Leki przeciwpłytkowe (antyagregacyjne) stosowane są w profilaktyce powstania zakrzepów w układzie tętniczym, ponieważ zakrzepy tam powstające składają się głównie z płytek krwi i małej ilości trombiny.

Głównym wskazaniem do stosowania leków przeciwpłytkowych jest zahamowanie agregacji płytek u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca, ostrym zespołem wieńcowym, chorobą tętnic obwodowych, udarem niedokrwiennym oraz po zawale mięśnia sercowego.

Mechanizm działania leków przeciwpłytkowych

Leki przeciwpłytkowe działają na trombocyty, ale bez wywierania wpływu na kaskadę krzepnięcia, dlatego nie wpływają na parametry krwi, takie jak INR. Obniżają jednak liczbę płytek krwi, leukocytów oraz neutrofilów, a zwiększają liczbę eozynofilów, dlatego ważna jest regularna morfologia krwi.

Kwas acetylosalicylowy łączy się nieodwracalnie z cyklooksygenazą płytkową, hamując całkowicie syntezę tromboksanu. W przeciwieństwie do innych NLPZ, kwas acetylosalicylowy nie wpływa na syntezę naczyniową prostacyklin.

Antagonisty receptorów P2Y₁₂ dla ADP, łączą się z receptorami P2Y₁₂ i uniemożliwiają jego aktywację przez ADP, dzięki czemu zmniejszona zostaje ilość płytek zdolnych do aktywacji.

Podział leków przeciwpłytkowych stosowanych w Polsce

Najczęściej stosowanym lekiem przeciwpłytkowym jest:

• kwas acetylosalicylowy (Acard, Polocard) – w dawce kardiologicznej dostępny w postaci tabletek dojelitowych.

Drugą grupą leków przeciwpłytkowych stosowanych w Polsce są inhibitory receptorów P2Y₁₂. Do grupy tej należą:

• tiklopidyna (Aclotin, Apo-Clodin, Iclopid, Ifapidyn),
• klopidogrel (Plavix, Areplex, Agregex, Zyllt),
• prasugrel (Efient, Bawim),
• tikagrelor (Brilique).

Leki z grupy inhibitorów receptorów P2Y₁₂ dostępne są w postaci tabletek powlekanych.

W profilaktyce przeciwzakrzepowej u osób z ostrym zespołem wieńcowym stosuje się podwójną terapię przeciwpłytkową, która polega na podawaniu małej dawki ASA z antagonistą P2Y₁₂. Uprzedź pacjenta, że taka terapia trwa najczęściej do 12 miesięcy, jednak lekarz może podjąć decyzję o jej przedłużeniu.

Czytaj też:

Leki przeciwhistaminowe I generacji – Porównanie

Miażdżyca

Hipokaliemia

Wskazówka dotycząca stosowania leków przeciwpłytkowych

Wydając lek z grupy przeciwpłytkowych poinformuj pacjenta, że:

• podczas stosowania tych leków powinien unikać przyjmowania leków z grypy NLPZ, aby uniknąć wystąpienia działań niepożądanych, takich jak: krwawienia z przewodu pokarmowego,
• w razie wystąpienia krwawień z przewodu pokarmowego pacjent natychmiast powinien zgłosić się na SOR.

Jeżeli pacjent ma wątpliwości, czy terapia kilka razy droższymi inhibitorami receptorów P2Y₁₂ jest dla niego opłacalna, poinformuj go o dodatkowych korzyściach wynikających z tej terapii, takich jak większa skuteczność oraz szybszy czas działania.