyny w leczeniu niedokrwistości w wyniku niedoboru żelaza u kobiet ciężarnych. Laktoferyna wykazała również pewną skuteczność w AZS, redukcji przeziębień i wspomaganiu terapii u pacjentów zakażonych Helicobacter pylori.
Skuteczność laktoferyny potwierdzona w badaniach klinicznych
Przyjmowanie laktoferyny jest prawdopodobnie skuteczne w leczeniu takich wskazań jak:
- Niedobór żelaza w czasie ciąży – metaanaliza 4 badań klinicznych obejmujących łącznie 600 kobiet wykazała, że przyjmowanie laktoferyny w ilości 200–250 mg na dobę przez 4–8 tygodni jest równie skuteczne co 150–520 mg siarczanu żelaza pod kątem leczenia niedokrwistości wynikającej z niedoboru żelaza u kobiet ciężarnych w III lub III trymestrze oraz wiąże się z mniejszym ryzykiem działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego.[1]
Niewystarczające dowody na skuteczność laktoferyny
Według wstępnych badań klinicznych przyjmowanie laktoferyny w preparacie złożonym z frakcją immunoglobulin pozwalało na redukcję objawów atopowego zapalenia skóry w większym stopniu, niż było to obserwowane w grupie otrzymującej placebo.[2] Połączenie laktoferyny z immunoglobulinami przyczyniało się również do zmniejszenia liczby przeziębień o 57% względem placebo.[3]
Istnieją sprzeczne dowody na skuteczność laktoferyny we wspomaganiu terapii lekami konwencjonalnymi u osób ze stwierdzonym zakażeniem Helicobacter pylori. Według niektórych badań dodanie laktoferyny przyczyniało się do szybszej eradykacji bakterii, jednak nie potwierdzają tego inne badania kliniczne. Metaanaliza niskiej jakości badań klinicznych wykazała, że żywienie dojelitowe z dodatkiem laktoferyny zmniejsza częstość występowania posocznicy i martwiczego zapalenia jelit u wcześniaków.[4]
Bezpieczeństwo stosowania laktoferyny
Laktoferyna jest określana jako GRAS (ang. Generally Recognized As Safe), gdy jest stosowana w żywności. W badaniach klinicznych była dobrze tolerowana, lecz u części pacjentów wystąpiła biegunka. Przy ilościach powyżej 7,2 g na dobę obserwowano wysypkę, zmęczenie i zaparcie.[5] Laktoferyna nie wchodzi w klinicznie istotne interakcje z lekami ani żywnością.
Laktoferyna w ciąży i podczas laktacji
W badaniach klinicznych laktoferyna była stosowana bezpiecznie u kobiet ciężarnych w II i III trymestrze w ilości do 250 mg na dobę przez 8 tygodni.[1]
Preparaty dostępne na rynku zawierające laktoferynę
Laktoferyna wchodzi w skład preparatów dedykowanych w różnych wskazaniach. Dostępne na rynku suplementy diety przedstawione zostały w tabeli poniżej.
Wybrane suplementy diety zawierające laktoferynę.
| Nazwa preparatu | Zawartość laktoferyny w sugerowanej dawce dobowej | Opis producenta |
| Laktoferyna Pharmabest | 200 mg laktoferyny z mleka krowiego | Suplement diety wspierający odporność, wpływający na prawidłową gospodarkę żelazem i wspierający regenerację nabłonka jelitowego. |
| Lactinea | 200 mg laktoferyny z mleka krowiego
Pozostałe składniki: Wit. D |
Suplement diety wskazany do stosowania w okresach obniżonej odporności. |
| Visaxinum | 20 mg
Pozostałe składniki: Wyciąg z fiołka trójbarwnego, wyciąg z korzenia mniszka lekarskiego, wyciąg z liści zielonej herbaty, cynk, niacyna, wit. B6 |
Suplement diety zawierający składniki wspomagające utrzymanie zdrowej skóry. |
| Laryng Up, tabletki do ssania | 120 mg laktoferyny z mleka krowiego
Pozostałe składniki: Wit. C |
Suplement diety wspomagający prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. |
Piśmiennictwo
- Abu Hashim, H., Foda, O., Ghayaty, E. (2017). Lactoferrin or ferrous salts for iron deficiency anemia in pregnancy: A meta-analysis of randomized trials. European journal of obstetrics, gynecology, and reproductive biology, 219, 45–52. https://doi.org/10.1016/j.ejogrb.2017.10.003⬏⬏
- Tong, P. L., West, N. P., Cox, A. J., Gebski, V. J., Watts, A. M., Dodds, A., de St Groth, B. F., Cripps, A. W., Shumack, S. (2017). Oral supplementation with bovine whey-derived Ig-rich fraction and lactoferrin improves SCORAD and DLQI in atopic dermatitis. Journal of dermatological science, 85(2), 143–146. https://doi.org/10.1016/j.jdermsci.2016.11.009⬏
- Vitetta, L., Coulson, S., Beck, S. L., Gramotnev, H., Du, S., Lewis, S. (2013). The clinical efficacy of a bovine lactoferrin/whey protein Ig-rich fraction (Lf/IgF) for the common cold: a double blind randomized study. Complementary therapies in medicine, 21(3), 164–171. https://doi.org/10.1016/j.ctim.2012.12.006⬏
- Pammi, M., Suresh, G. (2017). Enteral lactoferrin supplementation for prevention of sepsis and necrotizing enterocolitis in preterm infants. The Cochrane database of systematic reviews, 6(6), CD007137. https://doi.org/10.1002/14651858.CD007137.pub5⬏
- Natural Medicines. (2020). Lactoferrin. Aktualizacja: 20.10.2020.⬏
