Transkrypcja:
Cześć, tu Angelika Ziaja. Witam w programie Pogadanki Farmaceutyczne. W tym odcinku opowiem Wam o kaszlu i zawartej w leku Levofree lewodropropizynie – jedynym dostępnym na rynku leku przeciwkaszlowym o działaniu obwodowym. Jakich informacji udzielić pacjentowi i na co uważać? Zapraszam.
Zanim przejdę do meritum, chciałabym przybliżyć Wam historię lewodropropizyny. Początkowo jako lek przeciwkaszlowy stosowana była mieszanina racemiczna dropropizyny. Pod koniec lat 80-tych rozdzielono racemat na dwa enancjomery i badano ich właściwości. W badaniach wykazano, że lewoskrętny enancjomer – lewodropropizyna wykazuje podobne działanie przeciwkaszlowe co racemat, przy lepszej tolerancji leku i korzystniejszym profilu bezpieczeństwa.[1] Od tamtej pory na rynku pojawiło sie wiele leków, zawierających w swoim składzie lewodropropizynę, jednym z nich jest roztwór i tabletki Levofre
Zawarta w leku Levofree lewodropropizyna jest wskazana do stosowania w krótkotrwałym, objawowym leczeniu kaszlu suchego zarówno u dorosłych jak i u dzieci już od drugiego roku życia w przypadku roztworu[2] oraz dla dorosłych i dzieci od dwunastego roku życia w przypadku tabletek. Została ona również uwzględniona w wytycznych postępowania w kaszlu u osób dorosłych dla lekarzy rodzinnych z 2018 roku, jako lek z wyboru do łagodzenia kaszlu suchego w przebiegu zakażenia dolnych dróg oddechowych oraz jako leko dodatkowy, stosowany w łagodzeniu kaszlu w przebiegu raka płuc.[3] Po podaniu doustnym lek zaczyna działać w ciągu godziny.
Lewodropropizyna wykazuje nie tylko działanie przeciwkaszlowe, ale również przeciwalergiczne oraz bronchodylatacyjne, znosząc skurcz oskrzeli wywołany bradykininą, histaminą lub serotoniną.[2] W przeciwieństwie do większości obecnych na rynku leków przeciwkaszlowych, takich jak: kodeina, dekstrometorfan czy butamirat, mechanizm działania przeciwkaszlowego lewodropropizyny jest obwodowy i polega na hamowaniu przekaźnictwa w zlokalizowanych w drzewie tchawiczo-oskrzelowym włóknach C, biorących udział w powstawaniu odruchu kaszlowego.
Przejdźmy teraz do sedna – jakie informacje warto przekazać pacjentowi przy każdym wydaniu leku Levofree z apteki, o czym poinformować w razie dodatkow ych pytań, a o czym po prostu warto wiedzieć?
Wydając pacjentowi roztwór lub tabletki Levofree zaleć stosowanie leku 3 razy na dobę w odstępach co najmniej sześciogodzinnych. Zaleć stosowanie leku przez 7 dni.[2] Jeśli pacjent nie odczuje w tym czasie poprawy, kaszel nasili się lub pojawią się dodatkowe dolegliwości, konieczna będzie konsultacja lekarska.
Rodzicom, poszukującym bezpiecznego i skutecznego leku przeciwkaszlowego dla swoich dzieci przekaż, że roztwór Levofree ma przyjemny malinowy smak i jest wolny od alkoholu, sztucznych barwników i parabenów. Zwróć uwagę, że w populacji pediatrycznej lek stosuje się z uwzględnieniem masy ciała dziecka. Pokaż pacjentowi etykietę leku, na której producent w przystępny sposób opisał jak prawidłowo dawkować roztwór Levofree.
Rekomendując pacjentowi lek z lewodropropizyną zwróć uwagę, że towarzyszący początkowej fazie infekcji kaszel suchy z czasem przechodzi w kaszel produktywny. Poucz pacjenta, aby odstawił lek przeciwkaszlowy, kiedy zaobserwuje u siebie pojawienie się kaszlu mokrego i aby lek przeciwkaszlowy stosował w ostateczności, np. tylko na noc, by umożliwić sobie nocny odpoczynek.
Wielu pacjentów, szczególnie starszych bardzo często w pierwszej kolejności sięga po „stare” leki przeciwkaszlowe z kodeiną lub dekstrometorfanem. Wytłumacz, że w metaanalizie siedmiu badań klinicznych, uwzględniających zarówno populację pediatryczną jak i dorosłych wykazano, że lewodropropizyna wykazuje przewagę nad lekami z kodeiną i dekstrometorfanem, ponieważ jej skuteczność w zakresie zmniejszania intensywności kaszlu, częstotliwości kaszlu oraz nocnych wybudzeń była większa. Ponadto, co istotne szczególnie w populacji geriatrycznej, lewodropropizyna w przeciwieństwie do leków na bazie kodeiny czy dekstrometorfanu, nie wchodzi w istotne klinicznie interakcje lekowe.[4]
Wydając Levofree przekaż pacjentowi, że dzięki działaniu obwodowemu lewodropropizyna wykazuje korzyść nad kodeiną lub dekstrometorfanem, ze względu na brak działań niepożądanych ze strony ośrodkowego układu nerwowego, takich jak: senność, trudności w oddychaniu czy zwiększone ryzyko upadków. Ponadto w odróżnieniu od kodeiny nie powoduje zaparć, nie uzależnia, a efekt jej działania jest bardziej przewidywalny, ponieważ działanie kodeiny cechuje zmienność osobnicza, wynikająca z różnic w jej metabolizmie. W porównaniu z dekstrometorfanem, lewodropropizyna wykazuje szybszy początek działania, ze względu na trudną do przeniknięcia przez cząsteczkę dekstrometorfanu barierę krew-mózg.[5]
Należy zwrócić uwagę, że coraz większą grupę pacjentów stanowią diabetycy. Pacjentom tym zalecaj wygodną postać tabletek powlekanych Levofree lub roztwór Levofree, ponieważ nie zawiera on w swoim składzie cukru.[2]
Leki z linii Levofree będą też dobrym wyborem w przypadku pacjentów chorujących na astmę oskrzelową lub obturacyjną chorobę płuc, ponieważ w przeciwieństwie do leków na bazie kodeiny czy dekstrometorfanu, lewodropropizyna nie wpływa na parametry spirometryczne i nie jest przeciwwskazana w tej grupie pacjentów.
Zbierając wywiad dopytaj pacjenta jak długo utrzymuje się kaszel i czy w ostatnim czasie pacjent nie przebył infekcji górnych dróg oddechowych. Jeśli tak, poinformuj pacjenta, że tak zwany kaszel poinfekcyjny ustępuje zwykle samoistnie w ciągu 8 tygodni od ustąpienia innych objawów chorobowych, choć bywa, że może utrzymywać się dłużej, nawet do kilku miesięcy. Występowanie kaszlu poinfekcyjnego wynika z faktu, że na skutek infekcji uszkodzeniu ulegają rzęski śluzówki, a także dochodzi do nadreaktywności drzewa oskrzelowego. Zastosowaie roztworu lub tabletek Levofree skutecznie poprawi komfort życia u pacjentów z utrzymującym się kaszlem suchym. Jeśli kaszel trwa ponad osiem tygodni i nie był poprzedzony infekcją, skieruj pacjenta do lekarza. Kaszel przewlekły może być objawem wielu chorób takich jak: astma, przewlekły nieżyt nosa, alergia, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), refluks żołądkowo-przełykowy, a także rak płuc.
Pacjenta poszukującego czegoś na suchy kaszel dopytaj, czy w ostatnim czasie nie rozpoczął terapii nadciśnienia tętniczego lekami z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny. U części pacjentów obserwuje się bowiem działanie niepożądane w postaci suchego kaszlu, który pojawia się w ciągu tygodnia od rozpoczęcia terapii i ustępuje dopiero po odstawieniu leku, niekiedy dopiero po kilku tygodniach. W takiej sytuacji konieczna jest konsultacja lekarska i zmiana sposobu leczenia na przykład na antagonistę receptora dla angiotensyny.
Dociekliwy pacjent, zmęczony kaszlem może zapytać czy może stosować jednocześnie Levofree oraz lek zawierający w swoim składzie lek przeciwkaszlowy o działaniu ośrodkowym: z kodeiną, dekstrometorfanem lub butamiratem. Biorąc pod uwagę różne mechanizmy działania tych leków przekaż pacjentowi, że działanie takie jest uzasadnione, jednak biorąc pod uwagę nasilenie objawów zaleć konsultację lekarską.
Pacjentce w ciąży lub karmiącej nie zalecaj leku z lewodropropizyną. W badaniach na zwierzętach wykazano, że lek przenika przez łożysko oraz do mleka matki.
To już wszystko, dziękuję za uwagę i do zobaczenia w kolejnym odcinku.
Czytaj też: W czym Levofree jest lepszym wyborem od innych leków na kaszel? – Wyjaśniamy!
Źródła:
- Shirsat, A., Trailokya, A., Wankhede, S. (2023). Levodropropizine: A promising peripherally acting antitussive agent. IP Indian J Immunol Respir Med, 8(2), 53-61. Pobrano z: https://www.ijirm.org/journal-article-file/19491
- Teva B.V. (2023). ChPL Levofree 6 mg/mL, roztwór doustny
- Krenke, R., Chorostowska-Wynimko, J., Dąbrowska, M., Bieńkowski, P., Arcimowicz, M., Grabczak, E., Mastalerz-Migas, A. (2018). Management of cough in adults – recommendations for family physicians. Lekarz POZ, 4(6), 425-452.
- Zanasi, A., Lanata, L., Fontana, G., Saibene, F., Dicpinigaitis, P., De Blasio, F. (2015). Levodropropizine for treating cough in adult and children: a meta-analysis of published studies. Multidisciplinary respiratory medicine, 10(1), 19. https://doi.org/10.1186/s40248-015-0014-3
- Morice, A., Kardos, P. (2016). Comprehensive evidence-based review on European antitussives. BMJ open respiratory research, 3(1), e000137. https://doi.org/10.1136/bmjresp-2016-000137
