Synonimy: burdock
Łopian większy jest rośliną pochodzącą z Japonii, która obecnie występuje na całym świecie. Tradycyjnie wykorzystywanym surowcem jest korzeń łopianu, który jest składnikiem suplementów diety, leków OTC oraz kosmetyków.
Działanie i zastosowanie łopianu
Według wstępnych badań korzeń łopianu wykazuje działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne, przeciwdrobnoustrojowe i obniżające poziom glukozy. Z korzenia pozyskuje się również olej będący źródłem białka, tłuszczów, fitosteroli i saponin. Korzeń łopianu jest również składnikiem kosmetyków przeznaczonych do stosowania w przypadku zmian skórnych oraz łupieżu. Dowody na skuteczność łopianu w redukcji zmarszczek, zmniejszeniu częstości nawrotów zapalenia uchyłków okrężnicy, redukcji objawów zapalenia pochwy i obniżaniu poposiłkowego poziomu glukozy pochodzą z niskiej jakości badań klinicznych. Łopian wchodzi w skład preparatów mających wspomagać odporność, poprawiać trawienie i usprawniać „oczyszczanie” organizmu, jednak nie znajduje to odzwierciedlenia w przeprowadzonych badaniach.
Niewystarczające dowody na skuteczność łopianu
Brakuje wystarczających dowodów z badań klinicznych potwierdzających skuteczność łopianu w takich wskazaniach jak:
- Zmarszczki – wstępne badania kliniczne wskazują, że stosowanie zewnętrznie wyciągu z owoców łopianu na twarz przez 4 tygodnie przyczynia się do redukcji zmarszczek wokół oczu u kobiet w wieku 39–65 lat.[1]
- Zapalenie uchyłków okrężnicy – badanie kliniczne z 2019 roku wykazało, że picie herbaty zawierającej 1,5 g łopianu 3 razy na dobę przez średnio 25 miesięcy wpływa na zmniejszenie częstości nawrotów zapalenia uchyłków okrężnicy i wydłuża czas do pierwszego nawrotu choroby. Warto jednak zaznaczyć, że stosowanie herbaty nie zapobiegało krwawieniom z uchyłków.[2]
- Zapalenie pochwy – według wstępnych badań klinicznych miejscowe stosowanie płynu zawierającego łopian, rumianek i aloes na okolice intymne wpływa na zmniejszenie świądu, rumienia i redukcję obrzęku w porównaniu z wartością wyjściową u dorosłych i dzieci.[3][4]
Niskiej jakości badanie kliniczne wykazało również, że spożywanie ciasta zawierającego suszony korzeń łopianu przyczynia się do redukcji poposiłkowego wzrostu stężenia glukozy u pacjentów z cukrzycą w porównaniu z jedzeniem produktów zawierających węglowodany, np. chleba pszennego i bananów.
Bezpieczeństwo stosowania łopianu
Korzeń łopianu jest stosowany do celów spożywczych i uważany jest za bezpieczny. U pacjentów uczulonych na rośliny z rodziny Asteraceae może dochodzić do reakcji alergicznych. Miejscowe stosowanie łopianu może powodować kontaktowe zapalenie skóry.
Interakcje łopianu
Łopian może przyczyniać się do hamowania agregacji płytek krwi, co z kolei może zwiększać ryzyko krwawienia u pacjentów przyjmujących leki przeciwzakrzepowe i/lub przeciwpłytkowe. Istnieją sprzeczne dowody co do obniżania stężenia glukozy we krwi podczas stosowania łopianu, dlatego pacjenci przyjmujący leki przeciwcukrzycowe powinni zachować ostrożność.
Preparaty dostępne na rynku zawierające łopian
Wybrane preparaty dostępne na rynku zawierające łopian większy przedstawione zostały w tabelach poniżej. Oprócz suplementów diety i produktów leczniczych łopian jest również składnikiem licznych kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji włosów i skóry.
Wybrane suplementy diety zawierające łopian.
| Nazwa preparatu | Zawartość łopianu w sugerowanej dawce dobowej | Opis producenta |
| DOZ Zielnik Dbam o oczyszczanie | 0,31 g
Pozostałe składniki: Owoc bzu czarnego, ziele pokrzywy, ziele skrzypu polnego, liść melisy, liść brzozy brodawkowatej, ziele fiołka trójbarwnego, korzeń mniszka lekarskiego, liść mięty pieprzowej, skórka słodkiej pomarańczy, ziele rdestu ptasiego, nieokorowany korzeń lukrecji |
Suplement diety wspomagający naturalne funkcje oczyszczające organizmu. |
| ZIELNIK DOZ Dbam o cukier w normie | 0,3 g
Pozostałe składniki: Liść morwy białej, owoc jarzębiny, kora cynamonu, owoc jałowca pospolitego, owoc kolendry siewnej, skórka słodkiej pomarańczy, kwiat rumianku pospolitego, nasiona kardamonu, korzeń prażonej cykorii, korzeń lukrecji |
Suplement diety wspomagający utrzymanie prawidłowego metabolizmu węglowodanów oraz poziomu cukru we krwi. |
| Burdock Root – Korzeń Łopianu NOW Foods | 860 mg | Suplement diety wspierający naturalną odporność organizmu, pomagający utrzymać zdrową skórę, prawidłowy poziom glukozy we krwi i ułatwiający trawienie. |
Wybrane produkty lecznicze zawierające łopian.
| Nazwa preparatu | Zawartość łopianu w sugerowanej dawce dobowej | Opis producenta |
| Immunofort, płyn doustny | 10 g soku z korzenia na 100 g produktu (dziennie 3-5 ml do 4 razy na dobę)
Pozostałe składniki: Sok z ziela jeżówki purpurowej, sok z owoców aronii, wyciąg płynny z koszyczków rumianku, sok z ziela pokrzywy |
Produkt leczniczy tradycyjnie stosowany w krótkoterminowym leczeniu przeziębień oraz zapobiegawczo w skłonnościach do częstych przeziębień. |
| Korzeń łopianu, zioła do zaparzania | 100 g na 100 g produktu (5 g dziennie) | Produkt leczniczy o właściwościach wzmacniających włosy do stosowania zewnętrznego. |
Piśmiennictwo
- Knott, A., Reuschlein, K., Mielke, H., Wensorra, U., Mummert, C., Koop, U., Kausch, M., Kolbe, L., Peters, N., Stäb, F., Wenck, H., Gallinat, S. (2008). Natural Arctium lappa fruit extract improves the clinical signs of aging skin. Journal of cosmetic dermatology, 7(4), 281–289. https://doi.org/10.1111/j.1473-2165.2008.00407.x⬏
- Mizuki, A., Tatemichi, M., Nakazawa, A., Tsukada, N., Nagata, H., Kinoshita, Y. (2019). Effects of Burdock tea on recurrence of colonic diverticulitis and diverticular bleeding: An open-labelled randomized clinical trial. Scientific reports, 9(1), 6793. https://doi.org/10.1038/s41598-019-43236-0⬏
- Guinot, M., Blanco, J. E., Delgado, J. L., Oliva, R., Frutos, L., Huerta, I., Velasco, S., Nieto, C. (2019). Acceptability, tolerability, and effects on symptoms and signs of vulvovaginitis of a non-soap, herbal-based intimate hygiene solution (Zelesse®). The Journal of international medical research, 47(6), 2626–2636. https://doi.org/10.1177/0300060519837820⬏
- García, F., Rodríguez, C. A., Palomo, M. L., Català, P., Fernández, S., Huerta, I., Velasco, S., Nieto, C., as the writing group of the NINESSE study (2018). Efficacy, acceptability and tolerability of Zelesse® for the treatment of non-specific vulvovaginitis in paediatric patients: The NINESSE Study. The Journal of international medical research, 46(9), 3583–3595. https://doi.org/10.1177/0300060518775566⬏
