Preparaty z magnezem w postaci doustnej są dostępne bez recepty i stosowane w celu zapobiegania lub uzupełniania jego niedoborów. Zawierają sole organiczne lub nieorganiczne. Jednak należy pamiętać, że niedobory magnezu w organizmie są trudne do zdiagnozowania, ponieważ jest to kation wewnątrzkomórkowy, więc wynik badania laboratoryjnego stężenia magnezu we krwi często nie odzwierciedla jego rzeczywistych zasobów w organizmie.^[1]

Zobacz też: Czy witamina B6 faktycznie zwiększa przyswajanie magnezu? – Wyjaśniamy!

Magnez – Komu można polecać?

Preparaty z magnezem można polecić:

• pacjentom skarżącym się na objawy niedoboru magnezu, takie jak osłabienie, zmęczenie, drętwienie i mrowienie mięśni,^[2]
• kobietom ciężarnym,
• kobietom karmiącym w przypadku podejrzenia niedoboru,^[3]
• dzieciom, u których rodzice lub lekarz podejrzewają niedobory (producenci dopuszczają stosowanie magnezu u dzieci powyżej 1. r. ż. (Laktomag B₆), powyżej 4. r. ż. (Filomag B₆), powyżej 6. r. ż. (Magne B₆, Magnefar B₆ Bio) lub 12. r. ż. (Magvit B₆),^[4][5][6][7]
• osobom starszym w przypadku podejrzenia niedoboru, ponieważ mogą być na niego narażone ze względu na zmiany zachodzące w organizmie z wiekiem, w wyniku których dochodzi do obniżonego wchłaniania i zwiększonej eliminacji magnezu,^[8][9]
• pacjentom stosującym diuretyki pętlowe (furosemid) lub tiazydowe (hydrochlorotiazyd), ponieważ zwiększają one eliminację magnezu z moczem. Efekt ten nie występuje podczas stosowania diuretyków oszczędzających potas (spironolakton),^[10]
• pacjentom stosującym przewlekle inhibitory pompy protonowej, ponieważ mogą u nich wystąpić niedobory ze względu na zmniejszone wchłanianie magnezu,^[11]
• pacjentom chorującym na zaburzenia wchłaniania (np. chorobę Leśniowskiego-Crohna, celiakię, inne stany zapalne jelit), po przewlekłej biegunce i/lub wymiotach lub zażywającym przewlekle środki przeczyszczające,^[12][9]
• pacjentom chorującym na cukrzycę typu 2 lub insulinooporność w przypadku podejrzenia niedoboru, ponieważ mogą być na niego narażeni ze względu na jego zwiększoną eliminację z moczem.^[13][9]

Czytaj też:

Magnez nieskuteczny w leczeniu skurczy

Dlaczego nie ma witaminy B₁₂ zarejestrowanej jako OTC? – Pytanie do redakcji

Śliwa afrykańska (Prunus africana L.)

Magnez – Jak stosować?

Preparaty z magnezem należy stosować:

• po lub w trakcie posiłku,
• popijając szklanką wody,
• w dawkach nieprzekraczających dziennego zapotrzebowania (przy diecie ubogiej w źródła magnezu): 310-320 mg u kobiet, w tym kobiet karmiących piersią, 350-360 mg u kobiet ciężarnych oraz 400-420 mg u mężczyzn.^[13]

Magnez – Jak działa?

Magnez uczestniczy w wielu reakcjach enzymatycznych w organizmie, takich jak synteza białek, kwasów nukleinowych, węglowodanów oraz procesach energetycznych w komórkach. Odpowiada za przemiany metaboliczne w kościach, metabolizm glukozy i insuliny, przewodnictwo impulsów nerwowych, pobudliwość komórek serca, skurcze mięśni, odpowiednie napięcie naczyń krwionośnych i w następstwie ciśnienie krwi.^[1][9]

Magnez – Na co uważać?

Ze względu na to, że magnez wydalany jest przez nerki, u pacjentów z niewydolnością nerek nie należy rekomendować suplementacji magnezem, ale zalecić konsultację z lekarzem. Do działań niepożądanych magnezu należy biegunka, szczególnie gdy stosuje się go na czczo.^[14][15][16]

Zgodnie z ChPL suplementacja magnezu jest bezpieczna dla kobiet w ciąży w przypadku stosowania leku Asmag oraz leku Magnezin.^[17][18] Producenci pozostałych dostępnych leków OTC nie zamieszczają w ChPL zapisu o bezpieczeństwie stosowania w ciąży, jednak w badaniach klinicznych włączonych do przeglądów Cochrane z 2012 i 2014 roku podawano magnez w formie asparaginianu, mleczanu i/lub cytrynianu, a częstość zgłaszania działań niepożądanych w grupie badanej była taka sama jak w grupie kontrolnej przyjmującej placebo.^[19][20]

Magnez – Na jakie interakcje zwracać uwagę?

Przyjmowanie preparatów magnezu łącznie z niektórymi lekami może prowadzić do kilku istotnych klinicznie interakcji, do których należą:^[21]

• zmniejszona absorpcja, dlatego magnez należy zażywać 2 godziny przed lub 4 h po tetracyklinach,
• obniżone stężenie fluorochinolonów we krwi, dlatego magnez należy stosować 2-4 h przed lub 2-8 h po fluorochinolonach,
• zmniejszona absorpcja żelaza, dlatego przyjmowaniu obu preparatów trzeba maksymalnie rozdzielić w czasie.

Czytaj też:

Jakie jest prawidłowe dawkowanie kwasu foliowego do przy metotreksacie? – Wyjaśniamy!

Śliwa afrykańska (Prunus africana L.)

Escyna

Magnez – Dodatkowe informacje

W tabeli zestawiono leki OTC zawierające różne sole magnezu.

Ze względu na różne sole magnezu oraz zróżnicowany sposób pomiaru poziomu magnezu w poszczególnych badaniach klinicznych porównujących biodostępność soli magnezu nie opracowano jednoznacznego uszeregowania soli magnezu w zależności od ich przyswajalności. W pojedynczych badaniach klinicznych z randomizacją wykazano, że sole organiczne magnezu (asparaginian, cytrynian, mleczan) oraz sól nieorganiczna magnezu (chlorek) wykazują większą przyswajalność w porównaniu do tlenku magnezu. Porównywalną biodostępność wykazano w przypadku asparaginianu, cytrynianu, mleczanu oraz chlorku magnezu.^{[22][23][24][25]}

W przeglądzie Cochrane z 2012 roku wykazano, że skuteczność magnezu w zapobieganiu kurczy mięśni u osób starszych jest mało prawdopodobna, a także nie udowodniono skuteczności suplementacji magnezu w łagodzeniu kurczy mięśni u osób uprawiających sport.^[19] Ponadto, dane z tego przeglądu i przeglądu systematycznego z metaanalizą z 2014 roku dotyczące skuteczności suplementacji soli magnezu (w dawkach 84-486 mg jonów magnezu/dobę) w leczeniu kurczy u kobiet ciężarnych są niejednoznaczne. Jednak w badaniach włączonych do analizy zaobserwowano niewielki efekt w łagodzeniu kurczy u kobiet ciężarnych po zastosowaniu suplementacji. Nie wykazano zależności między zastosowaną solą magnezu (w formie mleczanu, cytrynianiu, asparaginianu podawanych doustnie lub siarczanu podawanego dożylnie) a jej skutecznością lub brakiem skuteczności.^[26][19][27]

Zobacz też: Magnez nieskuteczny w leczeniu skurczy

Piśmiennictwo:

1. Guerrera M. P. et al.: Therapeutic Uses of Magnesium Am Fam Physician. 2009. pełny tekst⬏⬏
2. MedlinePlus: Magnesium deficiency. Aktualizacja: 8.04.2019⬏
3. e-lactancia: Magnesium hydroxide (dostęp 11.09.2020) ⬏
4. Amara: ChPL Laktomag B₆. 2015, pełny tekst ⬏
5. Filofarm: ChPL Filomag B₆. 2014, pełny tekst ⬏
6. Sanofi-Aventis: ChPL Magne B₆. 2014, pełny tekst ⬏
7. Angelini Pharma Polska: ChPL Magvit B₆. 2009, pełny tekst ⬏
8. National Institutes of Health: Magnesium Fact Sheet for Health Professionals (dostęp 11.11.2020)  ⬏
9. Schwalfenberg G. K.: The Importance of Magnesium in Clinical Healthcare. 2017, pełny tekst⬏⬏⬏⬏
10. Sarafidis P. A. et al.: Diuretics in clinical practice. Part II: electrolyte and acid-base disorders complicating diuretic therapy, pełny tekst ⬏
11. FDA: FDA Drug Safety Communication: Low magnesium levels can be associated with long-term use of Proton Pump Inhibitor drugs (PPIs). Aktualizacja: 4.08.2017 ⬏
12. MedlinePlus: Magnesium deficiency. Aktualizacja: 8.04.2019. ⬏
13. National Institutes of Health: Magnesium Fact Sheet for Health Professionals (dostęp 11.11.2020)⬏⬏
14. Lexicomp: Magnesium carbonate: Drug information (dostęp 11.09.2020)⬏
15. Lexicomp: Magnesium chloride: Drug information (dostęp 11.09.2020)⬏
16. Lexicomp: Magnesium L-lactate: Drug information (dostęp 11.09.2020)⬏
17. Farmapol: ChPL Asmag. 2013.  pełny tekst  ⬏
18. Gedeon Richter: ChPL Magnezin. 2013.  pełny tekst ⬏
19. Garrison S. R. et al.: Magnesium for skeletal muscle cramps. Cochrane Systematic Review. 2012. abstrakt⬏⬏⬏
20. Makrides et al.: Magnesium supplementation in pregnancy. The Cochrane database of systematic reviews. 2014. pełny tekst ⬏
21. Lexicomp Drug Interactions: Magnesium L-lactate, Magnesium carbonate, Magnesium citrate, Magnesium aspartate, Magnesium chloride (dostęp 11.09.2020)⬏
22. Schuchardt J. P. et al.: Intestinal Absorption and Factors Influencing Bioavailability of Magnesium-An Update. 2017.  pełny tekst ⬏
23. Kappeler D. et al.: Higher bioavailability of magnesium citrate as compared to magnesium oxide shown by evaluation of urinary excretion and serum levels after single-dose administration in a randomized cross-over study. 2017.  pełny tekst⬏
24. Jones A. et al.: Bioavailability of magnesium Supplements. 2015.  pełny tekst ⬏
25. Rylander R.: Bioavailability of Magnesium Salts – A Review. 2014.  pełny tekst ⬏
26. Sebo P. et al.: Effect of magnesium therapy on nocturnal leg cramps: a systematic review of randomized controlled trials with meta-analysis using simulations. Fam Pract. 2014. abstrakt ⬏
27. Bermas B. L.: Maternal adaptations to pregnancy: Musculoskeletal changes and pain. UpToDate. Aktualizacja: 01.04.2020. ⬏