Wszawica to choroba pasożytnicza wywoływana przez stawonogi – wszy ludzkie. Przenoszona jest przede wszystkim przez bezpośredni kontakt z owłosioną skórą głowy osoby zarażonej, chociaż możliwe jest również zarażenie poprzez używanie wspólnych ręczników, grzebieni oraz szczotek do włosów.
Rozpoznanie choroby odbywa się bez udziału lekarza, a skuteczne i szybkie wyleczenie jest możliwe przy użyciu preparatów dostępnych w aptekach bez recepty.
Leki pierwszego wyboru
W pierwszej kolejności poleć związki silikonowe: dimetykon oraz cyklometikon zawarte w wyrobach medycznych takich jak PIPI Nitolic oraz Hederin roztwór. Mogą być stosowane powyżej 2. roku życia (niektóre preparaty nie mają dolnej granicy wieku) oraz u kobiet w ciąży.
WSKAZÓWKA PRAKTYCZNA:
Do osiągnięcia efektu terapeutycznego niezbędny jest odpowiednio długi czas kontaktu związków silikonowych z włosami – 1 godzina.
Do osiągnięcia efektu terapeutycznego niezbędny jest odpowiednio długi czas kontaktu związków silikonowych z włosami – 1 godzina.
Lekiem alternatywnym jest permetryna w postaci 1% roztworu (SORA Forte), której zaletą jest krótki czas przebywania na włosach konieczny do wywarcia efektu terapeutycznego (10 minut). Niestety rosnąca oporność na tę substancję staje się coraz częściej powodem niepowodzenia leczenia wszawicy.[1][2]
WSKAZÓWKA PRAKTYCZNA:
Ze względu na trwający około 7 dni cykl dojrzewania jaj (gnid), po tygodniu zaleć powtórne zastosowanie preparatu i wyczesanie włosów.
Ze względu na trwający około 7 dni cykl dojrzewania jaj (gnid), po tygodniu zaleć powtórne zastosowanie preparatu i wyczesanie włosów.
Na co zwrócić uwagę przy polecaniu preparatu?
Polecając preparat na wszawicę, zwróć uwagę na:
- bezpieczeństwo stosowania u dzieci – część preparatów dopuszczona jest do użytku od 6 miesiąca życia, a część od 2-3 roku życia,
- zawartość grzebienia w zestawie do wyczesywania martwych wszy,
- sposób użycia – konieczność nanoszenia na mokre lub suche włosy,
- na ile wystarczy preparat (objętość pojemnika).
Preparaty dostępne na rynku
W tabeli poniżej znajdziesz porównanie składów i opis stosowania preparatów na wszy dostępnych na rynku.
| Nazwa | Postać | Status | Skład | Wskazówki do stosowania |
|---|---|---|---|---|
| Artemisol 100 mL | płyn | OTC | - Absinthi et Tanaceti herbae tinctura (nalewka z piołunu i wrotyczu) - kwas octowy | “Skuteczność opiera się wyłącznie na długim okresie stosowania i doświadczeniu”. Nie stosować w przypadku ran lub uczulenia na Asteraceae (astrowate, złożone). Przeciwwskazany u dzieci poniżej 7 lat. Nie stosować częściej niż 2 razy w miesiącu. |
| Delacet 100 mL | płyn | OTC | - Delphinii consolidae tinctura (nalewka z ostróżeczki polnej - kwas octowy | “Skuteczność opiera się wyłącznie na długotrwałym stosowaniu i doświadczeniu.” Dorośli, dzieci od 6 roku życia: włosy zwilżyć obficie płynem, zawiązać chustką lub folią i pozostawić na 2-3 godziny. Następnie dokładnie umyć włosy wodą i wyczesać gęstym grzebieniem. |
| Sora Forte 50 mL | szampon | OTC | 1% permetryna | Na zmoczone włosy nałożyć szampon, rozprowadzić dokładnie, szczególnie za uszami i z tyłu głowy. Pianę należy pozostawić na 10 minut, po czym spłukać włosy wodą i starannie wyczesać grzebieniem. Po upływie 10 dni, kurację należy powtórzyć. Preparat przeciwwskazany u dzieci poniżej 3 roku życia. |
| Sora 100 mL | płyn | wyrób medyczny | dimetikon | Suche włosy należy pokryć na całej długości. Włosy długie powinno rozdzielić się na pasma i nakładać na nie płyn osobno. Delikatnie wmasować w skórę głowy i pozostawić na 60 minut. Po czym włosy należy wyczekać i umyć. |
| Eliminum 50 mL | płyn | wyrób medyczny | - dimetikon, - cyklometikon, - tymol | Działa przez fizyczne zatkanie układu oddechowego powodując uduszenie i obumarcie wesz, larw i gnid. Po nałożeniu pozostawić na skórze przez 15 minut, następnie wyczesać martwe wszy i umyć głowę zwykłym szamponem. |
| Harton 50/100 mL | płyn | wyrób medyczny | - dimetikon, - olej parafinowy, - nafta kosmetyczna, | Zawartość opakowania nanieść na suche włosy i skórę głowy aż do ich całkowitego zwilżenia, rozprowadzając dokładnie od cebulek po końcówki włosów. Zwrócić szczególną uwagę na okolice za uszami i z tyłu szyi. Pozostawić preparat na włosach przez godzinę. Zastosować ponownie po 7 dniach |
| Hedrin Raz 60 mL | żel w sprayu | wyrób medyczny | - dimetikon, - 1,6,10-dodekatrien-3-ol - 3,7,11-trimetyloPEG - silikon | Nałożyć szampon bezpośrednio na całą powierzchnię włosów bez uprzedniego nawilżania, dokładnie umyć i spłukać wodą. Może być stosowany u dzieci powyżej 6 miesiąca życia i kobiety ciężarne. |
| Hedrin 50/100 mL | płyn | wyrób medyczny | - dimetikon - cyklometikon | Równomiernie nałożyć roztwór na suche włosy upewniając się, że skóra głowy została w całości pokryta preparatem. Pozostawić preparat na włosach na 1 godzinę. Umyć włosy zwykłym szamponem, spłukać obficie wodą. Zastosować ponownie po 7 dniach. |
| Linicin 100 mL | lotion | wyrób medyczny | - dimetikon, - witamina E, - olejek migdałowy, - olej z pestek moreli | Po nałożeniu na włosy i skórę głowy pozostawić preparat na 15-20 minut. Następnie zmyć za pomocą szamponu i letniej wody. Na koniec wyczesać. Powtórzyć po 10 dniach. Jeżeli wszawica dotyczy kilka osób z rodziny to wszystkie zarażone osoby powinny zastosować preparat tego samego dnia. |
| Nyda, aerozol likwidujący wszy 50 ml | aerozol | wyrób medyczny | 92% dimetykon, triglicerydy, wosk z jojoby, substancje zapachowe. | Suche włosy należy dokładnie zwilżyć preparatem i wmasować go. Pozostawić preparat na włosach na 1 godzinę, a następnie wyczesać włosy grzebieniem i zmyć preparat zwykłym szamponem. Wynik leczenia należy zawsze sprawdzić po 8-10 dniach. W razie potrzeby użycie preparatu należy powtórzyć. |
| Nyda Express 50 ml | aerozol | wyrób medyczny | dimetykon 92%, trójglicerydy, wosk z jojoby, substancje zapachowe | Suche włosy należy dokładnie zwilżyć preparatem i wmasować go starannie, szczególnie przy skórze głowy i za uszami. Należy pozostawić preparat na 10 minut, a następnie umyć włosy zwykłym szamponem. |
| Paranit 100 mL | szampon | wyrób medyczny | olej mineralny | Wskazany od drugiego roku życia. Rozprowadzić równomiernie szampon na suchych włosach. Wmasować w skórę głowy i pozostawić na 10 minut. Następnie starannie wypłukać włosy z szamponu i wyczesać gęstym grzebieniem. Kurację należy powtórzyć po 7 dniach. |
| Paranit Sensitive Lotion do długich włosów 150 mL | lotion | wyrób medyczny | - trójglicerydy kwasu kaprylowego, - dimetikon, - adypinian dimetikonu, - witamina E | Rozprowadzic preparat na całej długości suchych włosów, ze szczególnym uwzględnieniem skóry za uszami i powyżej karku. Wmasować preparat w skórę głowy i pozostawić na co najmniej 8 godzin (np. przez noc). Następnie włosy należy umyć zwykłym szamponem i wyczesać z martwych insektów. |
| Paranit lotion | lotion | wyrób medyczny | olej mineralny i dimetikon | Przed zastosowaniem wstrząsnąć butelką. Odpowiednią ilość lotionu nałożyć bezpośrednio na suche włosy. Lotion równomiernie rozprowadzić na suchych włosach, od nasady aż po końcówki. Preparat należy nałożyć na całe włosy i skórę głowy. następnie wmasować go dokładnie, zwracając szczególną uwagę na kark i skórę za uszami. Wmasowany preparat należy pozostawić na 15 minut. Następnie włosy należy umyć specjalnym szamponem Paranit lub zwykłym szamponem i dokładnie spłukać. Umyć ponownie, jeśli jest taka potrzeba. Przed wysuszeniem włosów, należy je dokładnie wyczesać gęstym grzebieniem, aby usunąć wszystkie wszy i gnidy. Należy regularnie czyścić grzebień, aby pozbyć się jakichkolwiek wszy lub gnid. Kurację powtórzyć po 7 dniach. |
| Pedicul Hermal 100 mL | płyn | wyrób medyczny | dimetikon | Płyn nakładać na suche włosy i masować do całkowitego zwilżenia włosów i skóry głowy. Pozostawić na około 10 minut. Po upływie 10 minut należy wyczesać włosy pasmo po paśmie, za pomocą gęstego grzebienia. Następnie należy dokładnie umyć włosy, raz lub dwa razy, ciepłą wodą i zwykle używanym szamponem. |
| Pipi Nitolic | zestaw produktów | wyrób medyczny | cyklometikon | (1) Pipi Nitolic 100ml (2 x 50ml)- spray do stosowania na głowę. (2) Nitolic nit remover 20 ml – emulsja rozpuszczająca cementowe spoiwo, do usuwania martwych gnid. (3) Nitolic Wash 20 ml – dodatek do prania do usuwania wszy głowowej oraz gnid, a także wszy odzieżowej z tkanin. (4) Grzebień Nitolic – gesty grzebień służący do wyczesywania pasożytów. (5) Czepek ochronny na głowę. |
Zobacz też:
- Iwermektyna – zastosowanie w leczeniu świerzbu, wszawicy, trądziku i malarii
- Bylica piołun – Artemisia absinthium L.
Piśmiennictwo
- Cummings, C., Finlay, J. C., & MacDonald, N. E. 2018. Head lice infestations: A clinical update. Paediatrics & child health. pełny tekst⬏
- Sangaré, A. K., Doumbo OK, Raoult, D. Management and Treatment of Human Lice. 2016. BioMed Research International. pełny tekst⬏
Wyczerpujący artykuł, dużo informacji zebranych w jednym miejscu, porównanie wielu preparatów pod względem nie tylko składu, ale i sposobu stosowania ułatwi ścieżkę rekomendacji i wybór optymalnego środka.